Çocuklarda aşı takvimi nasıl uygulanır?

Aşı takvimine uyulduğunda bebeğinizin sağlığını güvence altına almış olursunuz. Aşı insanları hasta yapabilecek birçok mikroba karşı bağışıklık sistemini güçlendirmek için yapılır. Bebeğinizin daha sonraki yaşamında sağlıklı bir birey olmasında ve hastalıklara karşı dirençli bir vücuda sahip olması için bu aşılar belirli dozlarda ve önerilen zamanlarda yapılmalıdır.

Önerilen aşı takvimi

• Doğumdan hemen ardından Hepatit B aşısı
• 1. Ayda Hepatit B aşısı
• 2. Ayda DBT, IPV ve HIB aşıları
• 3. Ayda BCG aşısı
• 4. Ayda DBT, IPV ve HIB aşıları
• 6. Ayda DBT, IPV, HIB ve Hepatit B aşıları
• 12. Ayda Kızamık, Kızamıkçık ce Kabakulak aşısı
• 14. Ayda Hepatit A aşısı
• 15. Ayda Suçiçeği aşısı
• 18. Ayda DBT, IPV, HİB aşıları
• 20. Ayda Hepatit A aşısı
• 4-6 yaşında DBT, IPV, Kabakulak aşısı ve doktorun tavsiyesiyle suçiçeği aşısı
• Her yıl İnfluenza yani grip aşısı

Verem (Tüberkülöz) aşısı: BCG aşısı denilen buverem aşısı Dünya Sağlık Örgütü’nün önerisiyle iki doz şeklinde uygulanır. Birinci doz aşı 3. ayda uygulanırken, ikinci doz aşı 4-6 yaşları arasında uygulanır.Verem aşılarıuygulanmadan önce, bu büyük ölümlere yol açan bir hastalıkken aşı uygulamaları sonucunda sıradan bir hastalığa dönmüştür.

Beşli karma aşı: Beş hastalığa birden geliştirilmiş olan beşli karma aşı, Difteri, Boğmaca ve Tetanozdan oluşan DBT aşısı ile çocuk felci aşısı (IPV) ve menenjit aşısından (HİB) oluşmaktadır. Bu karma aşı bebeğe 2, 4, 6 ve 18. aylarda uygulanmalıdır.

• Difteri: Bulaşıcı bir hastalık olan Difteri belirtileri halsizlik, ateş ve solunun güçlüğüdür. Solunum yollarının tıkanması, felçler ve kalp yetmezliği gibi hastalıklara sebebiyet vererek kişinin yaşamını tehlikeye sokar.
• Boğmaca: Genellikle nefes almayı engelleyecek kadar çok öksürük nöbeti geçirten bir enfeksiyon hastalığı olan boğmacanın nedeni bakterilerdir. İki yaşından küçük bebeklerde daha sık görülmektedir.
• Tetanos: Bakterilerin salgıladığı toksinler nedeniyle kasların kasılması, sertleşmesi ve çene kilitlenmesi şeklinde seyreder.
• Çocuk felci: Solunun yoluyla bulaşan ve Polio virüsünün neden olduğu bir hastalık olup tedavisi yoktur. Bu hastalık kalıcı sakatlıklara ve ölüme neden olmaktadır.
• Hib menenjiti: Genellikle 6 yaşın altındaki çocuklarda görülen zatürre ve beyin zarı iltihabına neden olarak ağrılı bir hastalığa yol açan bir bakteridir. Bu hastalık solunum yoluyla bulaşır. Bu yüzden anaokuluna, kreşe devam eden ve yuva çocuklarında sıklıkla görülür. Hib beyin zarına zarar verdiği için geri dönüşümü olmayan ve insan hayatını önemli ölçüde etkileyen kalıcı hasarlara veya ölüme neden olan önemli bir hastalıktır.

Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak (MMR) aşısı: MMR aşısı iki doz halinde yapılmaktadır. Birincisi ilk senenin başında ikincisi ise, 5-6 yaşlarında uygulanır. Eğer 9. ayda bebeğinize kızamık aşısı yapılmamışsa, ilk doz 15. ayda ve yine ikinci doz aşı 5-6 yaşlarında uygulanır. Bebeğiniz bu hastalıklardan birini geçirdiyse, üçlü kombine aşının uygulamasına engel teşkil etmez.

• Kızamık: Bulaşıcı ve solunum yolu hastalığı olan bu hastalıkta ciltte kırmızı döküntüler meydana gelir. Virüsle hastalık bulaştıktan 10 gün sonra başlayan burun akıntısı, öksürük ve yüksek ateş ile belirtileri oluşur ve üç- dört gün sonra yüz, boyun, kafa derisi, el ve ayaklarda kırmızı döküntüler belirir. Kızamık bulaşıcı bir hastalıktır. Özellikle kırmızı döküntülerden üç-dört gün öncesi ve üç-dört gün sonrası arasındaki bir haftalık dilimde bulaşır. Kızamık geçiren kişinin hapşırması veya öksürmesiyle virüs hava yoluyla diğer kişilere bulaşır.
• Kızamıkçık: Kızamıkçığın belirtileri arasında lenf bezlerinde şişkinlik, yüksek ateş ve ciltte görülen pembe döküntülerdir. Bu virüs hava yoluyla diğer kişilere bulaşır. Özellikle bebek doğurmak isteyen bir anne adayının kızamıkçık virüsüne karşı bağışık olması gerekmektedir.
• Kabakulak: Virüslerin sebep olduğu bulaşıcı bir hastalık olan kabakulak, kulak altında bulunan lenf bezlerinin iltihabıdır. Kulak altında şişkinlik, yüksek ateş, baş ağrısı kabakulağın belirtileri arasındadır.

Suçiçeği aşısı: 15. ayda ve daha önce suçiçeği geçirmemiş olan bebeklere tek doz olarak uygulanmaktadır. İsteğe bağlı suçiçeği aşısı aşı 5-6 yaşlarında yeniden uygulanabilir. Suçiçeği oldukça bulaşıcı bir hastalık olup, içi sıvı dolu döküntülerle kendisini gösterir. Solunum yolu ve döküntülerle temas yoluyla kişiden kişiye geçer. Kreş, anaokulu ya da toplu ulaşım araçlarında kolaylıkla bulaşabilir. Bu hastalık için yapılan suçiçeği aşısıvücutta oluşturduğu antikorlar ile kişide bağışıklık sağlar.

Suçiçeği aşısının sayesinde:

• Ciltteki yara izlerinin oluşmasının önüne geçilmiş olunur.
• Suçiçeği aşısı önemli komplikasyonlarla hayati risk ortaya çıkaracak unsurları ortadan kaldırır.
• Bu aşıyı uygulayarak ileriki yaşlarda muhtemelen geçirilebilecek Zona hastalığının önüne geçilmiş olunur.

Hepatit A aşısı: Karaciğerin iltihaplanmasından oluşan ve bulaşıcı bir hastalık olan Hepatit A, virüsünün neden olduğu bir hastalıktır. Belirtileri arasında en önemlisi gözlerde beyaz kısmında olan sarılaşmadır. Dışkı renginde açılma ve idrarda koyulaşma olur. Özellikle küçük yaştaki çocuklar bu belirtileri yaşamadan Hepatit A geçirebilir. Erişkinlerde hatta yaşlılarda bu hastalık daha şiddetli geçirilir.

Hepatit A hastalığını meydana getiren sebepler, iyi yıkanmamış besinleri tüketmek, hijyenik olmayan şartlarda üretilmiş gıdalar, toplu yüzme havuzların kullanımı ve kalabalık olan kapalı ortamlardır.

Hepatit A hastalığından korunmak için en etkin yol Hepatit A aşısıdır. Daha önceden Hepatit A hastalığı geçiren kişiler bu hastalığa karşı bağışıklık kazanır. Geçirmeyen kişilere 14. ve 20. aylarda iki doz halinde uygulanır.

Hepatit B aşısı: Üç doz olarak uygulanan Hepatit B aşısında ilk doz doğumdan hemen sonra uygulanmaktadır. İkinci doz bir ayda, en son doz altıncı ayda uygulanır. Hepatit B halk arasında “sarılık” olarak bilinen karaciğer iltihaplanmasıyla olan ve Hepatit B virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Virüs bulaşınca hemen belirtiler görülmez. 2-7 ay içinde bulantı, kusma, iştahsızlık, deri ve gözaltında sarılık, karında ağrı ve idrar renginde koyulaşma gibi etkileri olur. Hepatit B hastalığından korunmak içinHepatit B aşısı olunmalıdır. Hastalığı daha önce geçiren ve iyileşmiş, Hepatit B aşısı olmuş kişilerde hastalığına karşı antikorlar vardır. Fakat bu antikorlar doğumla bebeğe geçmediğinden her doğan bebek aşılanmalıdır.

Pnömokok aşısı (Zatürre aşısı): Son yıllarda kullanılan zatürre aşısı 2, 4 ve 6. aylarda üç doz ve 14. ayda ise tek doz olarak önerilir. İlk defa aşı yapılacak 2-10 yaş arası çocuklarda tek doz uygulanır. Zatürre aşısı sadece zatürreye değil, menenjit, sinüzit ve orta kulak iltihabı gibi diğer hastalıklara karşıda etkilidir. Zatürre aşısının yan etkisi olarak ateşin yükselmesi ve huzursuzluk görülebilir.

Rota virüs aşısı: Bu aşı normaldeaşı takviminde olmadığından, doktorun tavsiyesiyle yapılabilir. Doktor uygun görürse ilk doz ilk üç ay içinde yapılır, en az bir iki ay arayla ikinci ve üçüncü doz aşı uygulanır. İshallerin en büyük sebebi rota virüstür. Bu 6 ay ve 24 ay arasındaki bebeklerde sıkça görülür. Belirtileri kusma ve ateş yükselmesiyle birlikte, görülen ishaldir. Bun nedenle doktorların ortak kararı bu aşının aşı takvime girmesidir.