Böğürtlen nasıl yetiştirilir?
Meyve özellikleri açısından bakıldığında üzümsü meyveler grubunda bulunan bir meyvedir. Dünyada özellikle ılıman iklim bölgelerinde, subtropik iklim ve kutup iklim sınırlarına kadar yayılma alanı olmasından dolayı oldukça bir geniş yetişme alanına sahiptir. Türkiye böğürtlenin anavatanı sınırları içerisinde yer almaktadır. Böğürtlenler bilhassa Anadolu’nun 1000 metrenin üzerinde hava ve toprak neminin olduğu yerlerde yoğun olarak yetiştirilmektedir. Böğürtlenlerin dikim mesafesi 2-2,5 X 1,5-2 metre ve dekara ekilmesi gereken fidan sayısı : 200-300 adettir. Dekar başına verim yaklaşık olarak 0,8-2 ton civarındadır.
Böğürtlen 2. Yılında ürün vermeye başlar. Ömrü oldukça uzun olan bir meyvedir. İklim özellikleri açısından bakıldığı zaman Karadeniz bölgesi üzümsü meyvelerin doğal yetişme alanlarından birisidir. Kış aylarında -20 -25 dereceye kadar soğuklara dayanma özelliğine sahiptir. Böğürtlenin Soğuklama ihtiyacı ortalama 7 derecenin altında 800-1700 saattir. Genellikle en uygun iklim yazları serin ve hasat zamanı ise yağmur olmayan, kışları ılık geçen yerlerdir. Yazları sıcak, kurak ve rüzgarlı geçen yerlerde gelişme son derece geriler meyveler küçük ve bol çekirdekli olurlar. Hasattan önce çok sıcak hava olması meyvelerin olgunlaşmadan çok yumuşamasına neden olur. Olgunlaşma dönemi kuru ve kışın soğuk rüzgarlarının estiği yerlere rüzgar kıran tesisi edilmesi mecburidir. Yoksa istenen verim alınamaz.
Böğürtlenlere en uygun olan toprak; kumlu killi organik madde bakımından zengin, su tutma kapasitesi oldukça yüksek iyi drene olabilen ve sürekli nemi bulunan topraklarda başarılı şekilde yetiştiricilik yapılır. Böğürtlenlerin toprak PH sı hafif asit veya nötr olmalıdır. Fazla kireçli ve tuzlu topraklara uygun bir meyve değildir. Toprak derinliği en az 1 m civarında olmalıdır. Hafif eğimli yerler yetiştiricilik için çok daha uygundur. Çok eğimli yerlerde teraslama yapılarak yetiştiricilik yapmak mümkündür.
Böğürtlen bahçeleri daha çok geç sonbahar yani kasım, aralık aylarında ya da kış aylarında tesis edilir. Dikim ilkbahar da daha çok şubat – nisan ayları arasında yapılır. Dikimi yapılacak olan fidanların kök tuvaleti yapılır, yaralı ve çok uzun olan kökler kesilir. Dikimin yapılacağı bahçelerde fidan çukurları daha önceden işaretlenir ve 40-50 cm genişlik ve derinlik de açılır. Önceden hazırlanmış olan toprak gübre karışımı harç ile doldurulmuş çukurdan 20-30 cm kadar boşaltılır. Çukur tabanı ayak ile bastırılarak fidan buraya dikilir. Fidan dikimi fidan kök boğazı tamamen toprak içinde kalacak biçimde ayarlanır. Dikimden hemen sonra can suyu verilir. Fidanın tepesi tam olarak 20-30 cm den kesilir.
Böğürtlenler özellikle organik maddeye fazla ihtiyaç duyarlar. Dikim esnasında dekar başına 3-4 ton yanmış ahır gübresi verilir. Çiftlik gübresi 2-4 yılda bir ilave edilir. Toprak neminin muhafaza edilmesi için yılın her döneminde verilebilir. Gübreleme için en uygun olan zaman bitkilerin dinlenme dönemine girdiği kış aylarıdır. Bitki kök bölgesine serilerek toprağa hafifçe karıştırılır. Yaprak ve toprak analizlerine göre kimyasal gübreler tavsiye edilir. Genel olarak; 4-10 kg saf azot mart ayında ve meyve gelişimi sırasında; 5-7 kg saf fosfor ve 8-12 kg saf potasyum sonbahar ve kış aylarında verilir. Ayrıca yeşil gübre olarak tek yıllık baklagiller kullanmak mümkündür. Bitkilere fazla azot verilmesi meyvelerin yumuşamasına ve pazar değerinin azalmasına sebep olmaktadır.
Sulama aralığı toprak tipine ve bölgeye göre farklılık göstermektedir. Ağır ve humuslu topraklarda çok daha seyrek, kumlu topraklarda ise çok daha sık sulama yapılır. Çiçeklenme dönemi ve meyve tutumunda kesinlikle yağmurlama sulama yapılması gerekir. Sulama toprak nemini sağlayacak şekilde yapılmalıdır.