Bebeklerin cinsiyeti nasıl anlaşılır?

Modern teknolojiyle etkileşime giren günümüz tıbbı bebekler dünyaya gelmeden haftalar öncesinde dahi kesin bir şekilde bebeğin cinsiyetini söyleyebiliyor olsa da, aslında bebeklerin cinsiyetini önceden bilmek ya da belirlemek binlerce yıl öncesinde dahi insanoğlunun ilgisini çekmiştir. Birçok medeniyette gebelik öncesi uygulanan yöntemlerle bebeğin cinsiyetinin belirlenmesine yönelik çalışmalar olduğu gibi, gebelik sonrasında çeşitli yöntemler deneyerek bebeğin cinsiyetini öğrenmeye çalışan da pek çok toplum var olmuştur. Günümüzün modern tıbbı ise Prekonsepsiyonel Genetik Tanı (PGT) adı verilen bir yöntem kullanarak, şüpheye yer bırakmayacak bir biçimde bebeklerin cinsiyetini anne karnında belirleyebilmektedir. Gebeliğin ilerleyen haftalarında ultrason kullanarak bebeğin cinsiyetinin belirlenmesi de mümkün olmasına karşın PGT yöntemi “embriyo” safhasındayken dahi bebeğin cinsiyetinin saptanmasını sağlamaktadır. Özellikle gebeliğin tüp bebek yöntemiyle sağlanması halinde erken safhada cinsiyet belirlenmesini sağlayan PGT yöntemi, spermin yumurta hücresini döllemesinin ardından embriyodan hücre alınması ve bu hücrenin de genetik yapısının incelenmesiyle kesin sonuç alınmasını sağlamaktadır.

PGT yöntemi tüp bebek gebeliklerin bilhassa kromozom kaynaklı rahatsızlıkların önceden belirlenmesi için kullanılırken, yapılan incelemeler sonucunda bebeğin cinsiyeti de belirlenebilmektedir. Tüp bebek yöntemiyle çocuk sahibi olmak isteyen çiftler arasında cinsiyet konusunda seçim yapanlar da bulunmaktadır. Çocuğun belirli bir cinsiyette olmasını isteyen tüp bebek çiftleri için uygulanan PGT yöntemi, döllenmiş yumurtanın incelenmesi sonucunda istenen cinsiyetin görülmesi halinde embriyonun anne karnına transfer edilmesini sağlamaktadır. Ancak PGT yöntemi ile cinsiyet belirlemenin ahlak dışı olduğunu düşünülen ülkelerde bu uygulama sadece genetik hastalıkların saptanmasına kullanılmakta, tarama ile bebeğin cinsiyetine bakılmamaktadır. Dünya genelinde aralarında ülkemizin de yer aldığı pek çok ülkede bu en erken aşamada %100 doğrulukla cinsiyet belirlenmesini sağlayan PGT yöntemi yasaklanmıştır.

Bebeklerin cinsiyetinin anlaşılması için PGT yöntemi kullanılmadığı için çiftler genel ultrason taraması ile gebeliğin 16-20. haftalarında bebeklerinin cinsiyetini öğrenebilmektedir. Daha da gelişmiş ultrason cihazlarıyla yapılan taramalarda 13. haftada dahi bebeğin cinsiyetinin belirlenmesi söz konusu olsa da, genel olarak 16 ile 20 haftalık gebeliklerde ultrason ile bebeğin cinsiyetinin kesin olarak saptanabildiği söylenebilir. Bunlar dışında son dönemde bazı ülkelerde evde uygulanabilen cinsiyet belirleme testleri de kullanılmaya başlanmıştır. Evde uygulanan bu testlerin anne adayının idrar örneğinden “kesin olmamakla birlikte” yüksek ihtimalli olarak bebeğin cinsiyetini belirleyebildiği söylenmektedir. Ancak bu cinsiyet belirlemek için kullanılan idrar testlerinin de yasaklandığı ülkeler bulunmaktadır. Bu testlerle 16-20 hafta gibi bir süre beklemeden gebeliğin 10-11. haftasında bebeğin cinsiyetinin %70-80 oranında belirlenebildiği iddia edilmektedir. Bebeğin istenmeyen bir cinsiyete sahip olması halinde ülkemizde 10. haftaya kadar gebelik sonlandırma yasal olduğundan, bu tür testlerin kötüye kullanılması da kuvvetle muhtemeldir. Zira bu kötüye kullanım, doğanın mükemmel dengesinin bozulmasına neden olabilir.