Anı nedir? Özellikleri nelerdir?

Anı, kişinin kendi hayatında yaşadığı olayları kaleme aldığı yazı türüdür. Diğer bir deyişle kişinin hatıralarını kaleme almasıdır. Bu nedenle bu yazı türlerine hatıra da denilmektedir. Kişinin kendisi hakkında bilgi ve yaşamında kesitler verilmesi nedeniyle zaman zaman günlük ve otobiyografi gibi yazı türleri ile karıştırıldığı olmaktadır.

Kişiler anılarını sadece yazmayı sevdikleri için, yazma alışkanlıkları olduğu için ya da sadece anılarını kaleme alıp rahatlamak için yazabilir. Zaman zaman hatıraları hatırlayamama gibi korkulara kapılarak, bu hatıraları kaleme almak da isteyebiliriz. Bu geçmişe dair yaşananları hatırımıza getiremediğimiz bir zamanda, bu yazıları okuyarak o günlere gidebilme imkânı tanır.

Çoğu kişinin bu anılarını yazma işini sevmesi ve alışkanlık haline gelmesi, sonrasında bunları diğer kişilerle paylaşma isteği anı (hatıra) yazı türünün edebiyat alanında önemli bir yer teşkil etmesini sağlamıştır.

Birçok yazar bu alanda anılarını okurları ile paylaştıkları metinler yazmışlar, bu yazıları bir arada toplayarak kitaplar çıkarmışlar, okurları ile paylaşmışlardır. Anı türü olayların yanı sıra kişilerin olay hakkındaki görüşlerine de yer verdiği için kişilerin kendilerini daha iyi tanıtabilmeleri sağlar. Bu nedenle anı türündeki yazılar önem teşkil eder.

Anının diğer bir özelliği ise bir düşünceyi kanıtlamaktan ziyade bilgi kaynağıdır anılar. En çok tutulanlar İçinde tarihsel ve sanatsal bilgiler barındıranlardır. Bu özelliği sayesinde anı bir nevi bir döneme ayna tutmaktadır. Birçok tarihçi araştırmaların da bu anılardan yararlanır.

Anılar yapı itibari ile söyleşilere benzerler. Olaylar tıpkı bir öykü havasında anlatılırlar. O kadar samimi, yalın ve içtendirler.

Anıları çeşitlerine ayırmak gerekirse içerik bazında olay ve kişi merkezli anılar olmak üzere 2’ye ayrılır. Olay merkezli anılar gerek kişinin bizzat olayın içinde olduğu gerekse olaya tanık olduğu yazılardır. Kişi merkezli yazılar ise bir olayın kişi üzerinde yarattığı etkiden yola çıkılarak kaleme alınan yazılardır.

Yine anıların içinde, anı portre ve düz anı ayrımı mevcuttur. Düz anılarda birçok olay ve kişi kaleme alınabilirken; anı portrede tek bir kişi ile anılara yer verilir.