Bağırsak genişlemesi nedir?

Bağırsak genişlemesi kişilerde doğuştan kaynaklanan sinir hücrelerinin olmamasına bağlı olarak gelişen ve buna bağlı olarak kaka yapamamaya neden olan bir rahatsızlıktır. Tıpta hirschsprung olarak adlandırılır. Bu rahatsızlıkta kalın bağırsak normalden daha geniş olur, zaman içinde daha fazla büyür ve genişler. Hastalık alt rektumun dışkı atımını anüsle sağlayamama gibi bir sorunu tanımlar. Anüsün dışkı atımına yetecek kadar büyük olmaması durumunda, bağırsakta büyüme ve genişleme olur. Bu yeni doğan bebeklerin % 30-35 inde görülür. Zamanından önce doğan prematüre bebeklerde ise daha nadir görülür. Bu rahatsızlık her 5000 doğumun bir tanesinde görülür. Bu hastaların % 80 i erkektir. Hastalığın kişilerde genetik olarak oluşmadığı bilinmektedir.

Yeni doğan bebeklerde bağırsakların içinde olan sıvıya mekonyum dışkısı adı verilmektedir. Bunun doğumdan sonra çıkarılamaması halinde karın bölgesinde ağrılı şişlik ve kusma gibi etkenler bağırsak genişlemesinin yani hirschsprung rahatsızlığının özelliklerinden birisidir. Mutlaka tedavi edilmesi gereken rahatsızlığın tedavisinde anüsün genişletilmesi, rektal muayene yapılarak dışkının çıkarılması sayesinde sıkışma giderilir. Rektal muayene yapıldığında dışkı patlama gibi çıkar, bazı durumlarda bebekler dışkı bile kusar. Bu etken yeni doğan bebeklerde kilo ve su kaybına sebep olur. Ayrıca hastada ishal ve kabızlık sorunları da gelişebilir.

Bağırsak genişlemesindeki klinik seyir

• Bebekte kaka yapma zamanı doğumdan sonra çoğunlukla 48 saati aşar. Kakasını yapmış bile olsa, burada müdahale söz konusu olur.
• Makatın parmakla muayenesi sırasında, fışkırır tarzda kaka çıkışı olur
• Kaka yapamama, karında şişkinlik ve kusma devam ediyor, buna rağmen müdahale edilmediyse, bebeklerde durdurulamayan ishal gelişebilir. Bu ishaller bağırsak genişlemesi olan bebeklerdeki en fazla ölüm sebebi arasında yer alır. Hastada ani şok geliştiği için, ölümler olur.

Bağırsak genişlemesinin tanısı nasıl konur?

Hastalığın sebep olduğu kalın bağırsaktaki genişleme ve anormal büyümeye tanı koyulurken biyopsiye gereksinim vardır. Hastada rektal bölgeden alınan biyopsiyle kesin tanı konulur ve tedaviye başlanır. Rektal biyopsi hastalığa kesin tanı konulmasını sağlayacak tek yöntemdir.

Bağırsak genişlemesinin tedavisi nasıl yapılır?

Bu hastalığın olduğu çocuklarda karın bölgesi ameliyatla açılır ve dış tarafa torba bağlanır. Belli bir süre idrarın bu şekilde torbayla atılması sağlanır. Bebek 12-18 aylık olduğu zaman, yeniden ameliyat edilip konulan bu torba çıkarılır. Açılmış olan bölüm kapatılıp, bebeğin normal yoldan dışkılama yapması sağlanır. Ameliyatla kalın bağırsağın kendini toparlaması için, belli bir süre verilir.

Cerrahi tedavideki işlemler

• Kolostomi açılması: Karın dışına kalın bağırsak yerleştirilip, bebeğin kaka yapması sağlanır.
• Düzeltici ameliyat: Yerleştirilen bağırsak çıkarılıp, makata sağlam olan bağırsak yerleştirilir. Bu işlem bebeğin bir yaşına gelinceye kadar yapılır.
• Kolostomi kapatılması: Ameliyattan sonra sorun bulunmazsa kolostomi kapatılır.

Ameliyat yapılmasını engelleyen durumlar

• Bebeğin ateşli olması, idrar yolu enfeksiyonu bulunması, ishal ya da öksürüğün olması halinde
• Bebeğin daha öncelikli ameliyat edilmesi gereken doğumsal kalp hastalığının olması durumunda
• Bebekte ileri derecede kansızlık varsa ameliyat yapılamaz.