Anjin nedir?
Anjin toplumda her yaştan kişiyi etkileyebilen, boğazın her iki tarafında bulunan tonsil veya bademcik adı verilen dokularda oluşan iltihaplanmayla yaşanan bir rahatsızlıktır. Tıp alanında tonsilit olarak anılır. Tonsilit kelime olarak bademcik enfeksiyonu anlamına gelir. Tedavi edilmezse, hastalarda daha ciddi sağlık sorunlarının oluşmasına neden olabilir. Bu hastalık akut, subakut ve kronik olarak tanımlanan üç farklı şekilde yaşanır. Akut olan anjin bakteri ya da virüslerle bulaşır. Subakut olan anjin Actinomyces bakterisiyle bulaşarak, 3 haftadan 3 aya kadar etkili olabilir. Kronik olanlar tedavi edilmediği zaman, uzun süre etkili olur ve bakterilerin etkisiyle bulaşır. Virüsler ve bakterilerin etkisiyle yaşanan anjinlerde, bakterilerle olanlar her zaman daha ciddi seyir gösterir.
Anjin belirtileri nedir?
Hastalık boğazda duyulan acı ve yaralarla gelişir. Bazı hastalarda kulaklarda ağrıya ve boyun tutulmasına sebep olabilir. Hastalarda acı verici yutkunma, ateş yükselmesi, baş ağrısı, ses değişimi, ürperme gibi etkileri olabilir. Boğazın içinde kaygan, kırmızı ve şiş olan dokunun üzerinde beyaz, kabuksu lekelenmeler olur. Servikal lenf düğümünde bile şişlikler oluşur. Ağızda kötü koku olabilir. Küçük çocuklarda olan anjinde kusma ve bulantıyla birlikte karın ağrısı olabilir. Bademcikler vücutta solunumla girmiş olan mikroplara karşı bağışıklık sistemini koruyucu bariyer görevini üstlenir. Vücutta ilk reaksiyonu vererek, mikroplarla savaşacak alyuvar hücreleri içerir. Ergenlik döneminden sonra bademciklerin bu rolü azalma gösterir.
Anjin türleri nelerdir?
Kırmızı anjin: Virüs ya da bakterilerle bulaşan anjinlerdir.
Streptokok anjini: Bu tür anjinin arkasından orta kulak iltihabı ve böbrek hastalığı olabilir. Bu anjin bazı hallerde akut eklem romatizması veya kızıl başlangıcı olur. Bu nedenle antibiyotik tedavisi mutlaka uygulanmalıdır.
Beyaz anjin: Bu anjin türünde boğazın içinde beyazımsı, fibrinli yalancı zarlar olur. Çoğunlukla streptokok anjindeki gibi mikroplarla oluşur. Difteri nadir olarak beyaz anjin nedenidir. Tanısı için bakteriyolojik muayene yapılmalıdır.
Ülserli anjin: Bu iğsi basillerle spiroketlerin birlikte yaptığı bir anjin türüdür.
Anjin için risk faktörleri nelerdir?
Çocukları ve gençleri daha çok etkileyen anjin, bakteri ve virüslerin kolayca yayıldığı kalabalık ve kötü havalandırılmış olan ortamlarda daha rahat bulaşmaktadır. Bundan başka sigara içme ve sigara içilen ortamlarda bulunma, kötü beslenme koşulları, yorgunluk, stresli olma, burun tıkanıklığı yüzünden kronik ağız solunumunun yapılması, bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklar, bağışıklığı baskılayıcı ilaçların kullanılması anjin oluşumu için risktir. Dondurma ve soğuk içeceklerin tüketilmesi rahatsızlığın oluşumundaki etkisi kesin değildir. Ancak soğuk etkinin damarları daraltması, lokal direncin bundan etkilenmesi ve mikropların yerleşip çoğalması için uygun zemin hazırlayabilir. Bu yüzden hassas yapısı olanların soğuk gıdaları küçük lokmalarla ve ağızda bekletip tüketmesi gerekir.
Anjin tedavisi nasıl yapılır?
Akut bir rahatsızlık değilse, penisilin ya da antibiyotik tedavisi ile anjin tedavi edilebilir. Virüsten kaynaklı anjinlerde özel bir bakım gerekmektedir. Kronik bir hal varsa, ameliyat uygulanmaktadır. Bu tedavinin yapıldığı hastalarda akşam yemeklerinin saatleri daha erkene çekilmelidir. Yatmadan önce hastaların süt içmesi sağlanmalıdır. Süt bağışıklık sistemini güçlendirdiğinden, dha başarılı bir tedavi uygulanabilir. Hastalara uygulanacak kan tetkikleri, boğaz kültürü ile hızlı streptokok testleri yapılmasıyla antibiyotik tedavisinin kararı verilir. Bu tedavinin en az on gün süreyle yapılması gerekir. Erken kesildiğinde hastalığın yayılması, yenilemesi ve komplikasyonların oluşmasına sebep olabilir. Hastalarda ateşin düşürülmesi, ağrının dindirilmesi, yeterli sıvı alımının sağlanması, dinlenme gibi faktörler tedavinin içindedir. Hastalar yumuşak gıdalarla beslenmelidir. Bu tedavi için çok önemlidir. Hastalığa sebep olan mikropların bulaşıcı olması yüzünden, hijyen önlemlerinin sağlanması gerekir. Hastaların diğer insanlarla yakın temasta olmaması, ortak malzemeler kullanmaması ve ellerinin sıkça sabunla yıkanması gerekir.