Boşanma davaları nasıl ilerler?
Boşanma davaları iki tarafın veya tek tarafın gerekçesi ile birlikte yazdığı boşanma dilekçesinin kabulü ile başlamaktadır. Boşanma süreci ile birlikte, nafakanın belirlenmesi, çocuğun velayeti, mal paylaşımı, tazminat gibi davalar ayrı görülebileceği gibi anlaşma protokolü ile aynı davada da sonuçlanması mümkündür.
Boşanmak için gösterilen gerekçe; iddia sahibi tarafından kanıtlanmak zorundadır. Karşı tarafın gerekçeyi kabul etmemesi durumunda, belge ve tanıklık geçerli olacaktır. İki tarafın sunduğu şahitler dinlenerek, takdir yetkisi hakime aittir. Eşlerden biri boşanmak istemiyor ise dosya tamamlandığı taktir de, hakimin belirli bir süre tanıması veya boşanma kararını verme yetkisi vardır. Boşanma davasında çocuğun velayeti, hakimin öncelikli olarak çocuğun menfaatini gözeterek aldığı karar doğrultusunda, tarafa verilmektedir. Kadının haysiyetsiz veya yüz kızartıcı bir durumu yok ise, çalışmasa dahi küçük yaştaki çocukların velayeti, anneye verilmektedir. Anlaşmalı boşanmalarda nafaka talebi, enflasyona endeksli olarak artışı belirlenmiş ise protokole uygun davranılmaktadır. Nafakayı ödeyen tarafın, ödeme güçlüğü çekmesi, mal kaybına uğraması veya iş kaybı gibi durumu söz konusu olursa, nafaka ödemelerinin mahkeme tarafından alınan karar doğrultusunda düşürülme ihtimali bulunmaktadır. Nafaka alan tarafında mahkeme yolu ile nafakanın yükseltilmesine dair hakları bulunmaktadır. Boşanma davalarında tazminat isteminde tarafın ‘kusursuz’ veya ‘daha az kusursuz’ olması beklenmektedir. Hakim tazminat oranını, bu kusur oranına göre takdir etmektedir. Karşı tarafın küçük düşürülmesi, zina ile karşılaşması, mal varlığı zararına uğratılması, bedensel veya sözlü şiddet görmesi durumlarında ‘manevi tazminat’ talep edilebilmektedir.
Anlaşmalı boşanma, tarafların en az ‘maddi ve manevi’ olarak boşanma sürecini atlatmalarına olanak sağlamaktadır. Anlaşmalı boşanma için tarafların en az 1 yıl evliliklerinin sürmesi gerekmektedir. Anlaşmalı boşanma celselerinin görüldüğü mahkeme de hakim, her iki tarafında fiilen hazır bulunmasını istemektedir. Diğer gerekçeli boşanma davalarında avukat temsil yetkisi bulunurken anlaşmalı boşanmalarda tarafların katılımı mecburidir. Kadın boşandıktan sonra erkeğin soyadını kullanmasında menfaatinin bulunduğunu ispatlar ise hakim erkeğin soyadını kullanmasına izin verebilmektedir. Ancak koşulların değişmesi halinde veya yüz kızartıcı yaşamda bulunan kadı tarafı için erkek, iznin kaldırılmasını talep ederek, soyadını geri alabilmektedir.