Ayran uyku getirir mi?

Halk arasında ayranın uyku getirdiğine dair genel bir inanış bulunur. Uzun yola çıkacak olanlardan dikkat gerektiren işler yapması gerekenlere birçok insana ayran içmemesi tavsiye edilir ve ayran içenlerin uykusu geleceğine inanılır. Kulaktan dolma yanlış bir bilgi gibi görünse de, aslında bu durumun bilimsel bir yönü bulunmaktadır. Bir başka değişle bilimsel olarak bakıldığında ayranın uyku getirmesi gibi bir durum söz konusudur ve buna sebep olan yoğurdun içindeki “laktik asittir”. Sütün yoğurda dönüşmesi ve insan bedeninin laktik asitle olan ilişkisi, ayranın da insanların uykusunu getirmesinin temel nedenidir. Sütün içinde birçok farklı görevi üstelenen bakteriler bulunmakta bu mikroorganizmalar da dur durak bilmeden mikron düzeyli işlemler gerçekleştirerek “sütün yoğurt haline dönüşmesini” sağlamaktadır. İşte sütün yoğurda dönüşme macerasının başrol oyuncusu olan bu bakteriler, bu görevi yerine getirirken yoğurtta laktik asit oluşmasını sağlar.

İnsan bedeninde birçok farklı etkiye sebebiyet veren ve farklı işlevleri bulunan laktik asidin uyku getirmesini sağlayan özelliği ise sinirlerin gevşemesine yardımcı olmasıdır. Kişinin rahatlama hissetmesini sağlayan bir etkiye sebebiyet veren laktik asit sinirleri gevşetir ve sonuç olarak da kişinin uykusu gelir. Vücuttaki hormonsal faaliyetlerin etkilenmesine sebebiyet veren laktik asit, her insanın kanında ve farklı organlarda bulunur. Sütün içinde bulunan Laktozun “laktik maya” olarak bilinen bakteriler tarafından parçalanması sonucu oluşan laktik asit organik yapılı bir bileşiktir. Bir karbonhidrat olan Glikojenin parçalanması neticesinde açığa çıkan laktik asit, kas hücreleri tarafından enerji tüketimine katılmaya da çalışılır.

Sporla uğraşan kişilerin aşina olduğu bir terim olan laktik asit, uzun zaman kullanılmayan kasların yoğun bir egzersiz ile uzun süre boyunca kullanılmasından sonra yaşanan adale ağrılarında da etkilidir. Ayran içen kişinin uykusunun gelmesinin ardındaki neden laktik asit olduğundan, yoğun bir egzersiz yaparak yorulan kişilerin de uykusunun gelmesinde laktik asidin etkisi bulunur. Karaciğerde bulunan Glikojenin kullanılması sonucunda da laktik asit oluşabilmekte ve sonuç olarak da sinirlerdeki gevşeme sebebiyle kişinin uykusu gelmektedir. Ayranın hammaddesi yoğurt olduğundan, tıpkı ayran içenlerin uykusu geldiği gibi aslında yoğurt tüketen kişilerde de benzer bir etkinin oluşması söz konusudur. Dolayısı ile ayranın uyku getirtiği doğrudur ancak bu etkinin kişiden kişiye değişebileceğinin de unutulmaması gerekir.