Burun kemiği kırıkları nasıl oluşur ve tedavi edilir?
Burun kemiği kırılması, konumuyla travmalara açık bir bölgede yer alan burun kemiğinde düşmeden travmadan, saldırı ve kaza gibi etkenlerden dolayı oluşur. Burun kırıkları olduğunda erken müdahale edilmesi gerekir. Kırılmanın üzerinden bir gün geçerse kemiklerin yerine oturtulması güçleşir. Burun sırtından bakıldığı zaman burun kemikleri sağda ve solda iki adet olan kemikler üst tarafta alın kemiğine, yan taraflarda üst çene kemiğine tutunmuş durumda yassı ve düz yapıdadır. Bir darbe durumunda kıkırdak bölümler esnek olduğundan, çoğunlukla burunda bu kemikte kırılma olur.
Burun kemiği kırılması nasıl olur, belirtileri nedir?
Yüz bölgesine alınan darbelerde en çok hasar olan bölge burun kemiğidir. Burun kemiği ön taraftan ya da yanlardan darbe alabilir. Burun kemiği kırılması en fazla yandan alınan darbelerden kaynaklanır. Burun kemiği kırığı bazen kemik yer değiştirmeden, hafif bir çatlakla atlatılır. Bazı durumlarda ise şiddetli travmalarla birlikte burun kemiğinde parçalı kırıklarla birlikte çökmeler oluşabilir. Darbenin şiddetine bağlı, yüz kemikleri bile bundan hasar görebilir. Burundaki kırılmalarda belirtiler darbenin şiddetine bağlıdır. Burun yapısında ve yüzde kanama, kesik, morarma, ödem gibi bulgular oluşur. Burnun iç tarafında ise kanama, tıkanıklık ve ödem meydana gelebilir.
Burun kemiği kırılması nasıl teşhis edilir?
Hastaların yapılan fiziki muayenesinde yüzde kesikler, morarma, kanama ve ciltte ezikler görülür. Burun kemiği kırıklarında genellikle morarma ve kızarıklık bir gün sonra olacağından, darbeden sonra mutlaka doktora gidilmesinde fayda var. Muayene sırasında burunda bir tarafa doğru kayma izlenir. Elle yapılacak muayenede artan hassasiyet, kemiklerde oynama görülür. Burun içinin muayenesi sırasında tek taraflı ya da iki taraflı olan kırık kemik ya da kıkırdakla kapanma, mukoza yüzeyinde kanama ve yırtık tespit edilir. Burun kemiği kırıklarında kemiklerde oynamanın belirlenmesi tanı konması için yeterli olur. Şüphe varsa röntgen çekilip teşhis koyulur. Fakat çekilen röntgen filmlerinde burun kemiği kırıkları her zaman görülmez. Bu nedenle fiziki muayene çok önemlidir.
Burun kemiği kırılması nasıl tedavi edilir?
Kırıklarda yer değiştirme olmazsa, sadece burun içine koyulan tampon yeterli gelir. Fakat yer değiştirmiş olan kırıklarda burunda şekil bozukluğu bulunacağından, bunun düzeltilmesi gerekir. Bu düzeltmenin ilk bir kaç saatte yapılması gerekir. Bu sürede ödem oluşmadığından, yapılacak işlem daha kolay olur. Ödemle beraber burnun şekli doğru yapılamaz. Süre geçtikçe burun kemiklerini yerine oturtmak daha zorlaşır. Ödem varsa yapılması gereken müdahale 3-5 gün ertelenir. Fakat kırılmanın üstünden 2 hafta kadar bir süre geçerse, kemiklerde kısmi kaynama olacağından müdahale için en az 6 ay sonrasında rinoplasti yöntemiyle burnun ameliyat edilmesi gerekecektir. Erken dönemde kırık yerine oturtulursa, 5-7 gün burun alçıda tutulur. Bu işlem lokal anestezi altında kolayca yapılır. Eğer kırıklar çocuklardaysa, genel anestezi yapılabilir. Lokal anestezi verilince burun içinden elevatörle, dışarıdan elle destek yaparak kemikler yerine getirilmeye çalışılır. Bu zor bir işlem olduğundan, dikkat edilmesi gerekir. Kemikler yerine getirilince, kemiklerin içeriden tamponlarla desteklenmesi gerekmektedir. Tamponlar antibiyotikle emdirilen gazlı bezlerden yapılır. Ayrıca burun kemiklerinin dıştan da desteklenmesi gerekir. Dışarıdan bu destek flaster ya da alçıyla yapılır. Müdahale bitince hastalara ağrı kesici, antibiyotik ve antihistaminik ilaç verilmesi gerekir. Yapılan işlemden sonra bir haftada burun normale döner. Eğer ağır bir kırık varsa, 10-12 gün içinde iyileşme gösterir. Kemiklerin düzgün kaynaması ve yeni travmaları engellemek için bandaj uygulanmalı ve burnun stabil bir hale getirilmesi gerekmektedir. Bu sürede baş bedenden yukarıda tutulmalı. Sıcak ve soğuktan kaçınılmalıdır. Burun kemikleri vücutta en hızlı iyileşen kemiklerdir. Ancak düzgün bir şekilde birleştirilmeleri gerekir. Yoksa ileride solunum zorlukları çekilebilir.