Aikido nedir?

ABD ve Avrupa ülkelerine sevdirilmek için kimliği değiştirilen ve bir anlamda geleneksel tarzdan çıkarak “modernize” edilen Aikido, ülkemizdeki insanların büyük bir bölümünün de Batı yapımı filmler ve belgeseller aracılığı ile tanıdı bir spordur. Aikido’dan her ne kadar bir spor olarak bahsedilse de, aslında köken ve geleneksel metodoloji açısından incelendiğinde Aikido ne bir spor ne de bir savunma sanatıdır. Aikido’nun gerçek anlamı, diğer pek çok Japon savunma ya da savaş sanatından farklı olarak fiziksel uygulamaların ötesinde ruhsal gelişimin sağlanmasıdır. Aikido’nun Ruhani boyutu oldukça derin olan ve bunun için fiziksel uygulamalara da yer veren bir öğreti olarak tanımlanması daha doğrudur. Aikido kelimesinin Japonya tam karşılığı; ai-uyum, ki-çi yani yaşam gücü, ruhsal enerji, do-yol tabirlerinin birleşimiyle oluşan “yaşam enerjisiyle birleşme yoludur”.

Klasik Japon savunma sanatlarıyla bazı benzer yönleri bulunsa da ruhsal öğretileri açısından farklı bir yapıya sahip olan Aikido’nun temelinde kişinin yaşam enerjisini geliştirmesi yatar. Aikido eğitimi alan öğrencilere Japonca “Aikidoka” denir ve tüm öğrencilere yaşam enerjisini geliştirmenin kazanmak ya da kaybetmekle alakalı olmadığı öğretilir. Aikido felsefesi kişinin ruhsal enerjisini geliştirmek üzerine kurulduğundan bu gelişim, fiziksel dünyadaki yenme ya da yenilme gibi olgularla bağlantılı olarak görülmez. Aikido’nun gerek felsefi olarak gerekse de dönüş sanatları açısından kurucusu Morihei Ueshiba olarak kabul edilir. 1883 ile 1969 yılları arasında yaşayan Ueshiba, Aikido öğretisinin ilk sensei’si yani ilk hocası olarak dünya çapında derin bir saygıyla anılmaktadır.

Morihei Ueshiba tarafından geliştirilen Aikido öğretisinin dünya çapında en çok ilgi çeken bölümü olan savunma teknikleri, Kenjutsu ve Daitoryu Aiki Jujutsu olarak iki temel bölüme ayrılır. Tanto, Bokken ve Jo olmak üzere üç temel savaş silahının kullanıldığı Aikido savaş tekniklerinde, oldukça geniş içerikli teorik ve pratik uygulamalar bulunmaktadır. Aikido’nun bir sanat olarak görünmesine neden olan savunma hareketlerinin zarif teknikleri, Aikidoka’nın uzun yıllar boyunca teorik ve pratik eğitim almasıyla hatasız olarak uygulanabilmektedir. Teorik açıdan ciddi manada birçok farklı tekniğin yer aldığı Aikido’nun en zor kısmı ise, bu kadar çok teorik bilgiyi gerektiğinde seri ve kararlı bir biçimde pratiğe dökebilmektedir.

Dünya çapında Aikido bir savaş sanatı olarak değil, genel hatlarıyla bir savunma sporu olarak adlandırılır ancak bu tanım oldukça yetersizdir. Geleneksel Japon Budo tekniklerinin uygulamada klasik bir örneği olan Aikido, Budo’nun tamamen mızrak ile savaşmak üzerine geliştirilen bir teknik olması nedeniyle savaşçı ruhu temsil eden bir yapıya da sahiptir. İngilizcede “martial arts”, Türkçede ise “savaş sanatları” olarak ifade edilen Budo, savaşçıların kullandığı ve temelinde “strateji yatan” savaş tekniklerini kapsar. Aikido’da savunma için yapılan tüm hareketler “saldırıyı engellemek için ortaya çıkan bir tepki olarak değil, saldırıya karşılık vermek için üretilen bir strateji” olarak kabul edilir.