Buzdolabı nasıl çalışır?
Buhar sıkıştırma yöntemi ile çalışan buzdolapları ilk bakışta soğutma işlemini nasıl gerçekleştirdiği konusunda insanlarda merak uyandırsa da aslında oldukça basit bir çalışma prensibine sahiptir. Gıdaların bozulmamasını sağlayan buzdolapları sağladığı düşük sıcaklık ile et ürünleri, sebze ve meyvelerin daha uzun süre boyunca ve sağlıklı bir şekilde muhafaza edilmesine imkan tanır. Çevre sıcaklığının altında bir sıcaklığın hakim olduğu buzdolabının iç kısımlarındaki soğuk havanın sürekli olarak sağlanması ve ulaşılan sıcaklığın devamlı olarak korunması gerekir. Ancak termodinamik yasaları uyarınca ısının sıcaktan soğuğa doğru akma eğilimi göstermesi, ters akışın olması için dışarıdan müdahale gerekir. Zira evrende doğal koşullarda asla ısı soğuktan sıcağa doğru bir akış eğilimi göstermemektedir.
Termodinamik yasaları uyarınca ısının her zaman sıcaktan soğuğa doğru akması ancak sisteme dışarıdan müdahale ile mümkün olur ki, bu müdahale de sisteme dışarıdan enerji verilmesi manasına gelir. Buzdolaplarının çalışırken kullandığı elektrik enerjisi de bu sisteme dışarıdan enerji kullanımı ile müdahale edilmesi manasına gelir ve böylece buzdolabı soğuk hava akışını sağlayabilir. Bilim insanları sanayinin birçok alanında kullanılabilecek soğutucu makineler icat etmiştir ve buzdolapları da bu soğutucu makinelerin ev tipi olarak sınıflandırılır.
Buzdolabının kalbi olarak isimlendirilen kompresörler, buharlaştırıcıdan çıkan gazın basın ile sıkıştırılmasını sağlar. Çalışma prensibimi ne olursa olsun tüm soğutucu cihazlarda aynı görevi yerine getiren kompresörler, ev tipi soğutucularda yani buzdolaplarında daha çok hermetik pistonlu şekilde kullanılmıştır. Soğutucu görevi gören gazın sistem içinde verimli bir şekilde dolaşmasını sağlayan buzdolabı, bu şekilde iç kısımdaki sıcaklığın her zaman ortamın altında olmasını sağlar. Sistemin evrendeki termodinamik yasalarına aykırı bir şekilde çalışması için gerekli olan enerjinin sağlanmaya devam etmesi halinde tüm buzdolapları soğutma işlemine devam eder.
Düşük sıcaklık ve basınç altındaki soğutucu gaz buzdolabının içindeki sıcaklığı alarak buharlaşır ve böylece sistemin içindeki sıcaklık değeri düşmüş olur. Kondenser olarak isimlendirilen parça ise soğutucu gaz tarafından emilen iç kısım sıcaklığının dışarı verilmesin sağlayarak, sistemin sürekli olarak denge sıcaklığında kalmasına yardımcı olur. Soğutma sıcaklığını ayarlayan termostat, kılcal boru, soğutkan, ısı değiştirici ve filtre gibi farklı elemanları da bulunan buzdolabı sistemleri, soğutucu gazın işlenmesiyle devre içindeki sıcaklığın sürekli olarak düşük seviyelerde kalmasını sağlar.
Rahnansaika