Çavdar nedir, faydaları nelerdir?

Çavdar buğdaygiller familyasına ait olan, anavatanı Asya olarak bilinen bir tahıl bitkisidir. Kumlu ve gevşek topraklarda yetişen bitki, yüksek yerleri sever. Bu nedenle dağlık yörelerde yetiştiriciliği oldukça fazla yapılır. Soğuğa karşı dayanıklı olan bitkiler arasındadır.  Çavdar yetiştirilen diğer tahıl ürünlerine göre, hem dayanıklı, hem de daha randımanlıdır. Buğdaya göre daha esmer görünümü olan un elde edilmektedir. Bileşiminde protein, kalsiyum, selenyum,  B, E vitamini ile karbonhidrat olan çavdar, görünümü itibarı ile arpayla çok benzerlik gösterir. Buğdaya göre daha ince ve uzun yapıda olan bitki, genelde 1 – 2 metre boyuna ulaşır.  Çavdarın kullanım alanları un ve hayvan yemi olarak dikkat çeker. Alkollü içki yapımında da kullanılan bir üründür. Özellikle votka, viski ve bira yapımında tercih edilmektedir. İçeriğinde bulunan gluten nedeniyle, çavdar unundan yapılan çavdar ekmeği daha kabarık ve yumuşak olur. İçindeki nem oranı yüksek olduğu için, çavdardan yapılan ekmeğin küflenme oranı da fazladır. Bu nedenle iyi korunması gerekir. Çavdar ununun sağlığa faydaları nedeniyle, son yıllarda daha fazla talep görmektedir. Dünyada çavdar üretiminin en fazla yapıldığı ülkenin Rusya olmasına rağmen, ülkemizde taleple orantılı şekilde üretim artışı yapılmaktadır.

Çavdarın faydaları nedir?  

• İçeriğinde bulunan lif oranı ile hazmı kolaylaştırır ve sindirim sistemini düzene sokar. Bağırsaklarda olan toksinleri attığı için, kolon kanserine karşı koruyucu etkisi bulunur. Ayrıca kan dolaşım sistemi hastalıkları açısından koruyucudur.
• Kan şekerini düzenleyen etkiye sahiptir ve tokluk hissini arttırır. Bu nedenle şeker hastaları için güvenle tüketilecek bir tahıl ürünü olur.
• Vücutta fazla yağ depolanmasına mani olduğundan, zayıflama diyetlerinde kullanılır. Tokluk hissini daha fazla arttırır.
• Damar sertliğini önleyerek, kolesterol ve tansiyonun düşürülmesini sağlar.
• Vücutta bulunan zararlı toksinlerin atımını kolaylaştırır.
• Kalp krizi etkilerinin düşmesine yardımcı olur.
• Safra kesesi taşlarının oluşmasına mani olur.
• Menopoz ve sonrasında rahatlatıcı etkileri olur.
• Göğüs kanseri hastaları için önerilen besinlerden biridir.
• Nasır ve çıbanları tedavi edici özelliği vardır.
• İshal ve kabızlık şikâyetlerini azaltıcı etkisi vardır.

Sağlıklı beslenmeye yardımcı olmak için çavdar unundan yapılan ekmek tüketmek gerekir. Ülkemizde çavdar yetiştiriciliği desteklenmeli ve üretimi arttırılmalıdır. Tüketicilere çavdar hakkında gerekli olan bilgilendirilmeler yapılarak, tüketimi özendirilmelidir.