Aile içi empati nasıl olmalıdır?

Sözlükte aile şu şekilde tanımlanır: Evlilik ve kan bağına dayanan, karı, koca, çocuklar, kardeşler vb.lerinin arasında kurulan ilişkilerin temelinde oluşan toplum içindeki en küçük bütün; aralarında kandaşlık ya da akrabalık bulunan kişilerin toplamına aile denir.

Aile bireyleri arasındaki ilişkiler ailenin ömrü üzerinde olumlu ya da olumsuz yönde bir etki oluşturur. Gerek anne-baba arasındaki iletişim, gerekse ebeveynlerle çocuklar arasındaki iletişim çok önemlidir.

Aile içinde doğru ilişkilerin kurulması için her aile ferdinin mutlaka empatiye başvurması gerekir. Peki empati nedir? Empati veya eş duyum, bir başkasının duyguları, içinde bulunduğu durum ya da davranışlarındaki motivasyonu anlamak ve içselleştirmek demektir. Kendi duygularını başka durumlara yansıtmak manasında da kullanılır. Empatinin zıt anlamlısı olarak antipati kelimesi kullanılır.

Empati, bir insanın, kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması çabasıdır. Empati sayesinde insanlar arasındaki ilişkiler gelişir. İnsanlar arasında oluşan kavgalar azalır ve zamanla yok olur. Empati kurmak için öncelikle karşımızdaki kişinin bizim gibi bir yapıya sahip olduğunu, bizden farklı değerlerinin ve inançları olduğunu bilmemiz ve bunu kabul etmemiz gerekir. Bu gerçeklerden yola çıkarsak etkileşimde bulunduğumuz kişinin haklı veya haksız, iyi veya kötü şekillerde yargılanmaması sorgulanmaması, sadece onun durumunun anlaşılabilmesi için çaba gösterilmesi gerekir.

Aile içi empati ise aile bireylerinin karşısındaki insanı kendi yerine koyması anlamı taşımaktadır. Bu sayede bireyler karşısındakinin ne tepki vereceğini bilir ve ona göre davranmaya gayret eder. Aile içi empatiyi açıklarken bir atasözümüze atıfta bulunmamızda fayda görüyorum. “İğneyi kendine çuvaldızı başkasına batır.” Bu sözü hepimiz biliriz, Anne ve babalar çocuklarının derdini, mesajını, kaygısını anlayabilmek, hayata bir de onun penceresinden bakabilmek için çaba sarf etmelidirler. Bazen rolleri değiştirerek anlamaya çalışmalıdırlar. Emredici bir üsluptan kurtulmaları yani arınmaları gerekir. Aile içinde empati sağlanırsa bireyler arası iletişim daha çok kolaylaşır. Yanlış anlaşılmalar tam bitmese de azalır, samimiyet ve güven ortamı daha çabuk gelişir, sorunlar daha kolay dile getirilir ve bu sayede bunlara daha çabuk ve kolay çözümler üretilir. Daha yakın, anlamlı ve yardımı dokunan aile içi bağlar oluşur.

Empatinin tam olarak kurulabilmesinin üç kuralı vardır;
1- Bir insanın kendisini karşısındaki ferdin yerine koymaya çalışarak, olaylara onun bakış açısıyla bakmak.
2- Karşıdakinin duygu ve düşüncelerini tam manası ile doğru olarak anlamak
3- Karşısındaki kişiyi doğru anladığını ona belirtmek.

Burada belirttiğim üç kuralı aile içinde uygulanabilirse sağlık ve güvenilir aile bağları kurumuş olur. Empati kurmak sadece anne ve baba için geçerli değildir. Çocuklarında sık sık kendilerini anne babalarının yerine koymaları ve o şekilde hareket etmeleri icap eder. Çocuklar anne ve babalarının hayat anlayışlarını beğenmeye bilirler ancak empati kurarak onlara anlayış gösterebilirler. Böylece bütün bireyler arasında saygı ve sevgi köprüsü kurulur ve sürdürülür.