Ayı üzümü nedir?

Ayı üzümü fundagiller familyasına ait olan, ılıman yerlerde de yetişebilen, esas anavatanı Kuzey Yarımküre olan üzümsü bir bitkidir. Ülkemizde de değişik yörelerde yetişebilen ayı üzümü, çalı üzümü, kaskanaka, yaban mersini, çalı çiçeği, ligarba, likapa, mosi,

köpek üzümü ve cırtlık çileği gibi adlarla da anılmaktadır. Ayı üzümünün bilinen 50 adet kadar türü vardır.  Meyveleri kan kırmızı renginde, ekşi ortasında sert çekirdeği bulunan bir bitkidir. Meyvelerini ayılar oldukça fazla sever. Ayı üzümünün içeriğinde çeşitli organik asitler, triperten türevler, tanen, flavoneler, fenol glikozitler, reçine, vitamin ve çeşitli mineraller bulunmaktadır. Maki tarzında ve bodur bir bitki olan ayı üzümü nemli ortamları daha fazla sever. Her mevsim yeşil renkte kalır. Her ne kadar kendiliğinden yetişebilse de, bazı yörelerde ekilerek toplu yetiştiriciliği de yapılmaktadır. Şifalı bitkiler alanında oldukça önemli bir yere sahip olan ayı üzümü ilaç sanayinin oldukça kıymetli bir bitkisidir. Hem meyveleri, hem de yaprakları bitkisel tedavi alanında oldukça fazla kullanılır. Meyvelerinden aynı zamanda reçel ve pekmez yapılarak faydalanılır. Meyvelerin içeriğinde oldukça fazla su ve karbonhidrat bulunmaktadır. Bu sebeple şeker hastaları için zararlı olabilir.

Ayı üzümü bitkisinin faydaları şunlardır;

• Kalp krizi riskini azaltıcı etkisi bulunur.
• Kolesterolü düşüren bir bitkidir.
• Göz rahatsızlıklarında tedavi edicidir.
• Mikrop öldürücü etkisi nedeniyle, idrar yollarında, böbrek ve mesanedeki iltihapları gidermekte etkilidir.
• Gece işemelerine karşı faydalıdır.
• Kabızlığa sebep olur. İshali olan hastalara etkili olacaktır.
• Kanı temizleyerek, toksinleri atar.
• Prostat büyümesine karşı etkilidir.
• Anti kansorejen etkisi olduğundan faydalıdır.
• Tedavi edici, antiseptik ve tahriş önleyici etkileri vardır.

İyileştirici etkisi olan ayı üzümü, çayı demlenerek ve haricen sürülerek mikrop öldürücü etkisi sebebiyle yaraları temizlemek için kullanılır. Ayı üzümü çayı yapılırken, yapraklar kaynatılmadan demlenerek yapılması önerilir. Çünkü içeriğindeki tanin maddesi sebebiyle bulantı ve kusmaya sebep olabilir. Kaçkar dağlarında da yapılan çayı, Sapanca çayı olarak bilinir. Hamilelere, emzikli kadınlara ve küçük çocuklara önerilmemektedir. Diğer bitkilerde olduğu gibi uzman kontrolünde kullanılması gerekir. Bitkisel tedavi için başka ürünlerle harmanlanarak çay karışımları yapmak yoluyla da kullanılabilir. Ayı üzümü yaprağından yapılan çay bir haftadan fazla kullanılmamalıdır. İçeriğinde bulunan tanin ile hidrokinon nedeniyle karaciğer, mide ile böbrekleri tahriş edebilmektedir.