Anket nedir? Nasıl hazırlanır?

Seçimlerin yaklaştığı bu dönemde karşımıza sık sık anketler çıkmaktadır. Gerek yazılı basında gerek görsel basında ve gerekse İnternet haber siteleri anketler yapıp değerlendirmektedirler. Peki, anket nedir? Anket nasıl hazırlanır? Burada bu soruları cevaplandırmaya çalışacağız.
İnsanların bir konuya dair duygu, düşünce ve tecrübelerini öğrenmek için titizlikle hazırlanmış bir plana göre düzenlenmiş olan soru listelerine anket adı verilmektedir. Anketlerde belirli bir örneklem alınır ve genellemeye gidilir. Genel olarak geçerliliği ve güvenilirliği düşük olan anketler kolay, düşük maliyetli olması ve çok sayıda kişiden kısa bir zaman diliminde birçok konuda görüş olma imkanının bulunması nedeniyle en çok kullanılan yöntemlerden biridir. Anket, günümüzde birçok alanda başvurulan bir yöntemdir. Anket vasıtası ile öğrencilerin belli konular hakkındaki eğilimleri ölçülebilir. Anket hazırlamak göründüğü gibi kolay değildir. Uzmanlık isteyen bir konudur. Birçok kaynaktan faydalanmayı gerektirir. Özellikle anketi dolduracak kişilerin doğru yerlerden seçilmesi önemlidir.

Anketler sayesinde insan davranışları, iş performansları, bilgi düzeyleri, insanların tercihleri, inançları, siyasi eğilimleri, küreselleşmeye bakış açısı gibi konular hakkında değerlendirmeler yapılabilir. Anketten istenilen başarının sağlanabilmesi için anketin hazırlık ve uygulama aşamalarının özen gösterilerek yapılması gerekir. Anketlerde hem zaman hem de anketin maliyeti dikkate alınmak zorundadır.

Anket diğer yöntemlerden farklı olarak şu faydaları sağlamaktadır: Büyük kitlelere kısa zaman içerisinde uygulanabilir olmasının yanında fazla zaman gerektirmez. Çok fazla masraf gerektirmeyen bir uygulamadır. Ad ve soyadın belirtilme zorunluluğunun olmaması güvenilir olmasını sağlamaktadır. Cevaplandırılması son derece kolay olan soru listeleridir. Çok az araç ve gereçle sonuca ulaşılabilir. Her yaş grubu için hazırlanması mümkündür.
Anketin avantajlarının yanında bazı dezavantajları da vardır. Soruların ne kadar dürüstçe ve samimiyetle cevaplandırıldığı belli değildir. İnsanların bu konuda ne kadar bir bilince sahip olduğu yine bilinmemektedir. Özellikle açık uçlu soruların kullanıldığı anketler ihtiyaca tam cevap vermeyebilir.

Anketin planlanmasından sonra yapılaması gerekenler şunlardır: Öncelikle ankette kullanılacak sorular ile anketi test etmek ve soruları değerlendirilmelidir. Anket için bir başlangıç yazısı oluşturulmalıdır. Daha sonra ise bir örnekleme yapmalı ve anket yaygınlaştırılmalıdır. Anket formları toplanmalıdır. Son olarak da anketle ilgili rapor oluşturulmalıdır.

Anket hazırlarken şu noktalara dikkat edilmelidir:
1) Amaç, konu ve anketi dolduracak kişilerin özellikleri belirlenmelidir.
2) Bilgilerin nerede kullanılacağı anketin başında belirtilmelidir.
3) Soru türleri belirlenmelidir.
4) Genelden özele doğru sorular listelenmelidir.
5) Anketin uzunluğu uygun olacak şekilde hazırlanmalı ve çok fazla zaman almamalıdır.
6) Anlaşılır bir dil kullanılması gerekmektedir.
7) Anketin geçerliliğinin yüksek oranlı olmasına özen gösterilmelidir.
Anketler hazırlanırken genellikle şu soru tipleri kullanılır:
1- Derecelendirme tipi sorular
2- Yorumlayıcı ve açık uçlu soru tipleri
3- Demografik tipli sorular
4- Tercih belirleme amaçlı sorular

Anketin uygulanmasından hemen sonra sonuçlar özet haline getirilmelidir. Bu sonuçlar titizlikle analiz edilmeli ve objektif bir şekilde yorumlanmalıdır. Anket sonuçlarını ortaya koymak için en kolay ve en çok uygulanmış yöntem frekans dağılımları yöntemidir. Frekans dağılımları, anket sorularına verilen cevapların kolay bir biçimde sayılması ve gruplanmasını ifade eder. Yorumlamayı kolaylaştırmak için tablolar oluşturulur. Bir başka yöntemi pasta grafikleri yöntemleridir. Bu grafikte yüzdelik oranları belirtilir. Son günlerde karşımıza sık sık çıkan seçim anketleri bu tür grafikleri kullanmaktadırlar. Ayrıca korelasyon ve regresyon gibi yöntemlerde kullanılmaktadır.