Balonu kim buldu?

Günümüzde çocuklar için eğlence aracı olmasının haricinde hala bir hava taşıtı olarak kullanılan balonlar, bilinen insanlık tarihinin en büyük hayallerinden biri olan uçma peşinde koşan bilim adamlarının yüzlerce yıldır üzerinde araştırma yaptığı bir konudur. Günümüzde hala hava tahminlerinde kullanılan balonlar olmakla birlikte, insanlı uçuşların yapıldığı balonların tarihi günümüzden 200 yıl öncesine kadar dayanıyor. Balonların uçmak için kullanılabileceği ve bu tür bir düzeneğin insanlar için bir hava taşıtı olabileceği, 1767 yılında Joseph Black tarafından ortaya atılmış bir fikirdir.

Balonların bir uçuş aracı olarak kullanılmasıyla ilgili ilk fikirler, Hidrojen gazının bulunmasına paralel olarak gelişmiştir. Uzun zamandır gazların ağırlığı ve farklı gazlar üzerine çalışmalar yapan Henry Cavendish, 1766 yılında ilk defa Hidrojen gazının varlığını ispat edince bu gazın havadan daha hafif olduğunu da anlamış oldu. Bu devrim niteliğindeki keşfin bir yıl ardından Joseph Black’in çok hafif bir aracın içinin hidrojen doldurularak uçurulabileceğini iddia etmesi Avrupa’da geniş bir merak uyandırdı. Ancak ilk uçuş Hidrojen gazı ile değil sıcak hava ile doldurulan bir balonla, 5 Haziran 1783 tarihinde ünlü Fransız kardeşler Joseph Michael ve Jacques Etienne Montgolfier tarafından gerçekleştirildi.

Çapı yaklaşık olarak 10 metre olan ketenden yapılmış bir balonun içini sıcak hava ile dolduran Fransız Montgolfier kardeşler, Annonay Köyü’nden havalanarak yerden 450 metre yüksekliğe kadar çıkmayı başarmış ve havada yaklaşık olarak 10 dakika kalmıştır. İlk uçuşun ardından 19 Eylül 1783 tarihinde Paris meydanında aralarında ünlü bilim adamı ve mucit Benjamin Franklin’in de bulunduğu devasa bir kalabalık önünde ikinci kez havalanan Montgolfier kardeşler, yanlarına bir koyun, bir tavuk ve bir ördek alarak 6 millik bir uçuş yapmıştır. Böylece dünya tarihine adlarını coşkulu bir kalabalığın tezahüratları arasında yazdıran Montgolfier kardeşler, bir balon ile insanların uçabileceğini tüm dünyaya göstermiş oldu. Bu esnada aynı deneyi sıcak hava ile değil Hidrojen gazı ile deneyen fizikçi Jacques Charles, 27 Ağustos 1783 tarihinde kendi yaptığı Hidrojen balonu ile uçmayı başaran ikinci insan oldu.