Bayat balık nasıl anlaşılır?
Bayat balık tüketiminde en büyük pay, kuşkusuz balık satıcılarına aittir. Çoğu zaman av sezonunda elde kalan balıklar taze balıklar ile karıştırılarak müşteriye sunulduğundan, insanların taze balıklar arasındaki bayatları fark etmeleri oldukça güçleşir. Bu nedenle toplu balık yenmesi durumunda dahi yalnızca birkaç kişide görülen zehirlenmeler, bu kişilere denk gelen bayat balıklar yüzündendir.
Balığın bayat olduğunu gösteren en büyük özellik, gözlerinin düzleşmesi ve parlaklığını kaybetmesidir. Taze balığın gözlerine yandan bakıldığında, yarım daire şeklinde görülmektedir. Ancak balık bayatladıkça su kaybettiği için gözler düzleşerek, parlaklığını kaybetmeye başlar.
Balığın bayat olduğunu kokusundan da çok kolay bir şekilde anlayabilirsiniz çünkü taze balık yosun kokarken, bayatlayan balıklardan oldukça keskin bir koku yayılmaktadır. Ayrıca taze balıkların genel olarak çoğu türünde ağızları da her zaman kapalıdır. Balık bayatladıkça fiziksel yapısı bozulduğundan ve içerisinde gaz oluştuğundan, ağzıda zamanla açılacaktır.
Solungaçların ve dış yüzeydeki pulların kontrol edilmesiyle de balığın bayat olup olmadığı anlaşılabilir. Taze balığın solungaçları kırmızı renk ve parlak bir yapıda görülürken, balık bayatladıkça solungaçların renginde de bir solma yaşanmaktadır. Ayrıca balığın normal görünümü oldukça sıkı bir pul yapısına sahip olduğundan, taze balıkların pulları deriye çok sıkı tutunur ve üzerleri yapışkan bir tabaka ile kaplıdır. Balık bayatladıkça pullar deriden ayrılırken, üzerindeki yapışkan mukoza da özelliği kaybetmeye başlar.
Genel olarak çoğu balık türünü kuyruğundan tutarak havaya kaldırdığınızda, dik bir şekilde durmaktadır. Bayat balığın kimyasal yapısı bozulduğundan, içerisinde oluşan gazlar balığın dik şekilde duramamasını ve suda batmamasını sağlar. Taze balığı suya attığınız zaman genellikle dibe çöker, ancak balığın bayatlaması kimyasal yapısında oluşan gazlar nedeniyle su yüzeyinde kalmasına neden olacaktır. Ayrıca vücut yapısı bozulduğu için bayat balığın üzerine parmağınızla bastırdığınızda, balığın derisinde parmağınızın izi kalır ve bu bölge çok çabuk içine çöker. Kısacası dik durmayan, suda batan, gözleri içine çökmüş, solungaçları matlaşmış, keskin bir kokuya sahip ve pulları deriden ayrılmış balıkları almamaya dikkat ederek, bayat balık zehirlenmesi riskini asgariye indirerek balığın lezzetine varabilirsiniz.