Cemal Reşit Rey kimdir?
Onuncu Yıl Marşı ve Lüküs Hayat Opereti’nin bestecisi olarak tandığımız Cemal Reşit Rey, 1904 yılında Kudüs’te doğmuş olup, 1985 yılında İstanbul’da vefat etmiştir.
Cemal Reşit Rey, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en önemli ilk bestekarlarından biri olup, birçok ölümsüz esere imza atmıştır. Onuncu Yıl Marşı ile de adeta Türkiye Cumhuriyeti’nin temsiline katkıda bulunmuştur.
Cemal Reşit Rey, Ahmet Reşit Rey’in oğludur. Rey ailesi Osmanlı döneminin saraya yakın önemli ailelerinden biri idi. Kudüs’te mutasarrıf olarak görev yapan Ahmet Reşit Bey oğlunun müziğe olan tutkusunu küçük yaşlarda farkederek onu bu yönde yönlendirmeye gayret göstermiştir. Beş yaşında iken İstanbul’a dönen Cemal Reşit Rey ilkokul döneminde piyano dersleri almaya başlamıştır.
Liseyi Galatasaray Lisesi’nde okumaya başlayan Cemal Reşit Rey 1913 yılında babasının işi gereği Paris’e taşınmak durumunda kalmıştır. Paris’te yaşamak, sanata ve müziğe çok yakın Cemal Reşit Rey için birbirinden değerli fırsatın hazırlayıcısı olmuştur. Burada konservatuvara giden Cemal Reşit Rey konservatuvar müdürünün onu farketmesi ve bizzat onun aracı olması sayesinde Marguerite Long’dan küçük yaşlarda üstelik ücret dahi ödemeden ders alma ayrıcalığını yaşamaya başlamıştır. Tam 19 yaşına kadar bu ayrıcalık devam edecektir.
I. Dünya Savaşı çıkınca Paris’ten Cenevre’ye taşınırlar ve Cemal Reşit Rey burada da konservatuvara devam eder. 1919’da İstanbul’a döndüğünde babası tarafından bir piyano öğretmenine yönlendirilmiş olsa da Marguerite Long’un öğrencisi için yeterli bir öğretmen olamadığı fark edilmiştir ve tekrar Paris’e Marguerite Long’un yanına gönderilmiştir.
Üstün yetenekli Türk çocuğu olarak büyük takdir görmüş olan Cemal Reşit Rey bıraktığı değerli eserleri ile hala yeri doldurulamamış ender değerlerden biridir. Opera, operet ve müzikal türlerindeki ünlü eserlerinden bazıları, ağabeyi olan Ekrem Reşit Rey’in katkıları olanlar da dahil olmak üzere, şunlardır:
Lüküs Hayat Opereti
Onuncu Yıl Marşı (Cumhuriyet’in onuncu yılının kutlamaları kapsamında düzenlenen marş yarışması birincisidir)
Yarın Marek
Zeybek
Üç Saat Opereti
Köyde Bir Facia
Hava Cıva
Bir İstanbul Masalı
Adalar (Müzikal Komedi)
Alabanda (Müzikal Komedi)
Aldırma (Müzikal Komedi)