Basketbol nedir?
Basketbol, iki pota, beşer kişiden oluşan iki takım, bir topla ve elle oynanan takım sporudur. Basketbolun ilk olarak ABD’de, 1891 yılında beden eğitimi öğretmeni olan James Naismith tarafından oynatıldığı bilinmektedir. Uluslararası basketbol kurallarını, kullanılacak malzemeleri ve özelliklerini FIBA belirler. FIBA’nın açılımı; Uluslararası Basketbol Federasyonu’dur.
Dikdörtgen şeklindeki basket sahasının ölçüleri ise; genelde 28mt*15mt şeklindedir. Farklı uzunluklar da olabilmektedir Basket sahasının zemini sert ve tahtadandır. Oyun alanı “orta çizgi” adı verilen bir çizgi ile iki eşit alana ayrılır. Bu çizginin ortasında “orta yuvarlak” adı verilen bir daire yer alır. Dikdörtgen şeklindeki basket sahasının kısa kenarlarında birer pota bulunur. Potaların yerden yüksekliği 3,05 mt’dir. Saha çizgisinden 1,2 mt içeride bulunurlar. 3,05 mt yükseklikte bulunan sepetin çapı 45 cm’dir. Beyaz renkte bir filesi bulunur. Basket topunun yarıçapı yaklaşık 12,3 cm’dir. Ağırlığı ise 650-700 gr civarındadır.
Basketbol müsabakalarında üç hakem görev alır. Hakemin hava atışı ile oyun başlar. İlk devrelerde sahayı misafir takım seçer. Sonraki devrelerde yer değiştirerek devam edilir. Basketbol maçları 10 dakikadan oluşan dört devre şeklinde gerçekleştirilir.
Üç sayı çizgisi içinden yapılan atışların basket olması halinde 2 sayı; bu çizginin dışından yapılan atışların basket olması halinde ise 3 sayı kazanılır. Ayak çizgi üzerinde iken yapılan atışlar isabetli oldukları takdirde 2 sayı kazandırır. Fauller veya kural ihlallerinden ötürü kazanılan serbest atışların isabetli olması halinde kazandıracağı sayı 1’dir.
Oyuncular iki sebepten ötürü ceza alabilirler; bireysel kural ihlalleri ve fauller. Kural ihlallerine hatalı yürüme, topun çizginin dışına çıkartılması, vb. hatalar örnek verilebilir.
Fauller ise rakip oyuncunun itilmesi, çekilmesi, oyuncuya vurulması gibi hallerde verilen cezalara denir. Bu durumda hakem serbest atış ya da topu yandan oyuna sokma seçeneklerinden birini faulun yeri ve cinsine göre seçer.