Bit nedir, nasıl oluşur?

Yüzyıllar boyunca insanoğlunun yakından iletişim halinde olduğu ve her ne kadar kendi çok küçük olsa da pek çok insan için büyük bir sorun haline dönüşen bitler, doğada birçok farklı alanda yaşayabileceği gibi kitap arasında yaşayabilirler. Bir Eklembacaklı olan bit, kanatsız ve birçok farklı hayvan türüyle birlikte “asalak” olarak yaşayabilen bir canlıdır. Yaygın olarak kuşlarda görülseler de kemirgenlerden yırtıcı hayvanlara, toynaklılardan memelilere birçok farklı hayvan üzerinde barınarak yaşamlarını sürdürebilirler. İnsanların genellikle baş bölgesine yerleşen ve saçlı deriye tutunarak asalak olarak yaşamını sürdüren bitler, genel olarak 3 farklı türdedir. Baş, kış ve elbise biti olmak üzere üç farklı türü insanoğlu üzerinde yaşayan bitlerin daha birçok farklı türü bulunmakta ve dünya yaşamındaki diğer canlı türleriyle ortak yaşamı paylaşabilmektedir.

Yumurtadan çıktığı anda erişkin bir bit kadar gelişmiş yapıya sahip olmaları, bu asalak canlıların çok kısa bir süre içinde çoğalmalarını ve son derece geniş bir canlı popülasyonunu etkileyebilmelerini sağlamaktadır. İnsanların derileri üzerinde yaşayan bit türleri; deri parçaları, deri gözeneklerinden salgılanan yağlar ve doğrudan kan yoluyla beslenirler. Çok kısa bir süre içinde insan derisine oldukça kuvvetli bir biçimde tutabilen bitler, uzun süre boyunca deri yüzeyinde konaklamaya devam edebilir. Halk arasında “sirke” adı verilen bit yumurtası insan saçına bit tükürüğü ile yapışmaktadır. Bitin tükürüğünün içindeki kimyasallar sayesinde saça kuvvetli bir biçimde tutunan bit yumurtaları, “dışarıdan özel ilaçlarla müdahale edilmediği sürece” saçtan ayrılmaz.

Her ne kadar ortalama ömürleri 1 hafta kadar olsa da, yumurtaları sebebiyle insan saçında aylarca nesilden nesle varlıklarını devam ettirebilmektedirler. İnsanoğlu üzerinde yaşayan bitlerin en büyüğü olan Elbise Bitleri yaklaşık olarak 3-4 mm boyutlarındayken, Kıl Bitleri 1 mm boyları ile görülmesi dahi zor olacak kadar küçüktür. Baş tipi bitlerinin dişileri kulak arkasındaki ve ensedeki saçların arasında yumurtalarını bırakır ve dışardan bakıldığında bu saç tellerine yapışan yumurtalar teker teker görülebilir. Ortalama olarak 2 hafta içinde olgunlaşan yumurtalardan çıkan yeni bitler bu işlemin tekrarlanmasını ve dolayısı ile bit sorununun kısır bir döngü içine girmesini sağlayabilmektedir.

Kıl Bitleri ise saçlı deriden ziyade göğüs kılları ve sakal gibi vücudun diğer bölümlerinde görülmektedir. Beyaza kaçan renge sahip olan bu bit türü, insan üzerinde yaşayan en küçük bitlerdendir. Ayrıca yumurtalarını doğrudan kılların üzerine değil de kıl köklerine bırakmaları, etkili bir kimyasal müdahale olmadan sorundan kurtulmanın oldukça güç bir hale gelmesine neden olabilmektedir. Yumurtadan çıkan bitler kısa süre içinde kıl köklerine yerleşir ve aşırı derecede kaşınma hissine neden olur. Elbise Bitleri diğer iki türe nazaran kılsız ya da çok az kıl olan bölgelerde de yaşayabilmektedir. Çamaşırların üzerine yapışan yumurtaları kısa süre içinde yetişkin hale gelebilmektedir. Bu bit türü ayrıca Tifüs hastalığı da yaydığı için oldukça tehlikeli sorunlara sebebiyet verebilmektedir.