Belde sinir sıkışması nasıl olur?

Belde sinir sıkışması kendini belde ağrıyla gösteren bir rahatsızlıktır. Sinir sıkışması sinirlerin yüzeye yakın olduğu eklem yerlerinde oluşur. Yüzeye yakında olan sinirler korunabilmek için bir tünelin ya da oluğun içinde bulunmaktadır. Sinir sıkışması olduğu yere göre farklı isimlerle anılır. Boyunda meydana gelen sinir sıkışması boyun fıtığı, bilekteki karpal sendrom, başta meydana gelirse nevralji, belde sinir sıkışması olursa bu bel fıtığı olarak tanımlanır. Yetişkin kişilerin yaklaşık olarak % 80’i yaşamlarında bir kez olsun bel ağrısı çeker. Belde sinir sıkışması sorunu genellikle 30-60 yaşın arasında olan yetişkinlerde etkilidir. Ancak her yaştan kişiyi etkileyebilir. Bu rahatsızlık incelenirken kişilerin yaşlarından çok, risk faktörlerinin oluşmasına göre değerlendirilmelidir.

Belde sinir sıkışması risk faktörleri nedir?

• Obezite: Kişilerdeki aşırı kilo sinir sıkışmasının en sık olan nedenidir. Vücudun bütün ağırlığını taşıyan omurganın esnek olmasını sağlayan ve destek görevine sahip olan disklerin aşırı baskıyla birlikte deforme olması ve disklerde şekil bozukluğu meydana gelmesi sinir sıkışmasına sebep olur.  Dışarıya doğru kabaran, normal şeklini kaybeden ve fıtıklaşmış olan disk, sinirlere baskı yapıp fonksiyonları etkilemektedir. Bu farklı belirtilerin ve bulguların ortaya çıkmasına neden olur. Gebelik döneminde vücudun ağırlık merkezinin değişmesi ve omurganın daha fazla yük taşıması nedeniyle, belde sinir sıkışmaları sıkça oluşur.
• Hareketsizlik: Hareketsiz bir yaşam, düzenli egzersiz yapma halinde kaslar yeterince güçlü olmaz. Kasların üstlenmesi gereken ağırlığında omurgaya binmesi durumunda, diskte fıtıklaşma ve sinir sıkışması oluşur. Omurganın vücudun ağırlığını sorunsuz taşıması için sırt, boyun ve bel kaslarının üzerine düşen fonksiyonları yerine getirmesi getirir.
• Sigara alışkanlığı: Sigara alışkanlığı disk dejenerasyonunu arttırır ve iyileşmeyi geciktirir.
• Günlük yaşam içinde omurga fizyolojisine aykırı hareket etmek: Yapılan bazı davranışlar omurganın fizyolojisine uygun olmadığından, belde sinir sıkışmasına neden olabilir. Ağır eşya kaldırma, eşyaları dikkatsizce itme veya çekme gibi hareketlerin yapılmaması gerekir. Yerden kaldırılan yükte dizler kırılmalı ve yere çömelmeli ve yükün bu şekilde kaldırılması gerekir. Omuz hizasından yüksek bir yere eşya koyulacağında, bir sandalyeden destek alınmalıdır. Masa başında dik oturulmalı ve sandalye beli destekleyen şekilde olmalıdır. Ayağa kalkarken ve yatarken bel bölgesine yük bindiren hareketlerden kaçınılmalıdır. Yataktan kalkarken kol ve dirseklerden destek alınmalıdır.
• Meslekle ilgili risk faktörleri: Bazı mesleklerin yapılması ağır fiziksel aktiviteler gerektirir. Öne eğilerek yapılan işler, uzun süre ayakta kalınan ya da oturulan işlerde bel bölgesini korumak gerekir.

Belde sinir sıkışması belirtileri nedir?

Ayaklarda oluşan uyuşma, tek bacağa ya da her ikisine birden vuran ağrı, hareketlerde kısıtlılık, otururken ve yürürken çekilen zorluk ve bacaklarda karıncalanma gibi belirtiler belde oluşan sinir sıkışmalarını anımsatmalıdır. Rahatsızlığın ilerleyen döneminde idrar tutamama, iktidarsızlık, çabuk yorulma ve yürüyememe gibi belirtiler görülebilir.

Belde sinir sıkışması tanısı nasıl konur?

Bu rahatsızlığın teşhisi Manyetik Rezonans (MR) ile konulmakta ve böylece rahatsızlığın hangi aşamada olduğu belirlenmektedir. Bunun yanı sıra sinir ölçüm testi (EMG) gibi tetkiklerde tanıda yardımcı olur. Hastanın klinik muayene edilmesi ve belirtilerin gözlenmesi teşhis için önemlidir.

Belde sinir sıkışması tedavisi nasıl yapılır?

Başlangıç aşaması: Rahatsızlığın tedavisi diskin bacağa uzanan sinirlere yaptığı basının şiddetine bağlı olarak değişir. Hastanın şikâyetleri yalnızca bel ve bacak ağrısı ise, vücutta uyuşma, hareket kısıtlılığı, karıncalanma ve güç kaybı yoksa rahatsızlığın henüz başlangıç aşamasında olduğu düşünülür. Bu hastalara yatak istirahati, kas gevşetici ilaçlar verilip, bazı hareketlerden kaçınması önerilmektedir. Bu hareketler arasında;

• Hastanın 1-2 kg dan fazla ağırlıklar taşımaması gerekir.
• Vücudun öne ve yana doğru eğilmemesi ve belin bükülmemesi gerekir. Yerden bir şey alınacağında, mutlaka çömelerek alınmalı.
• Oturur şekilde belin bir yastıkla desteklenmesi gerekir. Bu şekilde 20 dakikadan fazla oturulmamak gerekir.
• Yukarıdan bir şey alındığında uzanmamak ve sandalye, merdiven gibi şeylerden destek almalı.
• Bel bölgesinin sıcak tutulması, havalandırmadan, pencere ve klima gibi yerlerden uzak durulması gerekir.
• Bu sorunu olan kişiler stresten mümkün olduğu kadar uzak durmalıdır.
• Evdeyken yatak istirahati yapılmalıdır. Çok sert ya da çok yumuşak yataklarda yatılmamalıdır.

İlerlemiş aşamada: Hastalarda kas gevşeticiler, yatak istirahati ve öneriler olumlu bir etki yapmazsa, bu durumda fizik tedavi yapılabilir. Bu tedavide başlarda ağrılarda artma olsa da, fizik tedavi uzmanının tavsiyelerine uymak gerekir. Ağrılar geçmediğinde nükleoplasti metodu uygulanabilir. Bu yöntem çok ilerlemeyen rahatsızlıklarda fıtıklaşmış olan diske iğneyle girilip, diskin radyofrekans dalgalarıyla ısıtılması, disk içinde olan sinirlerin böyle harap edilmesi ve diskin içinde yer açıp fıtığın çökmesi sağlanır. Bu tek seansta, lokal anesteziyle uygulanan ve hastanede yatma gerektirmeyen bir tedavidir. Riski olmamasına rağmen, rahatsızlığı tamamen ortadan kaldırma garantisi vermez. Bunlardan fayda sağlanmadığında ise ameliyat yapılması gerekir.