Benzinli motor nasıl çalışır?

Günümüzün araç sektörü için hala vazgeçilmez olmayı sürdüren benzinli motorlar, ilk motorların icadından sonra çok daha pratik ve yüksek verimli olduğu için kısa süre içerisinde dünya genelinde yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandı. Buharlı motorların gemilerde, lokomotiflerde ve şüphesiz sanayide kullanılması ile birlikte Avrupa merkezli bir şekilde başlayan sanayi devriminden kısa süre sonra bu dıştan yanmalı motorların ihtiyacı olan su buharının elde edilmesi için çok fazla kömür ve odun kullanılarak su ısıtılmasının gerektiğinin anlaşılmasını sağladı. Böylece içten yanmalı ve 4 zamanlı olan benzinli motorların devri başladı.

Yakıtın hava ile karıştırılarak yanma odasına gönderilmesi fikri, şüphesiz motor kavramı açısında bir devrim niteliğindeydi. Benzinli motorların temel çalışma prensibi; karbüratör sistemi sayesinde yakıta yani benzine yoğun bir şekilde hava karıştırılmasıyla yanıcılığın arttırılması ve daha sonra bu karışımın pistonlara gönderilerek bujiler sayesinde ateşlenerek hareket enerjisi sağlanmasıdır. Havanın içerisinde bulunan Oksijen birçok insanın sandığından çok daha yanıcı bir madde olduğundan, benzin ile karıştırılması sayesinde ideal bir yakıt oluşmasını sağlar.

Otto Çevrimi olarak bilinen benzinli motorun 4 zamanlı sistemi sırasıyla; emme, sıkıştırma, yanma ve egzoz zamanlarının periyodik olarak tekrarlanmasıyla oluşur. Pistonun iki defa yukarı aşağı inmesi ile bir “motor zamanı” tamamlanarak, yeni bir döngüye başlanır. Emme zamanında aşağı doğru hareket eden pistonun içerisine hava ile karıştırılan benzin karışımı dolar. Daha sonra pistonun yukarı hareket etmesiyle sıkıştırma zamanı başlar ve pistonunun yukarı yönlü hareketi ilerledikçe benzin hava karışımı sıkışarak gitgide daha da yoğun bir hale gelir. Patlama zamanında dizel motorlardan farklı bir ekipman olan bujiler devreye girer ve küçük bir kıvılcım sayesinde yakıtın alev almasını ve böylece oluşan patlama ile pistonun aşağıya doğru hareket etmesini sağlar.

Patlama zamanı piston hareketinin devamlılığını sağladığından, motorun mekanik parçalar ile hareket enerjisi üretmesini de sağlayan motor zamanıdır. En alt pozisyondan yukarıya doğru tekrar hareket etmeye başlayan piston, egzoz zamanının başlamasına neden olur. Hava ve benzin karışımının sıkıştırılmış haldeyken buji yardımıyla patlamayı sağlaması sonucunda ortaya yoğun bir gaz çıkar. Egzoz zamanında pistonun yukarı yönlü hareketi patlama sonucu oluşan bu gazın dışarı atılmasını sağlar ve böylece bir tam motor zamanı da tamamlanmış olur.