Kuyruklu yıldız nedir

İnsanlar tarihin başlangıcından beri gece vakitleri gökyüzünde yıldızlarla birlikte doğup yıldızlar ile birlikte batan kuyruklu yıldızları sürekli izlemişlerdir. Bu gök cisimlerine eski Yunanlılar “saçlı yıldızlar” ismini vermişlerdir. Kuyruklu yıldızın bazı batı dillerindeki ismi olan “komet” kelimesi de “saç “ manasındaki Yunanca sözcükten gelmektedir. Bu gök cisminin kuyruk veya saç benzetmeleri ile isimlendirilmiş olmasının başlıca sebebi gökyüzünde aydınlık olan bir ışık akıntısı şeklinde belirmesidir.

Kuyruklu yıldızlar parlaklık bakımından büyük farklılıklar göstermektedir. Bazıları sadece çok büyük olan teleskoplar ile görülebilmektedir. Bazıları ise güneş ışığında bile görülebilecek bir parlaklığa sahiptirler. Kuyruklu yıldızların yapısı ve nereden gelmiş oldukları üzün bir süre sır olarak kalmıştır. Astronomlar 17. Asırda bunların Güneş sisteminde yer alan kalabalık bir gök cisimleri topluluğu olduğunu anlamışlardır. Aynen gezegenler gibi kuyruklu yıldızlar da Güneş’in çevresinde dolanmaktadırlar. Dolanım süreleri çok değişiktir. Bazıları dolanımlarını üç buçuk yılda bazıları ise bir milyon yıl gibi uzun bir sürede tamamlamaktadırlar.

Kuyruklu yıldızları incelemek amacı ile 1980 yılında fırlatılan uzay sondaları bu cisimler hakkında birçok bilgi vermiştir. Kuyruklu yıldızın çekirdek olarak adlandırılan ana gövdesi Güneş2in çevresinde oldukça basık bir yörüngede dolanan, son derece küçük, en çok 75 km çapında olan bir kütledir. Bu kütle buz, donmuş gazlar ve toz ile karışmış halde bulunan katı kayaç malzemelerinden meydana gelmektedir. Yaygın olan görüşe göre kuyruklu yıldızlar Neptün ve Uranüs gezegenlerini meydana getirmiş olan malzemelerin artıklarıdırlar. Bu büyük gezegenlerin kütle çekim kuvvetleri kuyruklu yıldızları bugünkü yörüngelere itmiş, Güneş sisteminin dış çevresinde dev bir parçacık bulutu küresini oluşmasına sebep olmuştur. Bilim adamları bu bulutu kuramı rotaya koymuş olan Hollandalı Astronomun ismiyle anılan Oort Bulutu olarak isimlendirilmiştir.

Zaman zaman yakın yıldızlardan birinin kütle çekim kuvveti Oort Bulutu’ndaki bir kuyruklu yıldızı tedirgin eder ve onun Güneş sisteminin iç kesimlerine doğru kaymasına neden olur. Bilim adamları Oort Bulutu2ndan milyarlarca kuyruklu yıldızın bulunduğuna inanmaktadırlar. Ancak bunlardan sadece birkaç tanesi Güneş’e yaklaşarak Dünya2dan seyredilebilen kuyruklar oluşturmaktadırlar.
Kuyruklu yıldız Güneş’in yakınlarına sürüklendikçe kendisini meydana getiren buz ve donmuş gazların bir kısmı Güneş ısısının etkisi ile buharlaşır ve ince toz parçacıkları ile birlikte çekirdek dışına savrularak uzun bir kuyruk meydana getirir. Güneşe yakınlaştıkça kuyruklu yıldızların hızı kütle çekim kuvvetinin etkisi ile artar. Kuyruklu yıldız yörüngesinin Güneş’e en yakın büyüklük ve parlaklık bakımından en düzeye ulaşır. Daha sonra tekrar gerilemeye başlar, ama yüzü yani çekirdek bölümü hep güneşe dönük kalır. Bunun nedeni sürekli olarak güneşten çevreye doğru esen elektrik yükü parçacık akıntısıdır. Kuyruklu yıldızın güneşe en uzak olduğu günöte noktası Güneş sisteminin sınırlarında beklide en yakın yıldıza son derece uzak bir yerde bulunur.

Kuyruklu yıldızın kuyruğu eğri veya düz olabilmektedir. Donati adındaki kuyruklu yıldızın kuyruğu eğridir. İki veya daha çok kuyruğu olan kuyruklu yıldızlarda bulunmaktadır. Kuyrukları meydana getiren malzeme o kadar seyrektir ki kuyruklar arasından diğer yıldızlar görülebilmektedir.

İnsanlar gökyüzünü izlerken çoğu zaman bir kuyruklu yıldız görmeyi isterler. Ancak asırlarca önce kuyruklu yıldızların insanlara kötülük getirdiğine inanılırdı. Önceleri kuyruklu yıldızlar bir bilim olarak kabul görmüş olan astrolojinin uğraş alanına girmiştir. Gezegenlerin ve kuyruklu yıldızların yörüngeleri elips şeklindedir. Hemen her kuyruklu yıldızın yörüngesi Güneş sistemindeki gezegenlerin yörüngelerini keser.