Çocuklarda alt ıslatma nedenleri ve tedavi yöntemleri nelerdir?

Anneler, çocukların eğitiminde özellikle tuvalet eğitiminde izledikleri yanlış yollar yüzünden çocuğun normal bir şekilde atlatabileceği bu tuvalet alışkanlığı daha uzun bir sürede gerçekleşmektedir. Mesela anne, çocuğun tuvalet eğitiminde erken başlayabilmesi için aşırı baskıcı tutumları yüzünden çocukta psikolojik olarak sıkıntı oluşturmakta ve neticesinde altını ıslatma gibi sorunlara sebep olmaktadır. Bir çocuğun, normal olarak gelişimi ve mesane kasları kontrolü kazanması 2 ile 3 yaşları arasında gerçekleşmektedir. Geceleri ıslatma hali 3 ile 4 yaşları arasında seyreder. Bir çocukta altını ıslatma probleminden söz edebilmek için, 5 ve üzeri yaşlarda uyku sırasında yada gün içinde istemsiz bir şekilde eğer altını ıslatma gerçekleşiyor ise o zaman bu problemden bahsedilebilir. Eğer çocuk gündüzleri alt ıslatma gibi bir problem görünüyorsa bu hastalığın ismi diurnal enürezis, geceleri ıslatma problemi görünüyorsa o zaman noturnal enürezis olarak hastalık tanısı konulmaktadır. Gece ıslatma problemi daha çok erkeklerde, gündüz altını ıslatma problemi ise daha çok kız çocuklarında görünmektedir. Araştırmalar neticesinde genel olarak 5 yaşındaki çocuklarda altını ıslatma problemi yüzde 10 düzeyinde, 8 yaşındaki çocuklarda yüzde 4 ve 12-14 yaş arasındaki çocuklarda ise yüzde 1 oranında görülmektedir. Bu problemin görülme sıklığı noktasından en çok erkeklerde daha fazladır. Kızlarda ise daha azdır. Bu rahatsızlığı ortaya çıkmasının sebepleri arasında psikososyal etkenler olarak gösterilen baskıcı anne ve baba, aile arasındaki iletişim problemleri, sosyal beceri eksikliği ve ailenin sosyoekonomik düzeyi büyük rol oynadığı tespit edilmektedir. Çocuk psikiyatrisi ve pedegoglarına göre en çok yaygın problemlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Çocuğun altını ıslatma problemini birçok nedeni olduğu gibi, doktorlar bunu, biyolojik faktörler ve psikososyal faktörler olarak iki guruba ayırmak mümkündür.

Biyolojik faktörler olarak genetik yakınlıktan, fizyolojik sorunlardan, gece oluşan uyku probleminden yani derin uyumasından, çocuğun gelişimsel olarak sorunlarından, yani motor gelişimi, dil gelişiminde gecikme olması, kemik yaşının geç oluşması,  ergenlikteki gecikmeler tetikleyebilmektedir. Ayrıca hormonal faktörlerde etki etmektedir.

Pisikososyal faktörler olarak da anne ve babanın, çocuğun tuvalet eğitimine çok erken başlaması, baskıcı ve kayıtsız olmalarından dolayı bu sorun başlayabilmektedir. Bunun için çocuklara 2 buçuk yaşından sonra tuvalet eğitimine başlamak gerekmektedir. Bunun uygulaması ise çocuğu sıkmadan belli aralıklarla tuvalete götürülür ve tuvaletini uygun bir yere yapması sağlanır.

Çocukta yaşanabilecek travmalar bu hastalığı tetikleyebilmektedir. Bu travmalar ise aile düzendeki değişmeler, yakınlarından birisinin ölmesi, çocuğun duygusal olarak etkilenmesi, anne ve babasının boşanması çocuğu etkilemekte ve bu duruma sokmaktadır.

Alt ıslatma tedavisinde bir anne ve babanın altını ıslatan çocuklara yaklaşım tarzı nasıl olmalıdır: eğer bu durum çocukta sıklıkla görülüyorsa, çocuğun bu durumdan ötürü küçük düşürülmemesi ve toplum içinde utandırılmaması gerekmektedir. Ayrıca da çocuğu cezalandırmak, durumu kabul etmemek daha uygunsuz ve etkili bir yöntem olarak gösterilmemektedir. Bunun neticesinde çocukta depresyona sebep verebilecek durumlar ortaya çıkabilir. Aile içinde bu durumu düzeltmek adına daha çok bahsedilir ise ve baskıcı bir tarzda davranılırsa, tam aksine çocuğun hem kızmasına hemde tepkisel davranmasına sebep olabilmektedir. Buna karşı çocuğun başarılı olduğu durumlarda davranışlarının kendisinde kalıcı bir hale gelebilmesi için takdir ve teşvik edici bir tarzda davranılmalıdır.

Islatma problemine ayrı bir çözüm yöntemi olarak da, çocuğu motive edebilecek şekilde yöntemler kullanmak gerekir. Mesela takvim tutma yöntemi ile, başarılı olduğu durumlarda ödüllendirme tekniği ile hem çocuğu motive etmek hem de sorumluluk bilinci kazandırmak etkili olur. Ayrıca akşam yemeğinden sonra alınan sıvı miktarının azaltılması etkili olabilir. Başka bir çözüm yolu da mesane eğitim egzersiz ile giderilebilir.  Yukarıda sayılan yöntemler kullanıldığı halde problem çözülemez ise o zaman ilaç tedavisi yöntemi ile bu sorun halledilmeye çalışılmalıdır. Ancak ilaç tedavisinden netice alabilmek için, psikologlar tarafından tavsiye edilen en az 6 ay devam edilmesi istenmektedir.