Ahlak felsefesi nedir?
İnsanların ahlaki değerlerini inceleyen ve güzellik kavramının insan tarafından nasıl algılandığını sorgulayan bir bilim dalı olan aksiyoloji, Türkçede etik ile eşanlamlı olarak kullanılan ahlak kavramını da ele almaktadır. Aksiyolojinin bir alt dalı olan etik veya diğer adıyla ahlak bilimi ayrıca felsefenin de “dört temel dalı” arasında yer alır. İnsanoğlunun dünya üzerindeki yaşamına başladığından beri hayatında yer alan ahlak kavramı, kişinin doğru ile yanlışı birbirinden ayırmak için kullandığı “etik” terimi ile doğrudan ilgilidir. Türk Dil Kurumu etik kelimesini; “ahlaki, ahlakla ilgili” olarak açıklamakta ve bu nedenle ahlak kavramı doğrudan toplumda genel kabul gören etik davranış ilkeleriyle birlikte incelenmektedir.
Etik davranış ilkeleri felsefenin yakından ilgili olduğu ve insanoğlunun “doğru ile yanlış” kavramlarını “neye göre” belirlediğini irdeleyen bir konudur. Ahlak felsefesini ilgilendiren bu davranış ilkeleri, ahlak kavramı dahilinde bizzat toplumun kendisi tarafından getirilmiştir. Etik ilkeleri; kişinin içinde yaşadığı toplum tarafından oluşturulan ve herhangi bir yazılı metine dayanmayan kanunlar bütünü olarak tanımlanabilir. Toplum ile ilgili olduğu için etik davranış ilkeleri beraberinde ahlak kavramını getirerek konuya ahlak felsefesinin dahil olmasına neden olduğu gibi, sosyolojinin de inceleme alanına girdiği için sosyologlarında yakından ilgili olduğu bir konu haline dönüşmektedir.
Kişilerin sahip olduğu ahlaktan bahsedildiğinde insanoğlunun karmaşık psikolojik yapısı da devreye girerek, ahlaki kavramların insan tarafından algılanma ve analiz edilme biçimi de söz konusu olduğu için modern psikolojinin de konuya dahil olur. Bu kadar geniş bir alana etki eden ahlak kavramının siyaset bilimi, hukuk, kriminoloji ve daha birçok farklı bilim dalının incelediğini söylemek mümkündür. Antik Yunanlı filozoflardan bu yana insanoğlunun üzerinde en çok akıl yürüttüğü konuların başında, ahlak kavramı gelmektedir.
Meta, normatif ve uygulamalı etik olmak üzere analitik felsefede üç temel alanda incelenen konuların doğrudan ahlak felsefesini ilgilendirir. İnsanın herhangi bir olguyu neye göre doğru veya yanlış olarak nitelendirdiğini ele alan ahlak felsefesi, yüzyıllardır bu konuyla ilgili çok çeşitli düşüncelere ev sahipliği yapmıştır. Toplumların sahip olduğu kültürlerin birbirleri ile ilişkilendirilmesinin oldukça güç ve bazı sosyologlara göre imkansız oluşu, farklı toplumlarda yer alan bireylerin farklı ahlak değerlerine sahip olmasına da neden olmuştur. Kişinin içinde yaşadığı toplumun yüzyıllar içinde geliştirdiği ahlak ilkeleri, doğrudan kişinin sosyal yaşamını ve psikolojisini de etkilemektedir.
Rahnansaika