Altın Borsası nedir?

Külçe altın alım satımı ve vadeli altın işlemlerinin yapıldığı organize borsaya “Altın Borsası” adı verilir. Ülkemizde “İstanbul Altın Borsası” adı ile bir altın borsası mevcuttur. İstanbul Altın Borsası; 26 Temmuz 1995 tarihinde faaliyetlerine resmen başlamıştır.

Kıymetli maden borsalarına ilişkin mevzuat alt yapısının oluşturulmasını temin etmek adına 3 Nisan 1993 tarihinde “Kıymetli Maden Borsalarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Genel Yönetmelik” adı ile Sermaye Piyasası Kurulunca bir düzenleme yayımlanmıştır. Yönetmelik; 16.10.1993 tarihli, 21730 sayılı Resmi Gazete ile yürürlüğe girmiştir.

İstanbul Altın Borsası’nın kuruluşunu ve faaliyetlerini düzenlemek adına ise; yayımlanan kıymetli madenler borsası yönetmeliğine dayandırılarak münferit bir yönetmelik hazırlanmıştır. 13 Şubat 1994 tarihli, 21848 sayılı Resmi Gazete ile İstanbul Altın Borsası Yönetmeliği yürürlüğe girmiştir.

İstanbul Altın Borsası’nda temel olarak külçe altın alım satımı, altına dayalı vadeli işlemler gerçekleştirilmektedir. Ancak, borsa işlem skalasına 1999 yılından itibaren gümüş, platin gibi farklı kıymetli madenleri de dahil etmiştir.

Borsada işlem göre standart altın külçeleri; 1, 10, 50, 100, 250, 500 ve 1000 gram altın külçelerinden oluşmaktadır. 12,5 kilogram altın işlemi de mevcuttur.

Borsada işleyiş gün içinde iki seans içinde gerçekleşen işlemlerden ibarettir. Seanslar, sabah ve öğleden sonra gerçekleşmektedir. Sabah seansı saat 09:45 ve 13:00 arasındadır. 09:30-09:45 arası seans öncesi olarak değerlendirilmektedir. Öğleden sonra gerçekleşen seansın süresi ise 15:00-17:15 saatleri arasındadır. Seanslarda gerçekleşen işlemlerde en küçük işlem miktarı 5 gr altın, 100 TL ya da 5 cent ile gerçekleşmektedir. İşlem, TL karşılığı ise valörü aynı gün, diğer işlemlerin valörü ise ertesi gün ve iki iş günü şeklinde olmaktadır. Altın alım satım emirlerinin iletimi Reuters ve Telerate adlı yazılımlardan oluşan teknik alt yapı üzerinde gerçekleştirilir.

Altın borsasında gerçekleştirilen bir diğer işlem türü de vadeli altın işlemlerdir. Vadeli işlemler birer sözleşme bazında gerçekleştirilir. Vadeli işlem sözleşmelerinin her biri 3 kg altın içerir, içerikteki altının ayarı 995/1000 ayardır. Para birimi olarak TL/ gr sözleşmler ve USD/ ons şeklinde sözleşmeler bulunmaktadır. Vadeli altın işlemleri 11:00- 16:00 saatleri arasında gerçekleştirilmektedir.

İstanbul Altın Borsası’nın altın, gümüş ve platinden sonra işlem yapabileceği bir başka kategori elmas işlemleridir. Ham elmas ticaretini kontrol altında tutabilmak amacı ile oluşturulan Kimberley Süreci Sertifika Sistemi oluşturulmuştur. İstanbul Altın Borsası bu sertifikaya ve ham elmas işlemi yapmaya yetkili bir borsadır.