Çarpık ayak (pes ekinovarus) hastalığı nedir?

Pes ekinovarus kolayca teşhis edilebilen ayaklarda meydana gelmiş bir şekil bozukluğudur. Bu şekil bozukluğunda ayak bileği normal pozisyonuna zor gelir, parmaklar içe doğru basar, ayak sırtı ise öne doğru bir hal alır. Canlı doğumlar sırasında her bin bebeğin 1-2 tanesinde etkili olur. Rahatsızlığın teşhisi 16 haftayla beraber detaylı bir ultrasonografiyle koyulabilir. Bebeklerin çoğunluğunda doğumdan sonra fark edilebilecek düzeyde olur. Çarpık ayak hastalığı tek taraflı ya da çift taraflı etkili olabilir. Özellikle ailede kalıtımsal olarak bu rahatsızlığın olması durumunda, çocuklarda olma olasılığı yüksek olur.

Çarpık ayak hastalığının (pes ekinovarus) belirtileri nelerdir?

Ayak tabanında iç kısmının orta tarafında ve topuk üstünde, hastalığın şiddetine göre oluk biçiminde cilt çizgileri olur. Ayağın topuğu çok küçük olduğundan, yoklandığında bile güçlükle hissedilir. Ayak normalden küçük olur, bu sorun fakat çift taraflı olduğunda çok göze batmaz. Ayağın tek taraflı etkilenmesi halinde, diğer ayağa göre incelme olur, fakat bacakların boyları farklı olmaz. Ayağın iç, arka ve taban kısmında olan bağlar, kapsül ve kirişler kısalarak sertleşir. Ayağın kemikleri de ayağın şekline göre deforme olur. Tedavide gecikme olması durumunda kemiklerde şekil bozukluğu daha çok artar. Deformasyon en çok âşık kemiğinde yani talus’ta olur. Ayağı dışa çevirmeyi sağlayan kaslarda biraz güçsüzlük olur. Ayağı besleyen damarlarda bu sorun daha azdır. Tedavi edilmediğinde en önemli ortopedik sakatlık sebeplerinden olur. Bu nedenle teşhis koyulduktan sonra tedaviye geçilmelidir.

Doğuştan çarpık ayak (Pes ekinovarus) ameliyatsız tedavi ediliyor mu?

Çocuklarda sıkça görülen ortopedik sorunlardan olan çarpık ayak rahatsızlığı, günümüzdeki tekniklerle anne karnında bile teşhis edilebilir. Doğumdan sonrada fark edilecek seviyede olduğundan, tedavisine hemen başlanmalıdır. Bu erken dönemde teşhis edilip tedavisine başlandığı durumlarda, ameliyatsız tedavi edilebilir. Tedavi geciktiğinde, kemikler sertleştiğinden şekil bozukluğu ve sakatlıklar artar.

Çarpık ayak (Pes ekinovarus) nasıl teşhis edilmektedir?

Günümüzde anne karnındaki bebeklerde bile ileri ultrasonografi tetkikleri sayesinde tanısı yapılabilen çarpık ayak hastalığı, doğum sonrasında da teşhis edilebilir. Bu hastalar aynı zamanda doğuştan kalça çıkığı açısından da değerlendirilmelidir.

Çarpık ayak (Pes ekinovarus) nasıl tedavi edilmektedir?

Bu rahatsızlığın tedavisi için, doğumu takiben yapılacak haftalık alçı değişimleri yapılmalıdır. Doktorun hastanın ayağına ponseti tekniğine uygun olacak şekilde ve her hafta değişim yapılacak alçı uygulanır. Ortopedist her hafta alçının pozisyonu değiştirerek, ayağın aşamalar şeklinde düzelmesi sağlanmaktadır. Bu tedavi hastanın ayağı tam olarak düzelinceye kadar devam eder. Ayakta tam olarak düzelme 4-6 kez haftada uygulanan düzeltici alçının uygulanması, devamında 4 hafta sürecek alçı uygulamasıyla beraber 8-12 haftada sağlanır. Yapılan alçı tedavisi bittikten sonra, ayağın iyileşmesinden sonra hastaya 2 yaşına kadar ponseti cihazı giydirilir. Çarpık ayak (Pes ekinovarus) hastalığı olan çocuklar 8-10 yaşına kadar düzenli olarak kontrol altında olmalıdır. Erken dönemde başlayan tedavilerde, ayaklardan ola deformite başarılı şekilde düzeltilebilir.