Akbaş köpeklerin özellikleri nelerdir?
Akbaş köpeklerinin vücudunun tamamı beyaz renkli, atletik yapılı, iri cüsseli, hareket halinde ve sabit dururken zarif ve güzel duruşu dikkat çeker. Akbaş köpeklerinin genel karakteri Kangal köpeklerle aynıdır. Morfolojik özellikleri ise, beyaz renkli olmasının dışında birbirine çok benzemektedir. Hafifçe basık olan iri kafası, kangal köpeğiyle kıyaslanırsa biraz daha uzun, küt ve uç kısmı siyah pembemsi burnu, hafifçe sarkık üst dudakları bulunur. Burnunun siyah renkli olması, akbaş köpeklerinin geçmişte kangal olduğunu anlatır. Kalın, kaslı boynu orta uzunluktadır. Göğüs kafesi derin, kaslı ve geniş yapılıdır. Paralel ön bacakları ise, kaslı ve kalın kemiklidir. Arka bacakları daha uzun ve adalelidir. Ayakların yere basan bölümleri daha uzundur. Bazı köpeklerin kangallardaki gibi pençe tırnağı bulunabilir. Kalçası ve bel kısmı dar, karnı içe çekiktir. Atletik görünümlü gövdesi uzun yapılıdır. Yukarı doğru kalkık olan halka şeklindeki kuyruğu uzun ve kalıncadır. Tüyleri başında ve bacaklarda kısa ve yumuşaktır. Sırt, boyun ve kuyruktaki tüyler uzun ve serttir. Beyaz renkli köpeklerin bazısında, kulak üstleri, sırtı ve omuz tarafları bal köpüğü renkli olur. Ayakları ve tırnakları kangal köpeğiyle benzerlik gösterir. Tırnakların renkleri kemik renginde olur.
Anadolu’ya özgü bir köpek ırkı olan Akbaş köpekleri zeki, ailesine bağlı ve cesur olur. Ülkemizin yerli ırk köpeklerinin içindedir. Genellikle köpekler koruma amaçlı yetiştirilir. Himayesinde olan hayvanlara ve insanlara karşı korumacıdır. Anadolu’da bilinen en eski çoban ve koruma köpeği olarak bilinir. Koyun sürüsünü bile tek başına dağıtmadan ağılına kadar götürür. Özgürlüğüne düşkün olan yapısı ile safkan bir köpek ırkıdır.
Akbaş köpeklerin fizyolojik özellikleri
Erkek olanları 45-65 kg, dişi olanlar ise 40-55 kg olur. Kalça yüksekliği erkeklerde 70-85 cm, dişi köpeklerde 60-75 cm kadar olur. Vücut ısıları yaklaşık 38-39 derecedir. Köpeklerin vücudu gelişimini tam olarak 15 ayda tamamlar. Yılda iki defa yaklaşık 21 gün sürecek kızgınlık dönemleri olur. Çiftleşme dönemi ise, kızgınlığın 9-13 günleri arasındadır. Köpeklerde gebelik süresi yaklaşık olarak 58-63 gün arasında sürmektedir.
Akbaş köpeklerinin kökeni
Ülkemizde yaşadığı yerlerden Eskişehir, Emirdağ ve Sivrihisar bölgesine Ural Dağları ve Balkaş Gölünün arasından, Karatatar Türkmenlerinin getirdiği düşünülür. Oğuz Türkleri ise köpeklerin güneyin sıcak iklimine uyum sağlaması için Akbaş ve Karabaş köpeklerini melezleştirdikleri bilinir. Göçebe olan kavimlerle Anadolu’ya gelmiş olan köpekler burada yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Kangal köpekleri ile birlikte Anadolu çoban köpeği olarak adlandırılırlar.
Akbaş köpekleri nerelerde kullanılırlar?
Akbaş köpekleri çiftlikte yetişen hayvanlara karşı koruyucu, yabani hayvanlara karşı saldırgan bir tutumdadır. Yabancılara karşı tavırları nedeniyle, bulunduğu bahçe ve evlerde dış ortamı görmemesi için, evlerin çevresi duvarla kapatılır. Çünkü hareket halindeki her şeye tepki gösterirler. Eğer eğitim verilirse, bu davranışları azalır. Yapılarından dolayı şüpheci ve korumacı bir tavır içinde olurlar. Sosyalleştirildiklerinde bu davranışları yumuşatılır. Özellikle geceleri iyi bir bekçi köpeği olurlar. Hem bekçi köpeği, hem de çoban köpeği olarak kullanılabilirler. Uluslararası alanda yapılan yarışmalarda çobanlık ve sürü koruması alanında birincilikleri bulunur. Akbaş köpekler 3-6 aylık olunca temel eğitim alabilir, 6-9 aylıkken ileri eğitim alacak seviyeye gelirler.
Akbaş köpeklerin beslenmesi
Köpekler büyüdüğünde her türlü yiyeceği tüketebilecek konuma gelirler. Ancak yavrular daha özenli beslenmelidir. Bu süreçte çok yağlı gıdalar, tavuk ve pirzola kemiği gibi sert ve kılçıklı yiyecekler, her türlü tatlı besinler, baharatlı gıdalar, sulandırılmadan süt, ıspanak ve patates gibi besinleri verilmemek gerekir. Bundan başka hazır köpek mamaları, pirinç ve sebzeli hazırlanan yiyecekler, yağsız kıyma, peynir ya da kıymayla yapılan makarna, et ve tavuk suyuna arpa kırmalı yal, ayda bir defa pişmiş karaciğer ile haftada iki kez yumurta sarısı gibi yiyecekler verilebilir.