Centiyane nedir?

Centiyane, dağlarda yetişen çok yıllık bir bitkidir. Centiyangiller familyasından olan bitki, yılan otu, güşad otu, kızılkantaron, eşek turpu olarak ta adlandırılır. Genellikle sarı renkli çiçeklere sahip olan centiyane, Uludağ ve Doğu Karadeniz dağlarında yetişmektedir. Acı bir tada ve kalın bir köke sahip olan bitki, ceviz yaprağına benzeyen yapraklarıyla tanınır. Çiçeklerinin rengi bazı durumlarda mor ile mavi renkte olabilir. Birçok ülkede koruma altına alınan bitkinin soyu tükenmek üzeredir. Yetişmek için kireçli toprakları seçer. Olgunluğa erişip, çiçeklenmesi uzun yılları bulur. Tıp alanında oldukça fazla kullanılan kökleri acı bir tada sahiptir. İçeriğinde tanen, şeker, C vitamini, pektin, alkaloitler ve yağ bulunur. Kullanımı haricen ve içilmek suretiyle olur. Kökleri asılarak gölgede kurutulur ve kuru bir yerde saklanır.

Centiyane bitkisinin faydaları şunlardır.

• Sindirim sistemi rahatsızlıklarında kullanılmaktadır. Mide problemleri, şişkinlik, gaz, hazımsızlık özellikle iyi geldiği rahatsızlıklar arasında yer alır. Bitkinin faydalı etkileri tıbben de onaylanmıştır.
• Safra kesesi salgısını düzenlemekte yarar sağlar.
• İştahın açılmasında, ateşin düşürülmesinde, alyuvarların arttırılmasında kullanılır. Kansızlık sorunu olanların tedavisinde başarılı sonuçlar alınmıştır.
• Karaciğer ve dalak problemlerinde tedavi edicidir.
• Kas krampları, mafsal ve romatizmal ağrılarda yararlı bir bitkidir. Kas kramplarını gidermekte son derece faydalıdır.
• Gut hastalığının tedavisinde ve kalp hastalığı üzerinde etkilidir.
• Bağışıklık sistemini güçlendirmek için kullanmakta yarar vardır.
• Bağırsak kurtlarını düşürmek için kullanılmaktadır.
• Haricen sürülerek yaralarda kullanıldığında tedavi edici etkisi vardır.
• Soğuk algınlığının etkilerini azaltır. Zehirli hayvanların sokmalarında kullanılır.
• Sıtma hastalığında ve alkolizm tedavisinde faydalıdır.

Şifalı özelliği bulunan bitkiler arasında,  tıbben yararları kanıtlanmış olan bitkinin, alternatif tedavi alanında kullanılması oldukça yaygındır. Diğer yararlı bitkiler gibi uzmana danışarak kullanmanız gerektiğini unutmayınız. Centiyane bitkisini çocukların ve hamilelerin kullanmaması gerektiğini de hatırlatalım. Hiper tansiyon problemi olanlar, mide kanaması geçirebilme riski taşıyanlar, burun kanamasını sık sık yaşayanların tüketmesi uygun olmayacaktır. Kullanılacak doz miktarı fazla olduğunda, kusma ve hazımsızlığa sebep olmaktadır. Kökünü kaynatarak yemeklerden önce sıcak olarak içebilirsiniz. Şeker veya balla tatlandırılması önerilmemektedir. Bitkisel tedavi alanında, rizomu ve kök saçakları kullanılmaktadır. Sağlığımız için oldukça faydalı olabilecek bitkinin değerini bilmeli ve  ülkemizde de koruma altına alınması için çaba göstermeliyiz.