Ciltte oluşan kistler tehlikeli midir?
Sebase kistler ciltte kanser özelliği olmayan ve sıkça görülebilen kistlerdendir. İçerisinde sıvı ya da yarı sıvı ihtiva ederler. Genellikle yüzde, boyun ya da gövdede oluşurlar. Yavaş bir büyüme gösteren kistler yaşamı tehdit etmeseler de, kontrol altına alınmazlarsa, rahatsızlık verecek seviyeye gelebilirler. Bunların teşhisi hastanın fiziki muayenesi ve tıbbi geçmişinin dinlenmesiyle yapılabilir.
Sebase kistlerin nedenleri
Bu kistler saçları ve cildi kaplayan ve sebum adı verilen yağı üreten Sebase bezlerinden oluşur. Bu bezlerin ya da yağın çıkacağı kanalın hasar görmesi ya da tıkanması nedeniyle kistler oluşabilir. Bunun nedeni ise, genellikle travma yüzünden olur. Travma cerrahi bir yaradan, çizikten ya da ciltte oluşan akne ve sivilce gibi etkenlerden olabilir. Kistler çok yavaş büyüdüğünden, travma kişi farkına varmadan aylar, haftalar önce olmuş olabilir. Bu kistlerin oluşumu travma dışında başka etkenlerden de olabilir. Bunlar arasında;
- Kişilerde gelişimsel bir kusur olabilir, şekilsiz ya da deforme olmuş bir kanalla doğabilir.
- Herhangi bir ameliyatta hücreler zarar görmüş olabilir
- Bazal hücreli nevus sendromu ya da gardner sendromu gibi kalıtımsal hastalıklar ile genetik faktörler
Sebase kistlerin belirtileri nelerdir?
Bu kistler genellikle yüzde, boyunda ya da gövde üzerindeki ciltte oluşur. Kistler estetik olarak hoş olmadığından, kişileri oldukça rahatsız eder. Kistlerin içeriği genellikle cilt ve tırnakları meydana getiren keratinin beyaz pullarıyla dolu olur. Dokunulduğunda yumuşak bir yapısı olduğu görülür. Ayrıca genellikle ağrı etkisi yapmazlar. Ancak büyük olan kistlerde ağrı etkisi görülebilir. Özellikle yüzde ve boyunda olan büyük kistler hem basınç, hem de ağrı nedeni olabilir. Yüzde olan Sebase kistler en yaygın olanlardır. Ayrıca saçlı deride, boyun ve sırtta da çok fazla görülür.
Sebase kistler ne zaman kanserli ya da anormal olarak kabul edilir?
- Kistlerin çapı beş cm den daha büyük olursa
- Kistler alındıktan sonra yeniden tekrarlarsa
- Kistlerde ağrı, irin drenajı benzeri enfeksiyon belirtileri olması halinde, bunlar normal kabul edilmez.
Sebase kistlerin tanısı nasıl yapılır?
Doktorlar hastalarda genellikle sebase kistini basit bir fizik muayeneden sonra teşhis edebilir. Kist alışılmadık şekilde anormal yapıda ise, doktorunuz bu durumda olası kanserleri elemek için ilave testler yapılmasını isteyebilir. Eğer kisti ameliyatla aldırmak isteseniz de bu testlerin yapılması gerekebilir.
Sebase kist için kullanılan yaygın testler nelerdir?
- Kisti ameliyat etmek için en iyi yöntemin bulunmasına ve olası anormalliklerin tespit edilmesine yardımcı olan bilgisayarlı tomografi BT
- Kistin içeriğindeki maddenin tespit edilmesini sağlayan ultrason
- Kistte olan kanser işaretlerinin laboratuvarda incelenmesi için, kistten küçük bir doku alınarak yapılan punch biyopsi
Sebase kistlerin tedavisi nasıl yapılır?
Bu kistlerin içeriği akıtılarak ya da cerrahi olarak alınarak tedavi edilmesi söz konusu olabilir. Ancak uygulamada kistlerin genellikle alınması tercih edilir. Bunun sebebi kistlerin çok tehlikeli olması değil, aksine kişiyi kozmetik nedenlerden ötürü rahatsız etmesindendir. Sebase kistler genellikle sağlık açısından zararlı olmadığı için, hasta için en doğru tedavi seçeneği doktor tarafından belirlenir. Eğer kistler cerrahi olarak alınmazlarsa yani içeriği akıtılırsa, yeniden oluşmaları söz konusu olabilir. Fakat bazı hastalar yara izi olacağından cerrahi tedaviyi tercih etmeyebilir. Bu durumda doktorun tercih edebileceği tedavi seçenekleri ise;
Geleneksel geniş eksizyon: Bu yöntemde kist tamamen alınsa da, alınan yerde uzun bir yara izi oluşabilir.
Minimal eksizyon: Bu yöntem minimal yara izine neden olur, ancak kistler yeniden oluşabilir
Punch biyopsi ekzisyon lazeri: Kistin içeriğinin boşaltılması için açılacak küçük delikte lazer kullanılır. Kistin dış duvarları ise, bir ay kadar sonra alınır.
Kist alındıktan sonra, bölgede oluşabilecek enfeksiyonun önlenmesi için, antibiyotikli merhem kullanılabilir. Bunun iyileşme tamamen oluncaya kadar kullanılması tavsiye edilir. Bunun dışında yara izinin daha iyi iyileşmesi ve daha az izin kalmasına yardımcı olacak yara merhemi de kullanılabilir. Sebase kistlerin kanser olma olasılıkları oldukça düşüktür. Buna rağmen göze hoş gelmezler. Tedavi edilmediklerinde daha büyüyebilir ve mutlaka alınmaları gerekebilir. Cerrahi yöntemle tamamen alındıklarında yeniden oluşma olasılıkları bulunmamaktadır. Tamamen alınmazlarsa, yeniden oluşabilir. Ancak cerrahide yara izi meydana gelecektir. Nadiren kistler alındıktan sonra bölgede enfekte durumu olabilir. Eğer ağrı ya da kızarıklık gibi etkiler olursa, ateş yükselmesi varsa mutlaka doktora gidilmelidir. Enfeksiyonlar antibiyotik tedavisiyle geçecektir. Ancak müdahale edilmezse, yaşamı tehdit edebilirler.