Aydın’ın tarihi yerleri nerelerdir?
1-Afrodisias
Aydın’ın Karacasu ilçesinde bulunmaktadır. Adını aşk ve güzellik tanrıçası olarak bilinen Aphrodite’den alan Aphrodisiasbilhassa Romalılar döneminde Aphrodithe tapınımı ile ünlenmiş olan antik bir kent olup, günümüzde de çok iyi korunmuş anıt yapıları ile Türkiye’nin en önemli arkeolojik yerlerinden biridir. M.Ö. 6. asırda Aphrodisias küçük bir köy durumundaydı. Bu durum M.Ö. 2. yüzyılda ızgara planlı şehrin kuruluşu ile değişmiştir. M.Ö. 1. yüzyılda Roma İmparatoru Augustus Aphrodisias tarafından şehir koruma altına alınmıştır.
2- Alabanda (Araphisar)
Aydın, Çine ve Doğanyurt köyü sınırları içerisinde bulunmaktadır. Alabanda antik kentinin üzerinde yer aldığı Araphisar Doğanyurt köyünün bir mahallesidir. Bu antik kent Çine Çayı’nın (Marsyas) 4 km. batısında Karadağ’ın uzantıları olan iki tepenin yamacına, kuzeyde Çine Ovası’na doğru yayılmıştır. Alabanda yolu asfalt olup, antik kentin ortasından geçerek Alinda’ya kadar ulaşmaktadır.
3- Alinda
Aydın’ın Karpuzlu ilçesinde yer alan Alinda, Karia kentlerinden biridir. Alinda’ya Aydın – Muğla karayolunun 30.km’sinden ayrılmakta olan 26 km’lik bir yolla ulaşılmaktadır.
Alinda’nın etrafı bir sur ile çevrilidir. Sur duvarları granit taşından yapılmıştır. Oldukça iyi korunmuş olan sur duvarları yer yer kulelerle desteklenmiştir. Kente su sağlayan su kemerleri de kısmen korunmuş durumdadır. Akropolün batısında bulunan su kemeri dört ayak üzerine oturtulmuştur. Alinda’da bugünde ayakta kalan en önemli yapı Agora’dır.
3- Apollon Tapınağı
Yenihisar ilçe merkezinde bulunmaktadır. Miletos’tan gelmiş olan kutsal yol ile bağlantıya sahip bulunan Didyma bir kehanet merkezidir. Didyma ile ilgili ilk yazılı kaynak Herodot’tur. Mısır Kralı II. Nekho ile Lidya Kralı Kroisos’un Didyma’daki Apollon mabedine adaklar sunduklarını belirtmiştir.
4- Gerga
Aydın’ın Çine ilçesinin, Deliktaş adlı bölgesinde yer alan kent, Alabanda antik kentinin 13 km. kuzey-batısında yer almaktadır. Gerga Karia kültürünü yansıtmakta olan son derece önemli bir merkezdir. Dağlar arasında kurulmuş bir kent olmasından dolayı Karia karakterini korumuş olan kentlerden biri olarak nitelendirilmektedir.
5- Harpasa
Aydın’ın Nazilli ilçesi’nin Esenköy sınırları içerisinde yer almaktadır. Arkaik devirden kalma surların bir kısmı ayakta kalmıştır. Teraslar üzerine kurulmuş olan bir kenttir. Osmanlı Devleti döneminde Arpaz beyliği olarak mülki ve askeri yönetim merkezi olmuştur.
6- Magnesia
Aydın, Germencik ilçesi, Ortaklar Bucağı’na bağlı Tekin Köyü sınırları içinde, Ortaklar-Söke karayolu üzerinde bulunmaktadır. .
7- Mastaura
Aydın’ın Nazilli ilçesinin, Bozyurt Köyü’nün 1 km. kuzeyinde, yer alan küçük bir antik yerleşim yeridir. Antik yol üzerinde kurulmuş olan Mastaura, incir, zeytin, üzüm bahçeleri ile kaplı tarım arazisi durumunda ve tamamı şahısların mülkiyetinde bulunmaktadır.
8- Milet
Yenihisar ilçesi, Balat köyü yakınlarında yer alan bir kenttir. Milet’te ilk yerleşimin M.Ö. 2000 ortalarından başlamak üzere Myken kolonisi varlığı ile görülmüştür. İyonya’nın en önemli şehir limanlarından birisidir. M.Ö. 546 yılında Perslerin eline geçmiştir. Daha sonra Roma döneminde de bağımsız bir kent olmuştur. 13. yüzyılda Selçuklu egemenliğine, daha sonra da Osmanlı egemenliğine geçmiştir.
9- Nysa
Nysa, Aydın – Denizli karayolu üzerinde Aydın’ın 30 km. doğusunda Sultanhisar İlçesi’nin 3 km. kuzeybatısında bulunmaktadır. Kentin önemli yapıları arasında Athena Tapınağı, Mısır Tapınağı,Demeter Tapınağı, tiyatro, agora, Zeus Tapınağı, bouleuterion, Yukarı Gymnasion, Aşağı Gymnasion, Büyük İskender’in evi, Bizans kilisesi, nekropol ve konut alanları sayılabilir.
10- Tralleis
Aydın’ın kuzeyinde, Kestane dağlarının hemen güney yamacındaki plato üzerinde bulunmaktadır. Bu kent, Argoslular ve Tralleis’liler tarafından kurulmuştur. Tralleis’te ayakta kalan tek yapı “Üç Gözler” olarak adlandırılan gymnasiuma ait kalıntıdır.
11- Ahmet Gazi Camii
Aydın Çine ilçesinin Eski Çine Köyü’nde bulunan Ahmet Gazi Camii (Ulu Cami) Miladi 1308 yılında inşa edilmiştir.
12- Arpaz Kalesi
Nazilli ilçesine bağlı Erenköy’de bulunmaktadır.
13 Beyler Kulesi (Donduran Kalesi)
Aydın, Yenipazar ilçesi Donduran Köyünün güneyinde bulunmaktadır.
14- Cihanoğlu Camii
Aydın, Köprübaşı Mahallesi’nde bulunmaktadır. 1756 yılında Müderris Cihanoğlu Abdülaziz tarafından yaptırılmıştır. Camiye 15 basamaklı bir merdiven ile çıkılmaktadır.
15- Cihanoğlu Kulesi
Koçarlı ilçe merkezinde kagir bir yapıdır. Cihanoğulları’nı baskınlardan korumak için yaptırılmış olan bina, konakla bağlantılı bir durumdayken 1948 yılında geçirdiği bir yangın sonucu konağın yanıp yıkılması ile kule tek başına kalmıştır.
16- Güvercinada Kalesi
Kuşadası’nın, Hacıfeyzullah Mahallesinde bulunmaktadır. Güvercinada üzerinde, Barbaros Hayrettin Paşa tarafından yaptırılan bir iç kale ile İlyas Ağa tarafından yaptırılmış olan surlar bulunmaktadır.
Diğer önemli esrler şunlardır:
17- İlyas Bey Camii
18- Koçarlı Cihanzade Mustafa Camii
19- Körteke Kalesi
20- Kurşunlu Manastırı
21- Öküz Mehmet Paşa Kervansarayı
22- Ramazan Paşa Camii
23- Üveys Paşa Camii