Akdeniz foku nedir?

Akdeniz foku genellikle Doğu Akdeniz sahilleri ve Batı Afrika’nın bir sahilinde yaşam süren, fokgiller familyasına ait olan, yüzgeç ayaklı fok türü olarak bilinir. Yapılaşmanın olmadığı kıyı mağaraları ve kovukları üreme ve yaşam alanı olarak seçen, insanlardan sürekli uzak kalmayı tercih eden foklar, bu alanların da yok olmaya başlamasından oldukça etkilenmiştir. Etobur oldukları için, balık, kalamar, ahtapot gibi deniz canlıları ile beslenirler. Akciğerleri bulunan memeli bir hayvan türüdür. Sığ sularda dalarak yaşar. Diğer bilinen yüzgeçayaklılar gibi sosyal bir hayat sürmezler. Genellikle tek başına dolaşan foklar, nadir zamanlarda bir araya toplanır. Erkek foklar genellikle kendilerine bir bölge seçerek burada yaşar, dişiler erkeklere göre daha fazla gezer, yalnızca yavrulama döneminde mağaralarda zaman geçirir. Genç yaşta olan foklar ise, bulundukları yerlerden daha uzak bölgelere gidebilir. Dişi foklar çiftleşme dönemleri geldiğinde uzun bir yol kat ederek, erkek fokların bulunduğu yere ulaşabilir. Foklar genellikle insan ayağının basmadığı sakin kıyı mağaralarında doğum yaparak, yaklaşık olarak 4 ay boyunca bu mağaralarda yavrularını emzirir. Fokların yavru doğurmak ve üreyebilmek için, böyle mağaralara ihtiyaçları vardır. Kısa ve oldukça sert kılları ile bilinen fokların, vücutlarının her iki tarafında yüzgeçleri, iri kafalarında kömür renkli gözleri ve bıyıkları dikkat çeker. Oldukça iri yapıları ve tombul görünümleri ile göze batarlar. Dişi ve erkek fokların irilikleri aynı yapıdadır. Dünya üzerinde bilinen 33 adet yüzgeçayaklılardan biri olan Akdeniz fokları, nesilleri tükenmekte olan hayvanlardan biridir. Foklara uygun yaşam alanlarını yaratmak ve sağlıklı bir şekilde üremelerine yardımcı olmak biz insanların görevidir. Onların önceden sahip oldukları yaşamlarını ellerinden aldığımız gibi yine vermesini bilmeliyiz.

Akdeniz foklarının nesillerinin yok olma sebepleri nedir?

• Yaşadıkları yerlerin insanlar tarafından işgal edilmesi, buralara binaların yapılması ve bu alanlara turistik tesislerin yapılması fokların bu bölgeleri terk etmesine neden olmuştur.
• Denizlerde insanlar tarafından yapılan yasadışı avlanmalar ve kontrolsüz şekilde su ürünleri avcılığı zaten etobur olan fokların açlıkla baş başa kalmasına neden olmuştur. Bu sebeple yaşamlarını devam ettirememe durumuna gelmişlerdir.
• Balıkçıların denizlerde avlanırken ağlarına takılan yavru fokların ölmesi neticesinde, nesillerinin azalma tehlikesiyle karşı karşıya kalmasına sebep olmuştur.
• Fokların yaşadıkları alanlarında düzenlenen turistik amaçlı dalış etkinlikleri, fokların artık buralarda yaşamasını imkânsız hale getirmiştir. Ülkemizde daha çok Marmaris, Kaş ve Bodrum gibi yerlerde fokların yaşadığı mağaralara yapılan bu dalış etkinlikleri canlıların buradan uzaklaşmalarına neden olmuştur.
• Kirlenmiş olan kıyı bölgelerden ve denizlerden iyice uzaklaşan foklar, ağır metal birikimine kurban edilmiştir.

Akdeniz foklarının ülkemizdeki yaşam alanları nerelerdir?

• Marmara Adaları ile Mola Adaları ve Biga Yarımadasının kuzey tarafındaki sahiller,
• Ege kıyıları ve Behramkale’ye kadar uzanan kıyılarda, Gelibolu yarımadası ile Yeni Foça ve Datça arasındaki bölgede,
• Akdeniz kıyıları ve Datça ile Kemer arasında, Alanya sahilleri ve Taşucu mevkiine kadar, Hatay Samandağ’dan Suriye sınırına kadar giden sahil kesiminde yaşamaya gayret ediyorlar.