Atletizm nedir, dalları nelerdir?
Bilinen insanlık tarihinin en eski spor organizasyonlarından biri olan Antik Mısır koşu yarışlarına kadar uzanan bir geçmişe sahip olan atletizm, sonraki süreçte de Eski Yunan medeniyeti ile birlikte yayılmıştır. Atletizm oyunları; yürüyüş, koşu, fırlatma ve atlama gibi yeteneklerin gösterilmesiyle alakalı olduğundan, binlerce yıl öncesinde dahi insanlar atletizm oyunlarına geniş çapta ilgi göstermiştir. Günümüzde tüm tarihçiler tarafından bilinen medeniyet tarihinin en eski sporlarından biri olarak kabul edilmektedir. Sosyal bir etkinlik olaran atletizm oyunlarının gerek Antik Mısır gerekse de Eski Yunan döneminde devlet adamları için de önemli bir güç gösterisi olarak görülmesi, atletizm oyunlarının yüzyıllar boyunca düzenli periyotlarla organize edilmesini sağlamıştır.
- Olimpiyat Oyunları
Atletizm Eski Yunan tarafından düzenlenen Olimpiyat Oyunlarının da en çok ilgi gören branşlarındandır. Bahsedildiği üzere önceki yıllarda başta Eski Mısır olmak üzere farklı coğrafyalarda da atletizm oyunları düzenlenmiş olsa da, bu oyunların tartışmasız en ünlüsü Eski Yunan’da düzenlenen Olimpiyat Oyunlarıdır. Atletlerin aylarca hazırlandığı ve yarışlardan birkaç hafta önce Olympia kentine gelerek son hazırlıkları tamamlamak üzere bir nevi kampa girdiği bu oyunlar, halkın da yoğun ilgi gösterdiği organizasyonlardı. Günümüzde “Uluslararası Atletizm Federasyonu Birliği, UAAF”, atletizm oyunlarının resmi etkinlik düzenleyici ve ilgili yönetim makamıdır. Zira atletizm alanında yapılan yarışlarda kırılan “dünya rekorları”, Uluslararası Atletizm Federasyonu Birliği tarafından onaylanmaktadır.
- Atletizm dalları
Yürüyüş, koşu ve alan yarışları olmak üzere atletizm üç ana daldan oluşur. Alan yarışları atma/fırlatma ve atlama yarışlarını bünyesinde barındırırken, koşu ve yürüyüş yarışlarında da birçok farklı alt dal bulunmaktadır. Ayrıca bir günden uzun süren ve birden fazla daldan oluşan atletizm mücadeleleri de bulunmaktadır ki, bunlar “Pentatlon ve Dekatlon” olarak isimlendirilir. Dekatlonda erkek sporcular yarışırken, Pentatlon ise kadın sporcuların yarıştığı çok dallı yarışlardır. Erkeklerin katıldığı Dekatlon yarışlarında sporcular; 100 metre, gülle atma, uzun atlama, yüksek atlama, 110 metre engelli, sırık atma, cirit atma, disk atma, 1.500 metre yarışları gibi toplamda 10 dala kadar yarışabilmektedir. Kadın sporcuların katıldığı Pentatlon ise toplam 7 branşta yapılan yarışları kapsar.
Atletizm genel olarak açık alanda yapılan spor etkinlerini içerse de, kapalı spor salonlarında da özellikle soğuk iklimli bölgelerde atletizm yarışları düzenlenebilir. Hava atletizmi olarak bilinen açık alan organizasyonları ile salon atletizmi arasında belirgin farklar bulunmaktadır. Zira salon atletizminde sporcular; cirit atma, çekiç atma, disk atma, yürüyüş ve maraton dallarında “yarışmamaktadır”. Ayrıca salon atletizmi farklı olarak 60 metre ve 60 metre engelli gibi yarışlara da ev sahipliği yapmaktadır.