Black Friday (Kara Cuma) nedir?
Kara Cuma anlamına gelen Black Friday, Ekim ayının ikinci pazartesi Kanada’da, ABD’de ise Kasım ayının dördüncü Perşembe günü kutlanan şükran gününden sonraki ilk cumaya verilen isimdir. Genel anlamda Amerika’da ve bunun dışında birçok ülkede kabul görmüş olan bu günde, mağazalar beklenmeyen seviyede büyük indirimler yapar, çok erken saatlerde açılarak, geç saatlerde kapanır. Resmi bir tatil kabul edilmeyen bu gün, İngiltere ve Kanada’da da uygulanır.
Black Friday Kara Cuma bir alışveriş çılgınlığıdır
Söylenene göre Black Friday’in geçmişi 1960’lı yıllara kadar gider. Şükran Günü nedeniyle insanların alışveriş etmek için önünde kuyruklar oluşturduğu mağazalar, sokakların tıklım tıklım dolması ve her zaman sıkışık olan trafik yüzünden, bu günde çalışanlar günü genellikle Kara Cuma olarak adlandırmış. Zaman içinde bu tabiri insanların benimsemiş ve adeta alışveriş çılgınlığının yaşandığı gün bu şekilde anılmaya başlanmıştır. Bu gün için ilk zamanlarda böyle denmesi olumsuz gibi görünse de, toplumunda alışverişin giderek daha fazla yer kaplamasıyla günümüzde giderek daha olumlu hale gelmiştir. Daha çok Amerika’da olan büyük mağazalar her yıl Black Friday günü kapılarını daha erken zamanda açmakta ve mağazalarda mesai çalışanlar için daha uzun olmaktadır.
Black Friday günü en fazla indirimin olduğu sektör elektronik eşyalar olur. Okulların açıldığı dönemde ve yaz döneminde sıkça toplu indirim kampanyasının yapıldığı Amerika’da bile bu günde, oldukça büyük indirimler olur. En fazla bilgisayar, telefon ve beyaz eşyalarda indirim görülür.
Elektronik ürünlere ilave olarak tekstil sektöründe de çoğu büyük mağaza önemli indirimler yapmaktadır. Günlük giyim tekstil ürünlerinin yanı sıra, en fazla olan faydalı indirimlerin görüldüğü ürünler gelinliklerdir. Gelin adaylarının kapısında uzun kuyruklar oluşturduğu gelinlik satan mağazalar her yıl haberlere, internet sitelerine konu olur.
Alışveriş çılgınları denilen kısım için oldukça iyi bir fırsat gibi görünen bu günde, bazen olumsuz taraflar da olur. Bunların arasında, bu gün için Kara Cuma denilmesinin başka bir nedeni, insanların bu günde yapılan büyük indirimlere kendilerini kaptırarak ihtiyaçlarından fazlasını almaları ve bunun sonucunda maddi sıkıntı içine girmeleridir.
Başka bir olumsuz tarafı ise Black Friday günü genellikle şiddet olayları ile karşılaşılır. Aşırı kalabalık olması yüzünden kaza oranları her yıl daha da artar. Büyük mağazaların bu gündeki açılışlarında müşteriler oldukça büyük bir hızla mağazaya giriş yapar ve bunun neticesinde kazara çalışan kişilere ya da ürünlere zarar vermektedir. Mağaza arabalarının kalabalık esnasında yanlış kullanımıyla da yaralanma olayları olmaktadır. 2008 senesinde, ABD’nin New York şehrindeki büyük bir mağazanın kapıların açılmasını bekleyen müşteriler, mağazanın kapısını kırarak, 34 yaşındaki bir çalışanın ölümüne neden olmuştur.
Black Friday günü çılgınlığının yaşandığı ülkelere gitmesi yani o gün ziyaret etmesi mümkün olmayanlar içinde Cyber Monday günü bulunmaktadır. Black Friday’den sonraki pazartesi günü, internet üzerinden satışa sunulan çok sayıda üründe büyük indirimlerden yararlanılmaktadır.