Çığ nedir?

Çığ felaketi her ne kadar eğitimli yamaçlara sahip dağlık alanlarda görülen kar yağışı ile biriken kar kütlelerinin toplu olarak aşağı doğru hareket etmesi olarak basitçe tanımlanabilse de, bu doğal afet son derece tehlikeli ve ilerleyiş hızı saatte 400 kilometre gibi muazzam hızlara ulaşabildiği için insanoğlunu tamamen çaresiz bırakabilecek yapıda gelişebilen bir doğa olayıdır. Gerek iç gerekse de bazı dış kuvvetlerin etkisiyle harekete geçen kar kütleleri, yerçekiminin etkisiyle aşağı doğru hareketlenebilir. Oldukça hızlı bir biçimde gelişen çığ felaketi genel olarak bitki örtüsünün çok seyrek olduğu ya da hiç bulunmadığı arazilerde görülür.

Doğal afetler arasında meteorolojik kökenli olanlar grubuna dahil olan çığ, ayrıca yoğun kar yağışı nedeniyle de tetiklenebilir. Çığ felaketinin yaşandığı yamacın eğitimi çok fazla olmasa da bazı durumlarda kar yağışının aralıksız devam etmesi sürekli yeni kar tabakalarının oluşmasına ve bu nedenle de altta kalan karların basınç etkisiyle eriyerek zeminin kaygan bir hale gelmesine neden olur. Çok hızlı bir şekilde eriyen alt kısımdaki kar tabakası yeni oluşan kar tabakasının zemine tutunamamasını ve bunun da bir sonucu olarak çığ olayının gerçekleşmesini sağlayabilmektedir.

Çığ felaketinin gerçekleşmesinde büyük etkisi bulunan zemin örtüsü, yamaç eğitimi ve kar yağışı dışında rüzgar da oldukça büyük etkendir. Yağışın sert yaşanmadığı durumlarda dahi atmosferde hakim olan sert rüzgarlar üst kısımda bulunan kar tabakalarının hareketlenmesine ve böylece hareket eden kar bloğunun altta bölüme baskı uygulamasına neden olabilir. Üzerindeki kar tabakasının ağırlığını daha fazla taşıyamayan kar tabakası da aşağı doğru hareket ederek, bir alttaki kar bloğunun etkilenmesine ve bu şekilde zincirleme bir olayın gerçekleşerek çığ felaketinin oluşmasına neden olabilmektedir.

Toz, tabaka ve ağır kar çığ olarak üç farklı tipte gerçekleşebilen bu doğal afet, nasıl bir türde olursa olsun insan hayatını tehdit edebilecek potansiyele sahiptir. Toz çığlarda kar tabakaları saatte 400 kilometre gibi hızlarda hareket edebilirken, tabaka çığlar taşlaşmış karların hareket etmesiyle oluşur. Çok sert haldeki kar bloklarının meydana getirdiği tabaka çığlar, karşılaştıkları nesnelere ciddi boyutta zarar verebilmektedir. Genellikle mevsim sonlarında havanın ısınmasıyla oluşan ağır kar çığlarındaysa, çok büyük kütlelerdeki kar tabakaları hareketlenir ve düz bir alanın metrelerce yüksekliğinde karla kaplanmasına neden olabilir.