Bağırsak gazları nasıl oluşur?

Bağırsak gazları nitrojen, karbondioksit, oksijen, hidrojen ve metan gazlarından meydana gelen ve çoğunlukla kokusuz olan gazlardır. Gazların yalnız %1 oranı kokulu olur. Bunun nedeni amonyak, uçucu özellikteki zincir yağ asitleri, amino asitler ve hidrojen sülfür yüzündendir. Bağırsaklarda ve sindirim sisteminde meydana gelen gazlar iki şekilde oluşur.

• Kalın bağırsakta olan zararsız bakterilerin sindirilmeyen gıdaları bozması sebebiyle oluşmuş gazlar: Bazı karbonhidratlar ve liflerin bağırsakta bulunan enzimlerin yetersiz kalması ya da hiç bulunmaması nedeniyle sindirilememesi gibi durumlarda, kalın bağırsağa geçmiş sindirilememiş gıdalar, burada flora adı verilen zararsız bakterilerle bozulur. Böylece az miktarda metan gazı, karbondioksit ve hidrojen oluşur. Bunlar makat bölgesinden dışarı atılır. Metan gazı oluşursa, gaitalar suyun içerisinde yüzer. Bu gazın oluşum nedeni henüz belirlenememiştir. Her besin kişilerde farklı etki yapıp, gaz oluşmasına sebep olabilir. Bunun nedeni kalın bağırsaktaki bazı bakterilerin, oluşan hidrojeni yok etmesidir.
• Yemek sırasında fazla hava yutulması sebebiyle oluşan gazlar: Yemek yenirken ya da bir şey içerken yutulan hava gaz oluşma sebepleri arasında sayılır. Sigara içme, hızlı yemek yeme, takma diş kullanmak daha fazla hava yutulmasına sebep olur. Bu gazlar vücuttan geğirmeyle çıkarılabileceği gibi, bağırsaklardan geçip makattan atılabilir. Mide asidinden dolayı oluşan gazlar ise, ince bağırsak tarafından emilip, kalın bağırsağa kadar gitmez.

Bağırsak gazlarına hangi besinler neden olur?

Gazların oluşumuna en fazla karbonhidratlar neden olur. Yağlı besinler ve proteinli gıdalar, daha az miktarda gaz oluşturur. Şekerli gıdalar içinde, laktoz, sarbital, raffinoz ve früktoz içeriği olan besinler gaz yapar. Bunların içinde raffinoz içeriğine sahip olan gıdalar fasulye, lahana, kuşkonmaz, brüksel lahanası gibi sebzeler ile hububatlardır. Laktoz süt ve süt ürünlerinde doğal olarak bulunur. Laktoz emilimi düşük olan kişilerde, çoğunlukla yaşlılarda gaz şikâyetine sebep olur. Fruktoz ise enginar, buğday, soğan ve armutta bulunur. Bazı içeceklerin içinde tatlandırıcı olarak bulunur. Sorbital meyvelerde olan doğal şekerdir. En çok elma, armut, şeftali ve erikte vardır. Ayrıca sakızlar ve diyet ürünlerinde tatlandırıcı olarak vardır. Bunların dışında nişasta içeriği olan buğday, patates, tatlılar ve mısır bol miktarda gaz oluşumuna sebep olur. Pirinç gaz oluşumuna sebep olmayan tek nişastadır. Besinlerdeki erimeyen ve eriyen lifler gaz oluşumunun sebepleri arasındadır. Erimeyen lifler daha çok gaz oluşturur. Eriyenler ise, sindirilmeden kalın bağırsağa gelip gaz oluştururlar.

Bağırsak gazlarına bağlı meydana gelen semptomlar nedir?

Geğirme: Geğirme fazla hava yutmadan ve kronik gaz sendromu sebebiyle oluşabilir. Meganblase gaz sendromu, ağır yemeklerin ardından, midede aşırı şişkinlik meydana gelmesinden oluşur. Aşırı şişkinlik ve tıkanmayla yaşanır ve kalp krizi belirtileri gösterebilir. Gaz-bloat sendromunda reflü ameliyatlarından sonra oluşur. Domates, soğan ve acılı besinler tüketmek geğirmeyi arttırır. Sürekli olarak geğirme kişilerde ülseri, safra kesesi taşlarını ve reflü hastalığını düşündürmeli.

Fazla gaz çıkarma: Bu kişiler günde normal sayılacak 14 defa gazdan daha fazla gaz çıkartırlar. Bunun sebebi kalın bağırsaklarda fazla sayıda bakteri üretilmesi veya sindirim bozukluğu olabilir.

Karında şişkinlik: Karın şişkinliği aşırı gazdan çok, bağırsaklarda olan bozukluktan oluşur. Bozuk olan bağırsakların içinde kasılmalar meydana gelir. Kalın bağırsağın dalak bölümünde görülen gaz sıkışması splenik fleksura sendromunu oluşturur. Karnın üst tarafındaki rahatsızlıklar sırasında şişkinlik, spazmlar ve ağrı görülür.

Karın ağrısı: Bağırsaklarda gaz oluşması sonunda karın bölgesinde ağrı meydana gelir. Gazların bağırsakların solunda birikmesi, kalp sorunlarıyla karıştırılabilir. Aşırı gaz oluşumu apandisit ve safra kesesi ağrıları gibi şikâyetlere neden olur.