Anne sütü sarılığı nedir?
Anne sütü sarılığının oluşumu erken başlangıçlı ve geç başlangıçlı olarak ayrılır. Beslenmesi anne sütüyle olan bebeklerde % 6,8 oranında bilirubin yüksekliği görülür. Erken dönemde oluşan sarılıklarda yetersiz anne sütünün alımı, geç başlangıçlı olan sarılıkta anne sütü sarılığı sendromu söz konusu olur. Bebeklerde bilirubin artışıyla oluşan anne sütü sarılığının önlenmesi alınan tedbirlerle sağlanabilir. Bu nedenle yeni doğan bebeklerin kontrol altında olması gerekir.
Anne sütü sarılığı türleri
Erken başlangıçlı sarılık: İlk bir kaç gün içinde oluşan erken başlangıçlı sarılık, genellikle annelerin bebekleri emzirme tekniğinde yaptığı hataların bebeklerin yetersiz beslenmesine yol açması sebep olur. Bu sürede özellikle ilk doğumunu yapmış olan kadınlarda anne sütü miktarı ilk 1-2 günde daha az olur. Buna annenin tecrübesizliği eklendiğinde, ilk günlerde anne sütünün verimi düşer. Anneler bebeğinin beslenmesinin yetersiz olduğunu düşünüp, bebeğini mamayla beslerse süt miktarı daha çok azalır. Bu sebeple az beslenen bebek, dehidrasyona girip, mekonyum pasajı gecikmeye uğrar. Yaklaşık olarak 3 kg ağırlığındaki bir bebeğin mekonyumunda 100-200 mg bilirubin olduğu tahmin edilmektedir. Bu artış hiperbilirubine neden olur. Erken başlangıçlı oluşan sarılığın önlenmesi için, bebeğin daha sıkça beslenmesi sağlanmalı ve süt az gelse bile mamayla beslenmesi engellenmelidir.
Geç başlangıçlı sarılık: Bu tür sarılık bebeklerde 4. günden sonraki artış gösteren bilirubin oranıyla karakterize olur. Bu yükseklik bebeğin 2 haftalık olmasına kadar devam eder. Daha sonra azalıp, bir kaç ay içinde normale döner. Bebeklerde bu haldeyken hastalık belirtisi ya da hemoliz olgusu oluşmamaktadır. Ayrıca bebeğin kilosu ve bağırsak hareketleri de normaldir. Bu rahatsızlığın tanısı patolojik sebeplerin saf dışı bırakılmasından sonra koyulabilir. Buna neden olarak anne sütünde bazı zamanlarda bulunan pregnan 3 alfa 20 beta diol gösterilir. Anne sütünün bağırsaklarda bilirubin emilimini arttırdığı ve bu etkinin karaciğerde bilirubin yükünün artmasına neden olduğuna ait bulgular olmasına rağmen, bu bilgi kesin olarak kanıtlanmamıştır. Anne sütü emen ve mamayla beslenen bebeklerin bağırsak florasının farklı gelişimi nedeniyle oluşan etkiler anne sütü sarılığı gelişiminde etkili olur.
Anne sütü sarılığı nasıl tedavi edilir?
Bebeğe sarılık tanısının konulmasından sonra, anne ve babaya bu konuda gereken bilgilerin verilmesi gerekir. Bu türdeki sarılığın 2-3 ay kadar devam edebileceği söylenip, ailelerin bu konuda rahatlatılması iyi olur. Bu sürede anne sütünün 24-72 saat kadar kesilmesi söz konusu olabilir. Bebek bu dönemde mamayla beslenirse, sarılık düzeyi hızla azalma gösterebilir. Ardından anne sütüne yeniden başlanan bebeklerde sarılık oranı sadece 1-3 mg/dl kadar arış gösterir. Ancak bu önlem yani anne sütünün kesilmesi, her anne sütü sarılığında tercih edilmez. Sadece bilirubin seviyesinin tehlikeli bir sınıra ulaşmış olan bebeklerde tercih edilir. Anne sütü kesildikten sonra bebekte düzelme olmazsa, bunun altında başka bir patoloji neden araştırılmalıdır. Bebekte bilirubin metabolizmasında kalıtsal defektler varsa, anne sütü sarılığı bu yüzden gelişme gösterebilir.