Boyun kırılması tehlikeli midir?

Boyun omurlarında oluşan kırıklar oldukça önemlidir. Bunların içinden geçen sinirlerin ve çevresinde olan hayati damarların hasar görme riski taşıdığından, vücutta olan diğer kemik kırıklarına göre daha önemlidir. Boyun bulunduğu konum itibarıyla beyin ve vücudun iletişim yollarının içinde geçtiği bir kavşak konumundadır. Boyun kırıkları tedavi edilmezse, hastalarda ölüme kadar gidecek sonuçlara neden olabilir. Bu kırıklarla diyafram adı verilen solunum kası felci meydana gelebilir. Burada boynun alt bölgesinde hareketi sağlayan sinir sistemi aşağıya doğru yayılır. Bu nedenle boyun altından felce sebep olacak yaralanmalar meydana gelebilir.

Omurgadaki 33 omurun 7 tanesi boyun bölümündedir. Omurgada meydana gelen kırıklar yaşı ilerleyen kişilerde küçük darbeler sonucunda olur, genç yaşta olan kişilerde de genellikle trafik kazası gibi ciddi travmalarla meydana gelir. Omurga kırıklarının % 5-10 kadarı boyun omurlarında meydana gelir. Bu yaz aylarında denizlerdeki sığ yerlerde, havuzlarda sığ bölümlerde başın yere çarpmasıyla kafa travmasıyla birlikte, boyunda travmaya ve kırıklara neden olabilir. Bu tür darbelerle yaşamı riske edecek ciddi boyun kırıkları oluşabilir. Omurgadaki omurlarda olan kırıklar üç farklı şekilde oluşur. Bunlar;

• En fazla rastlanan çökme kırıklarıdır. Bu tür kırıklarda darbelerden etkilenen omur ve omurların ön tarafı çökmektedir.
• Şiddetli yaralanmalar sırasında omurgada ön ve arka kısım kırıktan etkilenebilir. Bu tür kırıklar patlama tarzı kırıktır. Bunlarda omurilik yaralanması sonucunda felç meydana gelmesi, çökme tipi olan kırıklarına göre daha yüksektir.
• Omurgaya binmiş olan yükün artması halinde, kemikteki kırıkla beraber omurları bağlayan ve bunları bir arada tutacak yumuşak dokularda, diskler ve eklemlerde yaralanma meydana gelebilir. Bu etki iki omurun arasındaki bağlantının kopmasına sebep olur. Bu durumda omurga çıkığı olur. Bu tür yaralanmalar en tehlikeli ve sinir hasarı en çok olan yaralanma türüdür.

Boyun kırılması belirtileri nelerdir?

Hastalardaki boyun kırığı öncelikle şiddetli bir ağrıya sebep olacaktır. Bu şiddetli ağrıyı hafifletmek için, hastalar genellikle boynu bir pozisyonda sabit tutmak ister. Bu ağrıyla birlikte boyunda oluşan kas spazmları meydana gelir. Kırıkla birlikte omurilik yaralanması olursa, kollar ve bacaklarda uyuşukluk, hissizlik, güç kaybı olması, abdest ve idrarı kaçırma ya da hiç yapamama gibi yakınmalar gelişir. Bu yaralanmalardan sonra hastalar en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılmalıdır. Burada hastanın taşınması oldukça önemlidir. Boyun yaralanmasında hastanın, öncelikle boyun hareketleri kısıtlanmalı, boyun sabit bir şekilde tutulmalı, boynu sert tutan boyunluk ya da sert bir zemin üstünde baş nötral pozisyonda tutulup sırt üstü şekilde ve başı sağa sola düşmeyecek şekilde taşınmalıdır. Nakil halinde baş, gövde ve boyun birlikte dikkatli bir şekilde hareket ettirilmeli ve boyun hareket ettirilmeden taşınmalı.

Boyun kırılması teşhisi nasıl yapılır?

Hastaların boyun kırılmasına eşlik edebilecek diğer organ yaralanmaları, kafa travması ve diğer kırıklar açısından değerlendirilmesi gerekir. Hastalara önce direkt radyografiler yapılmalı. Bilgisayarlı tomografiyle direkt radyografilerde görünmemiş ya da şüphe duyulan kırıkları izlenebilir. Kırıkların şiddeti ve türünün belirlenmesinde, üç boyutlu bilgisayarlı tomografi kırığın uzanımını belirler ve tedaviye yol gösterici olur. MR tetkikiyle yumuşak dokular ve omurilikteki zedelenme değerlendirilir. Boyun kırıkları sırasında sadece omurlar değil, bunların arasında olan bağlarda da zedelenme olabilir.

Boyun kırıkları tedavisi nasıl yapılır?

Bu kırıklarda meydana gelen omurilik hasarına uygun şekilde tedavi yapılır. Tedavideki hedef normal fizyolojik yüklenmeler sonucunda zarar görmeyen bir omurganın elde edilmesi ve hastaların daha kısa sürede hareketlerini ağrı duymadan yapmalarının sağlanmasıdır. Omurlarda ön kısımda çökme varsa, kemikleri birbirine bağlayan yumuşak dokular ve omurilikte sorun bulunmuyorsa, hastaların yatak istirahatiyle boyunluk tedavisi uygulanır. Hastalar sürekli takip edilir. Bunun nedeni bazı kırıkların zamanla ilerleme göstermesidir. Hastalar her an cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyabilir. Boyunda şiddetli bir yaralanma varsa, boyun omurgasında bütünlüğü tehdit ediyorsa, omurilik ve sinir köklerinde hasar riski varsa, cerrahi tedavi uygulanabilir. Hastada diğer yaşam fonksiyonlarında sorun yoksa hemen cerrahi tedaviye geçilir. Bu ameliyat boynun ön ya da arka kısmından yapılabilir. Bunun kararı kırığın olduğu bölgeye, omurilikteki hasara ve hastada olan diğer yaralanmalarına göre belirlenmektedir. Omurilik ve sinir köklerinde bası yapacak kemikler temizlenir, gerekiyorsa kişiden ya da başkasından alınmış kemik parçalar yerleştirilir. Bazı hastalara ise, titanyum alaşımlı vida, plak ve çubuk gibi materyallerle sabitlenir.