Agorafobi nedir?

Tıp literatüründeki birçok kavramda olduğu gibi “agorafobi” tabiri de Eski Yunanca bir kökene sahiptir ve “çarşı, pazar” manasına gelen agora kelimesinden türemiştir. Adından da anlaşılabileceği gibi kişinin insanların bulunduğu kalabalık alanlara girmekten korkması manasında kullanılan agorafobi, büyük bir çoğunlukla panik atak krizlerini de tetikleyen bir fobidir. Açık alanda bulunmaktan büyük rahatsızlık duyan bireyde bu korku çok güçlü panik atak krizlerini tetikleyebilir ve şüphesiz bu durum sonucunda kişinin sosyal yaşamı büyük derecede etkilenir. Agorafobi kişinin açık alanlara çıkmaktan korkması olarak algılansa da, aslında bu korkunun temelinde kalabalık ve arzu edildiğinde hızlı bir biçimde terk edilmesi güç mekanlarda bulunmaktan çekinme yatmaktadır.

Alışveriş merkezleri, kalabalık pazar alanları, tiyatro veya sinema gibi kapalı mekanlarda düzenlenen sosyal aktiviteler, konserler ve bankalar agorafobi sorunu yaşayan kimselerin bulunmaktan en çok çekindiği alanlardır. Zira bu tür alanların istendiğinde hızlı bir biçimde terk edilmesi gerçekten de güçtür. Yapılan araştırmalar agorafobinin neredeyse %90 oranında panik atak ile birlikte görüldüğünü ortaya koymuştur. Panik atak olmadan gelişen agorafobi sorunu ise oldukça nadir görülen ve kendi içinde farklı nedenlerden ötürü gelişen bir fobidir. Kişinin agorafobi sebebiyle kalabalık alanlarda panik atak geçirmesinin nedeni, gerektiğinde yardım almanın çok zor olduğuna inanmasıdır.

Hastaneye ulaşmaktan başka bir şey düşünülemeyen panik ataklarda agorafobi krizi tetikleyen en büyük faktörlerdendir. Ancak bazı durumlarda kişi toplum içinde altına kaçıracağından korktuğu için de agorafobi belirtileri gösterebilir. Herhangi bir eşyasının çalınacağından korkulması ya da çok büyük bir felaket yaşanacağının düşünülmesi de benzer şekilde kişinin evden çıkmaktan korkmasına neden olabilmektedir. Bazı kişilerde agorafobi belirtileri toplum önünde aşağılanmaktan ve gülünç duruma düşmekten korkulduğu için görülebilir. Utanç duygusunun çok kuvvetli olduğu bu tür durumlarda kişi başına utanç verici bir olay geleceğini saplantılı bir şekilde düşünür ve bu sebeple de toplum içine çıkmamak ister.

Agorafobi sorunu bireyin zorunlu hallerde dahi toplum içine çıkmamak istemesine sebep olduğundan, bireyin sosyal yaşamı bu durumdan ciddi manada etkilenir. Sorunun daha ağırlaşması halinde kişi tüm hayatını evde geçirerek dış dünyaya kapılarını tamamen kapatabilir. Agorafobi büyük çoğunlukla panik atak bulgularıyla birlikte görüldüğünden kişiye tanı konulabilmesi için bu durumun en az bir aydır devam ediyor olması gerekmektedir. Birçok farklı sorundan ötürü gelişebilen agorafobinin doğru şekilde tanılanabilmesi ve doğru tedavinin uygulanabilmesi için muhakkak konunun uzmanı bir hekime başvurulması gerekir.