Böbrek nakli nasıl yapılır?

Böbrek nakli diyalize giren hastalarda ve böbrek yetmezliği gelişmek üzere olan hastaların sağlıklarına kavuşması için yapılan bir organ nakli türüdür. Hastaların birçoğuna nakil işlemi uygulanabilir. Çok az bir hasta grubu nakil yapılmasına uygun değildir. Hastalarda ameliyatı kaldıramayacak kadar ciddi seviyede kalp hastalığı yoksa kanser hastalığı bulunmuyorsa rahatlıkla böbrek nakli uygulanabilir. Hastaların aktif olarak tüberküloz ve hepatit gibi enfeksiyon rahatsızlıkları yoksa yine nakil işlemi uygulanabilir. Böbrek nakli yapılacak olan hastaların organ nakil merkezinde kayıtlı olması gereklidir. Hastaların canlı böbrek nakli alabileceği bir yakını yoksa kadavradan böbrek nakli listesine girmesi esastır.

Canlıdan böbrek nakli nasıl yapılır?

Canlıdan uygulanan böbrek nakli bitiminde hastalarda ilk yılda % 95 seviyesinde sağlıklı bir yaşam sürdürmeye başlanır. Bu geçmiş yıllara nazaran, oldukça iyi bir gelişmedir. Daha önce % 50 oranında hastalarda başarı elde ediliyordu. Bunun nedeni bağışıklık baskılayıcı ilaçların geliştirilmesi ve nakil operasyonlarında tecrübe sağlanmasıyla doğru orantıya sahiptir. Hastalar çoğunlukla kadavradan böbrek naklini beklerler. Fakat canlıdan nakil alabilecek kişiler, bir an önce sağlıklarına kavuşurlar. Canlıdan böbrek nakli uygulamasının avantajları;

• Canlı nakiller sırasında sağlıklı böbrek nakledildiğinden, sonuçlar daha başarılıdır
• Alıcıyla verici detaylı şekilde sağlık kontrolünden geçtiğinden dolayı, en uygun şartlarda ameliyat yapılır.
• İstenilen zaman içinde kadavradan böbrek nakli yapılamadığından, hastalar diyalizde bulunduğu sürede yıpranabilirler.
• Canlı vericiden uygulanan nakiller çok kısa zamanda tamamlanır.
• Canlı böbrek nakli için alternatifi bulunan hastaların yaşamını kurtarabilir.

Böbrek nakli işleminde, önemli olan nakledilmiş olan böbreğin uzun yıllar işlev görmesini sağlamaktır. Bu günümüzde uygulanan nakillerde başarılı biçimde gerçekleştirilir.

Hepatit B ve C hastalarına yapılan böbrek nakli

Karaciğerde hasara neden olan hepatit B ve C virüsü, böbrek nakli bitiminde bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar sebebiyle vücudun hepatit virüsüyle yaptığı savaşın olumsuz etkilenmesine sebep olabilmektedir. Bu nedenle karaciğerinde virüsler sebebiyle ağır hasar olan bireylerde böbrek nakli uygulanması tavsiye edilmez. Ancak virüsler karaciğerde olumsuz bir etki yapmamışsa, hastalara böbrek nakli uygulanabilir.

Böbrek nakli ne zaman yapılmalıdır?

Böbrek hastalarının diyalize başlamadan evvel nakil olması daha sağlıklı sonuçlar vermektedir. Bu hastaların diyaliz sebebiyle vücutlarının hasar görmesini önlediğinden, sağlık problemleri oluşmadan nakil sayesinde sağlıklarına kavuşmalarını sağlamaktadır. Yapılan incelemelerde hastaların diyalizde kısa süre geçirmesinden sonra uygulanan nakillerde daha sağlıklı ve uzun bir yaşam sürdükleri saptanmıştır. Bu sebeple canlı vericisi olan hastaların hiç beklemeden nakil yapılması en mantıklı yaklaşımdır.

Böbrek naklinde canlı vericiye uygulanan Laparoskopik Nefrektomi

Vericiler iki gün hastanede geçirdikten sonra, bir hafta içerisinde günlük yaşantılarına dönerek rahatlıkla böbrek bağışında bulunabilirler. Böbreğin alınması günümüzde daha kolay şekilde laparoskopik nefrektomi ameliyatıyla yapılır. Karından yapılan küçük bir kesiyle, özel aletler ve kamerayla gerçekleştirilen operasyonda, karın orta hattında açılan 6-7 cm kadar olan kesiden böbrek karnın dışına çıkarılır. Kas olmayan bölgede yapılan ameliyat bitiminde hastalar düşük oranda ağrı hissederler. Bu sebeple iyileşme süresi de kısa olur. Verici 2-3 gün içinde hastaneden taburcu edilebilir. Önceden klasik yöntemle yapılan operasyon, canlı böbrek bağışının artmasıyla birlikte daha konforlu olan laparoskopik yöntemle uygulanmaya başlanmıştır. Bununla birlikte vericilerin kolayca böbrek bağışı yapmalarına katkı sağlanmış olur.

Böbrek bağışı yapan kişilerin diyalize girme riski bulunur mu?

Böbrek bağışı yapan bireyde böbrek yetmezliği gelişmesi görülmez. Bu incelemelerle tespiti yapılan bir sonuçtur. Bu sadece bağışlara değil, böbreğin kaza veya hastalık sonucunda kaybedilmesi neticesinde dahi aynı sonuçları doğurur. Bazı rahatsızlıkların her iki böbreği yetmezliğe kadar götürür. Bir böbreğin önceden bağışlanması durumunda, böbrek sağlıklıyken başka insanlara hayat verir. Vericilerde sadece ameliyattan kaynaklı çok düşükte olsa risk bulunur. Bu risk bir safra kesesi operasyonundan daha düşük seviyededir.

Canlı vericiden doku uyumu olmadan böbrek nakli yapılır mı?

Doku uyumu olmasa dahi, canlı vericilerden böbrek nakli uygulanabilir. Uygulanan nakil sonrasında sonuçların uzun dönemde takibi yapıldığında doku uyumu olan nakillerle aynı başarıyı sağlar. Bu sebeple canlı vericisi olan hastalarda doku uyumu aranmaksızın böbrek nakli uygulanabilir.

Böbrek naklinde kan grubu uyumu aranır mı?

Kan grubu uyumu olmadan uygulanacak nakillerde immünolojik riskler yükselmekte, nakil yapılan böbreği vücudun reddedebilme ihtimali vardır. Fakat kan grubunun bir makineye bağlanarak uygulandığı afarez adı verilen tedavi ve bağışıklığı baskılayıcı ilaçların kullanımı ile kan grubu uyumu olmadan da böbrek nakli uygulaması yapılabilir. Bu tür nakillerde bir yıl sonrası önem taşımaktadır. Bazı hastalarda ek tedavilerin yapılması söz konusu olabilir. Bunun kadavra böbrek naklinden daha başarılı, kan grubu uyumu olan nakilden ise daha başarısız olduğunu söylemek mümkün. Kan grupları arasında A grubu olanlar O grubuna böbreğini verebilir.