Boko Haram örgütü kimdir?

Son zamanlarda IŞID dışında adı sık sık duyulan önemli bir örgütte Boko Haram adı verilen örgüttür. Bu örgütün de başka güçler tarafından kurdurulmuş olduğu tahmin edilmektedir.

Boko Haram örgütü, 2002 yılında Borno eyaletinin başkenti Maiduguri’de kurulmuş olan şeriat yanlısı radikal İslamcı örgütüdür. Boko Haram, bilhassa şeriat kurallarının geçerli olduğu Afrika’nın nemli ülkelerinden Nijerya’nın kuzey kesiminde daha etkili konumda bulunmaktadır.

Boko ya da Buku kelimesi İngilizce book kelimesinden türetilmiştir. Esas olarak Arap alfabesiyle yazılan ve afro azyatik dil grubuna ait olduğu bilinen Hausa dilinin Latin alfabesi ile olan versiyonunu ifade etmek için kullanılıyor. Türkçe gibi, eski zamanlarda Arap alfabesi ile yazılırken başlangıçta İngilizler tarafından daha sonradan da Fransızlar tarafından tespit ve telkin edilmiş olan Latin alfabesi git gide batılı eğitim sistemini ifade eden bir sembol haline gelmiştir. Boko ya da Buku Haram’ın lafzi karşılığı ‘latin alfabesi haram’ , ‘batılı eğitim haram’ demektir.

2002 yılında Boko Haram, bütün Nijerya’ya şeriat getirilmesi maksadıyla kurulmuştur. Bu örgüt, 2004 yılında ilk askeri tesisini Nijer sınırına yakın bir bölgede kurmuştur. Nijerya’daki İslami Hareket liderlerinden başında gelen İbrahim Zakzaki, Boko Haram örgütünün Taliban ve El Kaide ile ilişki içerisinde olan silahlı bir örgüt olduğunu ifade etmiştir. Boko Haram, ilk defa 2004 yılında Kamerun sınırı yakınlarında bir yerde Nijerya polisiyle girmiş olduğu çatışmada 28 üyesini kaybetmiştir. Bu olaydan üç yıl sonra, 2007 yılının Eylül ayında Boko Haram ile Nijerya polisi arasında çıkmış olan çatışma sonrası, Nijeryalı 11 subay öldürülmüştür. Boko Haram bir nevi intikam almıştır. Bilhassa polis merkezleri başta olmak üzere diğer terör örgütleri gibi kamu binalarını hedef almış olan örgüt, 2009 yıllında yüzlerce kişinin ölümüne neden olmuştur. 2009 yılının Temmuz ayı boyunca Boko Haram’ın polis istasyonlarına karşı saldırıları hızla bir şekilde devam etmiştir. Bu dönemde Nijerya’nın kuzeyinde 700’ü aşkın insan Boko Haram militanları tarafından hunharca öldürülmüş ve 3000’den fazla insan bu olaylar sonrasında göç etmek zorunda kalmıştır. Bir dönem yakalanıp hapsedilen örgütün lideri Mohammed Yusuf, Batı tipi eğitim tipinin ve mevcut müfredatın Avrupalılar tarafından getirilmiş olduğunu ve bu eğitimin haram olduğunu, dine aykırı olduğunu ve de insanların Allah’a olan inançlarını zedelediğini belirtmiştir.Örgüt lideri BBC’ye bilimsel ve Avrupa tarzı eğitimi istemediklerini belirten beyanat vermiştir. 2009 yılında Nijerya ordu birliklerinin örgüt üyelerinin bulunduğu camiye düzenlemiş oldukları baskın 200 kişinin ölümü ile sonuçlanmıştır. Ölenler arasında Taliban’ın iki numaralı ismi Ebubekir Şekau’nun da bulunmaktaydı. Boko Haram örgütü, 26 Ağustos 2011 tarihinde Nijerya’nın başkenti Abuja şehrinde bulunan Birleşmiş Milletler binasına bombalı araçla saldırı düzenlenmiş ve bu saldırı sonrası tam 18 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu saldırı örgütün adını daha çok duyurmaısnı sağlamıştır. Aradan henüz 4 ay bile geçmeden 25 Aralık günü Noel için toplanılan kilise cemaatine bombalı saldırı düzenleyen örgüt, 40’tan fazla kişinin ölümüne sebep olmuştur. 2011 yılında Boko Haram, Nijerya’da, 450’den fazla kişinin hayatını kaybetmesine sebep olmuştur.

Boko Haram 14 Nisan’da 300 kız öğrenciyi kaçırıp onları evlendirdiğini açıklamış bulunmaktadır. Bu kızlardan bir kısmı ellerinden kaçıp kurtulmuş ancak ellerinde hala 219 kız çocuğu bulunmaktadır. Her ne kadar Boko Haram Nijerya hükümeti uzlaşmaya vardıklarını ve kız çocuklarının kurtarılacağını belirtse de örgüt bu uzlaşmayı çok geçmeden yalanladı.