Bilinen en büyük yıldız hangisidir?

Dünyamızın “yaşam kaynağı” olan güneş, Samanyolu Galaksisi içinde yer alan milyarlarca yıldızdan biridir ve bu yıldız her ne kadar bizim için hayati derecede önemli olasa da evren için küçük bir noktadır. Bilim tekniğin ilerlemesi ve teleskopların atmosfer dışına çıkması ile birlikte çapı  güneşimizin çapından “binlerce” kat daha fazla olan yıldızlar olduğu saptanmıştır. Dünyamızdan yaklaşık olarak 4 bin 900 ışık yılı uzakta olan VY Canis Majoris isimli yıldız, güneşimizin çapından 2 bin 100 kat daha büyük bir çapa sahip olan bugüne dek gözlemlenmiş en büyük yıldızdır. İnsanoğlu için bilinen en büyük yıldız olan VY Canis Majoris, aynı zamanda çevreye en fazla ışık yayan yıldızlardan da biridir. Bu yıldız astronomlar tarafından “üstündev” (Hypergiant)olarak isimlendirilen bir yıldız sınıfına dahildir. Aklın idrak sınırlarını zorlayan büyüklüklere sahip olan yıldızlar için kullanılan astronomik bir tabir olan üstündev, aydınlatma gücü güneşimizden milyonlarca kat fazla olan yıldızlar için kullanılır.

Üstündev olarak nitelendirilen yıldızların kütleleri de inanılmaz boyutlardadır. Zira bir üstündev yıldızın kütlesi, güneşimizin sahip olduğu toplam kütlenin 100 katı kadar olabilmektedir. Üstündev olarak isimlendirilen bu yıldızlar uzaydaki en parlak cisimlerden biri olmalarına rağmen son derece kısa bir ömre sahiptir. Makro boyutta düşünüldüğünde oldukça kısa bir ömre sahip olan üstündevler sadece 1-3 milyon yıl arası yaşamaktadır. 1-3 milyon yılın ardından üstündev yıldız, ya üstünnovaya ya da üstnovaya dönüşmektedir. Büyük Köpek Takımyıldızı için yer alan “kızıl” bir üstündev olan VY Canis Majoris, güneşimizin çapından 2100 kat daha büyük çapıyla astronomlar tarafından “bilinen en büyük yıldız” olarak tanımlanmaktadır.

Evrende yaygın olarak bu büyüklükteki yıldızlar çoklu yıldız sistemlerinde bulunsa da, VY Canis Majoris tekil bir yıldızdır yani beraberinde herhangi yıldız ya da yıldızsal oluşum bulunmamaktadır. Bilindiği kadarıyla ilk olarak 1801 yılında Fransız astronom Jerome Lalande tarafından ilk defa gözlemlenen VY Canis Majoris, sonki yıllarda diğer astronomların da ilgisini çekmiştir. 19. yüzyılda birçok astronom bu yıldızın çoklu yıldız sistemine dahil olabileceğine dair görüş bildirse de, 20. yüzyılın ortalarında yapılan gözlemler VY Canis Majoris’in şüphe götürmez bir biçimde tekil yıldız olduğunu ortaya koymuştur. Yarıçapı “yaklaşık olarak” 3 milyar kilometre olan bu üstündev, akıl sınırlarını zorlayan bir çapa sahiptir. Zira 1000 km hızla giden bir uzay aracı ile VY Canis Majoris’in sadece etrafında 1 tur atmak dahi 1000 yıldan fazla sürecektir…