Cemal Süreya kimdir?

Gerçek adı Cemalettin Seber olan Cemal Süreya 1931 yılında şu an Tunceli ilimize bağılı olan Pülümür’de doğdu. Cemal Süreyya’nın Zaza veya Kürt olduğuna dair iddialar mevcuttur. Babasının adı Hüseyin, annesinin adı ise Gülbeyaz’dır. Süreya’nın çocukluğunun ilk yılları Erzincan’da geçmiştir. Cemal Süreyya ve ailesi dersim isyanı sonrası Bilecik’e sürgün edildi. Cemal Süreya burada ilkokula başlayıp okulunuzu İstanbul Beyoğlunda tamamladı. İstanbul Haydarpaşa Lisesi’nden mezun olan Süreyya, Anakara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümü’nü bitirmiştir. Maliye Bakanlığı’nda müfettiş yardımcılığı, müfettişlik, darphane müdürlüğü görevlerini yapan Süreyya, daha sonra Kültür Bakanlığı’nda kültür yayınları danışma kurulu üyeliği görevini yürütmüştür. Cemal Süreya Ortadoğu İktisat Bankası yönetim kurulu üyeliğinin yanı sıra tam 25 yıl Türk Dil Kurumu üyeliklerinde bulunmuştur.Cemal Süreya
Cemal Süreya Süreyya olan soyadını Süreya olarak değiştirmiştir ]”Süreya” soyadı ilk kez 1956 yılında yayımlanan “Elma” şiirinde görüldü.

Papirüs adında bir dergi çıkaran Süreyya 1960 yılında yalnızca 4 sayı, 1966-1970 yılları arasında 47 sayı ve 1980-1981 yıllarında ise yalnızca 2 sayı olarak dergiyi çıkarabilmiştir.
Cemal Süreya, Politika, Yeni Ulus, Yeditepe, Oluşum, Pazar Postası, Türkiye Yazıları, Saçak, Yazko Aydınlık, Somut, 2000’e doğru gibi yayın organlarında şiir ve yazılarını yayımladı.

Cemal Süreya’nın Mülkiye dergisinin 8 Ocak 1953 tarihli sayısında ilk şiiri “Şarkısı Beyaz” yayımlanmıştır. Cemal Süreyya ölünce adına bir şiir ödülü kondu. 1997 yılında da Cemal Süreya arşivi yayımlandı.
Kısa sürede okuyucuların dikkatini şiirlerindeki şekil, muhteva ve anlatım özellikleri ile çeken Cemal Süreya, 1950’li, yılların hemen başında kendiliğinden oluşan “İkinci Yeni “ şiir akımına katıldı. Kısa bir süre sonra bu akımın en önde gelen şairi olan Süreya şiirde anlamsızlığı savunmuştur.

Cemal Süreya yazmış olduğu denemelerde farklı bir tarz benimseyerek, kendi görüşlerini belirtmeyip başkalarının düşüncelerini incelemiştir.

Cemal Süreya 1958 yılında “Yeditepe “ şiir ödülüne layık görülmüştür. Yine 1966 yılında “Göçebe” adlı eseri ile “Türk Dil Kurumu” ödülüne layık görüldü. 1984 yılında “Sevda Sözleri” adıyla şiirleri toplu olarak basıldı. Ünlü şair 9 Ocak 1990 yılında İstanbul’da hayatını kaybetti.

Eserleri
Şiir
1- Üvercinka (1958)
2- Göçebe (1965)
3- Beni Öp Sonra Doğur Beni (1973)
4- Sevda Sözleri (1984, Üvercinka, Göçebe, Beni Öp Sonra Doğur Beni, Uçurumda Açan-1984- ile birlikte)
5- Güz Bitigi (1988)
6- Sıcak Nal (1988)
7- Sevda Sözleri (1990, 1995, tüm şiirleri)
8- Korkarak Vinç

Şiir Çevirileri
1- Yürek ki Paramparça (1995)

Öteki Çeviriler
1- Gelinlik Kız (E. Ionescu- 1964)
2- Küçük Prens (A. De Exupery- 1965)
3- Bir Aşk Kırgınının Şarkısı (Apollionaire- 1965)
4- Günümüz Sağcı Fikirleri (S. De Beauvoir- 1966)
5- Sade’ı Yakmalı mı? (S. De Bauvoir-1966)
6- İhtilalin Özü (Mao Zedung-1967)
7- Amerika Birleşmemiş Devletleri (V. Pozner- 1967)
8- Aşkın Suçları (M. De Sade-1967)
9- Palto (Gogol-1968)
10- Yeşil Papa (Asturias-1967)
11- Gök Cephesi (N. Dinh- 1968)
12- Küçük Prens (A. De S. Exupery- 1975)
13- 32 Saat Özgürlük (G. Hernadi- 1968)
14- Milli Kurtuluş Cephesi (D. Bravo- 1969)
15- Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması (Lenin- 1974)
16- Dine Karşı Düşünce Tarihi (A. Bayet- 1970)
17- Bir Aşk Kırgınının Şarkısı (Apollinaire-1970)
18- Büyük Ahlak Doktrinleri (F. Gregoire-1971)
19- Nekrassov (Sartre-1971)
20- Gönül ki Yetişmekte (Flaubert- 1971)
21- Goriot Baba (Balzac- 1974)
22- Meyhane (E. Zola- 1974)
23- Çin Uyanınca (A. Peyrefitte- 1975)
24- Venezuella Makiliklerinde Douglas Bravo Konuşuyor ( 1976)
25- Mutluluk Getiren Seks (1976)
26- Emeğin ve Emekçinin Tarihi (P. Brizon- 1977)
27- Faşizmin Analizi (Macciocchi-1977)
28- Kırmızı Balon (Lamorisse- 1980)
29- Yarını Bilen Adam Nostradamus (Fontbrune- 1982)
30- Vadideki Zambak (Balzac-1985)
31- Bir Tanem (Marceau- 1991)
32- Sosyoloji Tarihi (Bouthoul- 1995)

Deneme- Eleştiri
1- Şapkam Dolu Çiçekle (1976)
2- Günübirlik (1982)
3- 99 Yüz (1992)
4- Folklor Şiire Düşman (1992)
5- Uzat Saçlarını Frigya (1992)
6- Aydınlık Yazıları/ Paçal (1992)
7- Oluşum’da Cemal Süreya (1992)
8- Papirüs’ten Başyazılar (1992)
9- Toplu Yazılar I (2000, Şapkam Dolu Çiçekle ve Şiir Üzerine Yazılar)
10- Toplu Yazılar II (2005, Günübirlikler)
11- Günler (993 günden oluşan günlük)

Günce
1- 999 Gün/ Üstü Kalsın (1981)
Mektup

1- Onüç Günün Mektupları (1990)
Çocuk Kitabı

1- Aritmetik İyi Kuşlar Pekiyi (1993)
Söyleşi

1- Güvercin Curnatası (1997)
Derleme
1- Mülkiyeli Şairler (1966)
2- Yüz Aşk Şiiri (1967)