Ahmet Kutsi Tecer kimdir?

Ahmet Kutsi Tecer şair, oyun yazarı özelliklerinin dışında, siyasetçi, öğretmen ve araştırmacı bir Türk aydınıdır. 1901 Kudüs doğumlu olan Tecer, babası Duyunu Umumiye müdürü olan Hacı Hasanzâde Abdurrahman Bey’dir. Doğumunda Osmanlı vatandaşı olan yazar, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla Cumhuriyet aydınları içinde yer almıştır. Ailede adı Ahmet olmasına rağmen, doğum yeri nedeniyle kendisine Kudsi denmiş. Tecer soy ismini ise Sivas araştırmalarından dolayı kendisi almıştır. Kudsi halk arasında sonradan Kutsi olarak kalmıştır.

Ahmet Kutsi Tecer, ilk eğitimine Kudüs’te başlamış, fakat gittiği okul, Frères des écoles chrétiennes adlı bir Fransız okuludur. Fransızcasının temelini burada atmış, daha sonradan bunun faydasını görmüştür. Babasının tayiniyle birlikte ailece Kırklareli’ne yerleşmişler. Burada ortaöğrenimine kadar eğitimini tamamlamıştır. Lisede İstanbul’a yerleşmişler. Oldukça başarılı bir öğrenci olduğundan ücretsiz yatılı okulu kazanmıştır. Liseyi İstanbul’da bitirmiştir. Daha sonradan 1922 senesinde Halkalı ’da iki yıllık eğitim veren Ziraat Yüksek Okuluna gitmiştir. Yine  o dönemde bilim ve sanat eğitimleri veren Darülfünun ’a gitmiş, burada felsefe bölümünü seçmiştir. Burada sonradan Dergah dergisini yönetecek olan hocaların ve öğrencilerin arasına katılmıştır. Dergah dergisi çıkınca bu aydın gruba katılmış ve bazı şiirleri Dergah dergisine yayımlanmıştır. Darülfünun daha sonradan İstanbul Üniversitesi olmuştur.

1925 senesinde merakı olan biyoloji eğitimi için okuluna ara  vermiş ve Paris’e gitmiştir. Paris’e burslu eğitim almak amacıyla gitmiş, ancak orada Storbonne Üniversitesinde felsefe dersleri almaya başlamıştır. Halk edebiyatına her zaman ilgisi olduğundan, Paris Milli Kütüphanesi’ne girmiştir. Kütüphanede Cezayir Halk Şairleri yazmalarını bulmuştur. Paris’teki zamanlarını anlatan Paris Acıları adındaki kitabında burada bulduğu yazmalardan söz etmiştir. Yurda 1928 yılında dönmüş, ilk olarak yaptığı araştırmalarını Halk Bilgisi Derneği’ne sunmuştur. Derneğin desteğiyle Halk Bilgisi Mecmuasında yazıları yayımlanmıştır.  1929 yılında öğrencilik yaşamı İstanbul Üniversitesi Felsefe bölümünden mezun olmasıyla tamamlanmıştır.

Ahmet Kutsi Tecer’in Çalışma Yaşamı

Mezun olduktan sonra, Ankara ve Sivas liselerinde edebiyat derslerine girmeye başlamış ve edebiyat öğretmeni olarak mesleğini edinmiş oldu. 1930- 1934 yıllarında bu şehirlerde öğretmenlik yaparken Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Tedrisat Müdürlüğü ve Talim Terbiye Kurulu gibi eğitime müdahil olan, bölümlerde çalışmıştır. 1934 senesinde Gazi Eğitim Enstitüsünde kompozisyon ve Fransızca dersleri vermiştir. Devlet Konservatuarı kurucuları arasında bulunmuştur.

1938 yılında Yüksek Öğrenim Genel Müdürü olmuş, 1942 yılında Talim Terbiye Kurumu üyesi olmuştur. Sivas’ta bulunduğunda, edebiyat ve fikir hayatımız için oldukça önemli çalışmalar yapmıştır.

1942–1946 yıllarında önce Adana ve Seyhan bölgesinden, ardından Şanlıurfa’dan milletvekili olmuştur. 1946 senesinde Ankara Devlet Konservatuarı öğretmenliğine atanmış, 1951– 1966 yıllarında Galatasaray Lisesi, Devlet Güzel Sanatlar Akademisi ve İstanbul Belediye Konservatuarı görevlerinde bulunmuştur.

1960’lı yıllar içinde İstanbul Radyo yayıncılarına diksiyon ve ses dersi vermiş, 1966 senesinde İstanbul Eğitim Enstitüsü Öğretmeniyken emekli olmuş ve 1967 yılında da yaşama veda etmiştir. Mezarı İstanbul Zincirlikuyu’da bulunmaktadır.

Ahmet Kutsi Tecer, yaşamında halk bilim, derlemeler yani folklor alanında çeşitli çalışmalar yapmıştır. Bu nedenle şiirler heceyle yazılmıştır. Edebiyatta Milli Edebiyat Anlayışını Sürdürenler bölümünde yer almaktadır. Milletvekili olduğu dönemde yöneticiliğini yaptığı Ülkü Dergisinde önemli çalışmalara imza atmıştır. Dergide şiirleri yayınlanmış, cumhuriyet ideolojisini, âşıkları halka tanıtmıştır. Sadece ülkemizde değil, yurtdışında da çalışmalar yapmıştır. Özellikle Paris Kültür Ataşesi olduğu dönemde günümüzün müzik dehası olan İdil Biret ile tanışarak, kendisiyle ilgilenmiştir. 1948 yılında UNESCO Komitesinde görev almış, 1950 yılında da UNESCO Yürütme Komitesinde görev alarak, Türk kültürünün tanıtılmasına katkısı olmuştur. En bilinen şiirlerinden biri olan “Orada bir köy var uzakta” şiirinde babasının memleketi Erzincan Kemaliye köyünü anlatan yazar, şiirlerini heceyle yazmış ve bu konuda önemli çalışmalar yapmıştır. Şiirlerinde dörtlüğü kullanmıştır. Ahmet Kutsi Tecer oyun yazarlığı da yapmıştır. Çok sayıda dergide eserleri yayınlanmıştır. Bunlar arasında Dergah, Mihrab, Görüş, Varlık, Ülkü, Yücel, Şadırvan, Vatan, Türk Düşüncesi gibi dergiler yer almaktadır.

Ahmet Kutsi Tecer Eserleri

Şiirleri

Şiirler ( 1932)

2002 yılında Kültür Bakanlığı şaire ait tüm şiirleri yayımladı.

İnceleme

Köyün  Temsilleri ( 1940 )

Oyunları

Yazılan Bozulmaz; sahnelenme tarihi, 1946 Ankara

Köşebaşı; sahnelenme  yeri İstanbul. The Neighbourhood adı ile İngilizceye çevrilmiş, ABD’de sahnelenmiştir.

Koçyiğit Köroğlu; sahnelenme tarihi , 1949 ve 1961 Ankara

Bir Pazar Günü; sahnelenme tarihi 1957 – 1959, İstanbul

Satılık Ev; sahnelenme tarihi 1961, İstanbul