Arabulucu kimdir?
Arabuluculuk, toplu menfaat uyuşmazlıklarında grev ve lokavt ya da hakem kurulu öncesinde kanunen mutlaka danışılması gereken bir çözüm yoludur. Türk İş Hukukunda hangi şartlarda arabulucuya başvurulacağı maddelerle belirlenmiştir.
- Toplu görüşme süresinin başında toplu görüşme yapılmaması nedeniyle arabulucunun devreye girmesi,
- Toplu görüşmenin başlamasından itibaren otuz gün geçmesine rağmen hala bir anlaşmaya varılamamışsa arabulucunun devreye girmesi,
- Toplu görüşme süresinin anlaşma sağlanmadan tamamlanması nedeniyle arabulucunun devreye girmesi gerekir.
Arabulucunun görev süresi on beş gündür. Arabulucular, tarafların anlaşması ve uyuşmaz için her türlü çabayı harcar. İki tarafı da iknaya çalışır ve tavsiyelerde bulunur. Arabulucular tarafları ikna edebilirse toplu iş sözleşmesi yapılır ve imzalanması için ilgili makamlara ulaştırır.
Arabulucu tarafları ikna edemezse, arabulucu üç iş günü içerisinde uyuşmazlığı belirleyen bir tutanak düzenler ve gerekli gördüğü notları da ekleyerek görevli ve yetkili makama verir.
Görevli makam, altı iş günü içerisinde bu tutanağı iki tarafa da tebliğ eder. Arabulucular görev süresi içerisinde memur statüsündedir. Bu yüzden dolayı taraflar ve ilgililer, arabulucuların istediği tüm evrak ve belgeleri vermekle yükümlüdür.
Bakanlar kurulu, karar verilmiş ve başlanmış olan bir grev veya lokavtı, gerekli gördüğü durumlarda erteleyebilir. Bu durumlar, genel sağlık veya milli güvenlik açısından sakıncalı olarak değerlendirilebilir. Erteleme kararnamesinin yürürlüğe girmesinden sonra çalışma ve sosyal bakanı bizzat kendisi resmi listeden seçeceği bir arabulucu yardımıyla uyuşmazlığın çözümü için arabuluculuk faaliyetinde bulunur.
Bu uygulamada arabuluculuk çalışmaları atmış gün devam edebilir. Bu durum olağanüstü arabuluculuk olarak nitelendirilir.
Çalışmaların sonunda, taraflar halen anlaşmamış ve bir uzlaşma yaşanamamış ise, uyuşmazlığı kanuni hakeme de götürmemiş ise bakan, uyuşmazlık çözümü için yüksek hakem kuruluna başvuracaktır.
Yüksek hakem kurulu altı gün içerisinde çalışmalara başlayacak ve çözümü kesin olarak netliğe kavuşturacaktır.