Çay filiz güvesiyle nasıl mücadele edilir?

Erginler sarımtırak alaca renkte ve madeni parıltılı halinde olup 6-8 mm boyunda ve 9 -12 mm kanat açıklığımı vardır. İp şeklindeki antenler vücuttan daha uzun olup dinlenme halinde vücuda yapışık ve paralel durumdadır. Ön ve arka kanatlar dar ve mızrak şekline sahip olup uzun saçak tüyleri vardır.

Ön kanat üzerinde biri ortada diğeri uç kısma yakın olan iki koyu leke mevcuttur İlk bırakıldığı zaman saydam fildişi rengindeki yumurta 0.5 mm boyundadır ve üzerinde uzunluğuna silik olan bazı çizgiler vardır. Gelişme ilerledikçe renk daha çok koyulaşmakta ve inficara yakın turuncu bir renge dönüşmektedir. Yumurtadan yeni çıkmış olan larva 0.8 mm boyunda olup soluk kirli beyaz bir renge sahiptir. Olgun larva ise yaklaşık 6,5-9 mm boyunda olup üzerinde kısa ve seyrek kıllar bulunmaktadır. İlk oluştuğu zaman açık balmumu rengindeki pupa 6,5-8,5 mm boyunda olup gelişmeni sonunda koyu kestane rengine dönüşmektedir.

Ergin filiz güveleri ortalama 3-8 gün yaşamaktadır, dişiler 2-8 adetlik gruplar şeklinde yaprak koltuklan ve sürgünlerin çatlakları arasına 23 ile 65 adet yumurta bırakırlar. Gün ışığında daha çok hareketsiz olan erginler yaprak ve dallar üzerinde bulunmakta ve alaca karanlıkla birlikte hareketli hale geçmektedirler. Beslenmeyen ergin çıkışından tam 24 saat sonra yumurtlamaya başlamaktadır. Bu yumurtalar 8-15 gün sonra açılmaktadır. Yeni çıkan larva kısa bir gezinmeden sonra yaprağı alt yüzünden delerek iki epidermis arasına girer ve burada bir galeri meydana getirerek beslenmeye başlar. Yeni larva bilhassa daha çok sert yaprakları tercih etmektedir. Larvalar ekim ayına kadar yapraklarda beslenmekte ve Ekim ayından mayıs ayı sonuna kadar buraları terk ederek sürgünlere geçmektedirler. Birinci dönem larvanın hepsi, 2. ve 3. dönem larvanın bir kısmı yapraklarda ve 2. 3. dönemlerin bir kısmı, 4. dönem larvaların hepsi sürgünlerde beslenmektedirler. Bir yaprakta 1-46 ve bir sürgünde 1-5 kadar larva bulunabilmektedir. Ancak bir galeride sadece tek larva bulunmaktadır. Bir larva birkaç sürgünde de zarara yol açmaktadır. Ancak larvaların büyük bir bölümü kışı yapraklardaki galerilerde geçirmekte ve büyük çoğunluğu ilkbahar mevsimi başlangıcında sürgünlere göç etmektedirler. Olgunlaşan larva beslendiği sürgünde 1,5-2 mm’lik çıkış deliği açarak pupa olmaktadır. Pupa süresi yaklaşık 19-30 gündür. Ergin çıkışları genel olarak haziran ayı sonlarında başlamakta ve eylül ayı sonlarına kadar sürmektedir. Zararlı yılda bir kez döl vermektedir.

Çay filiz güvesi, yaprak ve sürgünlerde galeri açarak bitkiye zarar vermektedir. Yapraklarda beşin üzerinde galeri bulunduğu zaman yaprak dökümü olmaktadır. Ekim ayından itibaren sürgünlere geçmiş olan larvalar sürgünlerin kurumasına ve olgunlaşmamış bitkilerde çalılaşmaya neden olmaktadır. Bilhassa ilkbaharda sürgünlere geçen larvalar ürünü oluşturacak taze filizlerin kurumasına ve bu yüzden ürün kaybına yol açmaktadır. Zararlı yoğunluğuna bağlı olarak dekar başına ürün kaybı 20 ile 190 kg arasında değişmektedir.

Zararlı genel olarak gölge yerleri seçtiğinden dolayı daha önceleri yanlış bir uygulama olarak dikilen gülibrişimler ve diğer ağaçlar çaylıklardan kaldırılmalı ve yeni kurulacak çaylıklarda herhangi ağaç bulundurulmamalıdır.

Zararlı larva dönemini tamamen yaprak ve sürgünlerdeki galerilerinde geçirdiğinden sonbahar mevsiminde yapılacak olan derin bir budamayla zararlı yoğunluğu % 100 oranında azaltabilir. Yaşlı çaylıklarda 5 yılda bir budama yapılması da yetiştiricilik yönünden çok önemlidir.

Çay filiz güvesine karşı yapılacak ilaçlamaların gayesi ilaçlamadan önce ve sonra çıkan erginler ve daha önce bırakılmış olan yumurtalardan çıkan larvaları yaprak epidermisleri arasına girmiş olan öldürmektir. Bir bahçede % 10’un üzerinde bulaşık sürgün saptandığı zaman mutlaka orada mücadele mutlaka yapılmalıdır. 10-20 temmuz tarihleri arasına ikinci ilaçlama yapılmalıdır.