Anestezi doktorlarının görevleri nelerdir?
Anestezi hastalara uygulanacak olan cerrahi işlemlerde, ameliyat öncesinde ve sonrasında ağrı hissetmemelerini sağlayan, uygulanmış olan müdahaleye direnci arttırmak için geliştirilmiş tıbbi uygulamaların bütününü içerir. Anestezi uzmanları tıp fakültesinde 4 yıllık eğitim alırlar. Tıp teknolojisini üst düzeyde kullanarak ve bilgi haznesiyle ameliyat süresince ve sonrasında da hastaların sağlıklarına kavuşmalarını sağlarlar. Anestezinin kelime anlamı hissizlik olduğundan dolayı ameliyat sırasında kişilerin bu işlemi ağrı hissetmeden ve hatırlamadan biten bir işlem olarak algılanmasını sağlar. Ameliyatın güvenli bir şekilde yapılıp, başarılı bir şekilde sonuçlanması için duyunun ortadan kaldırılması gereklidir ama yeterli değildir. Hastaların anesteziden sonra ameliyat süresince solunum ve dolaşım gibi fonksiyonları kontrol altında tutulmalıdır. Bu işlemlerin kontrolü anestezi doktorlarındadır. Anestezi, ameliyatlarda 150 senedir uygulanan eşsiz bir yöntemdir. Gelişmeler sayesinde hem hastalar için hem de doktorlar için daha konforlu ameliyatların yapılması sağlanmaktadır.
Anestezi türleri
Genel anestezi: Hastanın anestezinin etkisindeyken tamamen şuursuz olmasına genel anestezi adı verilir. Bunun sağlanması sırasında çok sayıda ilaç kullanılır. Bunlar damardan verilen ilaçlar olduğu gibi, oksijenle berber verilen gazlarda olabilir. Daha öncesinde kullanılan eter son yıllarda kullanılmamaktadır. Eter yerine tıp alanında geliştirilmiş yeni ilaçlar kullanılır. Fakat herkeste genel anestezi kullanımı uygun olmaz. Herkes için genel anestezi verilmesinde bir engel olmasa da, anesteziden uyanamayacak hastalar olabilir. Bunun anestezi doktoru tarafından önceden değerlendirilmesi yapılır. Uygun olmadığı tespit edilen hastalara başka anestezi türleri uygulanmaktadır. Hastalar acilen ameliyata alındığında, gereken tüm önlemler alınıp, ameliyat edilebilir.
Bölgesel anestezi: Hastanın ameliyata başlamadan vücudunun bir bölümünün uyuşturulmasına bölgesel anestezi adı verilir. Bu anestezi türü spinal, sinir bloğu, epidural gibi türler de içerir.
Lokal anestezi: Bu anestezi türü küçük tip operasyonlarda uygulanmaktadır. Sadece müdahale edilecek olan bölüm uyuşturulur. Lokal anestezi işlemi, operasyonu yapacak olan doktor tarafından da uygulanabilir. Fakat anestezi uzmanı hastanın yaşamsal fonksiyonlarının takibi ve kontrolü için ameliyat ekibinde bulunmalıdır.
Anestezi doktorunun yaptığı uygulamalar nelerdir?
Anestezi doktoru ameliyat öncesinde ve ameliyattan sonra sürekli hastanın yanında olur ve yardımcı olmaktadır.
Ameliyattan önce
- Hastanın genel sağlık durumunu inceleyip, yapılacakları anlatarak, sorularına cevap verir.
- Uygulanması gereken tedavi ve muayene hakkında bilgi verir
- Anesteziden önce gerekli ilaçların alınmasını sağlar
- Yapılan muayeneden sonra, hastanın durumuna uygun anestezi türünü belirler
Ameliyat yapılırken
- Hastanın ameliyatta ağrı duymaması için gerekli ilaçları verir, kalp ve akciğerlerin çalışmasını kontrol altında tutarak, diğer organların çalışması için gerekli tedavileri uygulayarak, hastaya gereken serum, ilaç ve kanı verir
- Bütün işlemler sırasında, hastalar yapılanlardan habersizdir
- Ameliyat yapılırken anestezi doktoru hastanın yanında olarak, sağlığını kontrol eder. Bu sürede cerrah rahatça kendi işini yapabilir.
Ameliyattan sonra
Anestezi doktoru sadece hastayı uyutmakla görevli değildir. Bunun yanı sıra hastanın uyandırılmasını da üstlenir. Hastaya ameliyatta verilen ilaçların etkisinden kurtulabilmesi, ameliyat sonrasında ağrı duymaması, sağlıklı olması için gerekli bakım ve tedavinin uygulanması için hazırlıklar yapılması ve bunların uygulanması anestezi doktoru tarafından yapılır. Bu uygulamaların yeteri kadar bilgi seviyesine sahip olan kişilerce yapılması, ameliyatın konforu ve hastanın buna tahammülü açısından önemlidir.
Anestezi sırasından oluşabilecek riskler
Hastalarda rastlanan etkilerden sık ses kısıklığı, boğaz ağrısı, kusma ve bulantı olması, nabız atışının artması ya da azalması sıkça görülebilir. Bunlardan başka nadiren boyun ağrısı, boğazda hasar, dil ve dişlerde hasar, alerji, ses telleri, soluk borusu, yemek borusu ve boyun omurlarında hasar meydana gelebilir. Koter cihazı nedeniyle yanık ve kalp krizi olabilir.
Ameliyathane dışında anestezi doktoru neler yapar?
Anestezi dalı genel anlamda oldukça kapsamlıdır. Anestezi doktorunun diplomasında “anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanı” ibaresi bulunur. Reanimasyon yaşamları sekteye uğrayan hastalara ileri yaşam desteği vererek, buna neden olan faktör ortadan kalkıncaya kadar hastanın yaşamda kalmasını sağlayan çalışmaların tamamından oluşur. Bu çalışmalar birçok kişinin yaşama dönmesini sağlamış ve yoğun bakım ünitelerinin temelini oluşturmuştur. Yoğun bakım ünitelerindeki hastalar yoğun şekilde takip edileceğinden, anestezi doktorları bu konuda yardımcı olur.
Bu çalışmaların dışında anestezi doktorları kişilerin muzdarip olduğu yoğun ve kronik ağrı yakınmaları sırasında, ağrıyı ortadan kaldırıcı çalışmalarıyla aktif rol alırlar. Bu yöntemlerle ameliyattan sonra oluşan akut ağrıların dindirilmesinde, kronik hale gelen ağrıların tedavi edilmesinde etkili olurlar.