23 Nisan neden bayram olarak kutlanır?

Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk cumhurbaşkanı ve ülkenin kurucusu olan Mustafa Kemal Atatürk tarafından tüm dünya çocuklarına armağan edilen bir bayram olan 23 Nisan, günümüzde hem ülkemizde hem de kardeş vatan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde milli bir bayram olarak kutlanır ve bu tarih resmi tatil olarak kabul edilir. Bugün itibarıyla Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak kutlanan bu ulusal bayram, aslında 1980 darbesi sonrasında Milli Güvenlik Konseyi kararı ile bu adı almıştır. 23 Nisan Bayramı’nın kutlanmasında hem 1 Kasım 1922 tarihinde Osmanlı saltanatının kaldırılmasının hem de TBMM’nin kuruluşunun etkisi olmuştur. Önceleri bayram saltanatın kaldırılış tarihi olan 1 Kasım’da kutlanmış olsa da, 1935 yılına kadar Hakimiyet-i Milliye Bayramı olarak kutlanan bu ulusal bayram bu tarihten itibaren 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı tek bir bayram haline getirilmiştir.

1 Kasım tarihinde kutlanan Hakimiyet-i Milliye Bayramı; Osmanlı saltanatından yönetimin devralınmasını ve yönetime halkın iradesinin getirilmesinin önemini vurgulamak amacıyla kutlanmıştır. Egemenliğin padişahın değil artık halkın olduğunu belirten Hakimiyet-i Milliye Bayramı aynı zamanda yeni devletin yani Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu simgeleyen TBMM’nin de açılışını kutlanmasını sağlamaktaydı. Ayrı olarak 23 Nisan tarihinde kutlanan Çocuk Bayramı ise ülkemizin kuruluşu için vatanın her yerinden gelen ve Kurtuluş Savaşı Destanı’nın yazılması için canını ortaya koyan on binlerce şehidin geride bıraktığı öksüz ve yetim çocukları sevindirmek gayesi ile özel bir gün olarak ilan edilmişti.

İlki bizzat Mustafa Kemal tarafından organize edilen Çocuk Bayramı daha sonrasında Hakimiyet-i Milliye Bayramı ile birleştirilmiş ve her iki önemli olay da aynı gün de kutlanmaya başlamıştır. UNESCO 1979 yılının dünya çapında “Çocuk Yılı” olduğunu duyurduğunda Türkiye Radyo Televizyon Kurumu 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın “uluslararası” bir bayram olması amacı ile bir hareket başladı. Böylece sadece ülkemiz çocuklarının değil tüm dünya çocuklarının bayramı haline gelen 23 Nisan, uluslararası bir kimliğe büründü. 1979 yılı sonrasında başta Türk coğrafyalarındaki devletler olmak üzere dünyanın dört bir yanından gelen çocuklar 23 Nisan Bayramı’nı ülkemizde düzenlenen şenliklerle kutlamaya başladı. Gösteriler, okul şenlikleri, törenler ve çok farklı etkinliklerle günümüze dek uluslararası bir çocuk bayramı olarak kutlanmaya devam eden 23 Nisan, ayrıca kendi geleneğini de peşi sıra getirdi.

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın 1979 yılının UNESCO tarafından Çocuk Yılı ilan edilmesinin ardından uluslararası bir özel güne dönüşmesi, beraberinde çocukların yöneticilerin yerine geçmesi adetini de getirdi. Devlet kurumlarında önemli pozisyonlara sahip olan kişilerin yerine geçen çocuklar, 23 Nisan tarihinde bir günlüğüne de olsa tüm yetişkinlere düşüncelerini devlet kanalları vasıtasıyla anlatma fırsatı bulmaktadır.