Çocuklarda empati nasıl geliştirilir?

Çocuklarda empatinin geliştirilmesi için, öncelikle empati kavramının bilinmesi gerekir. Empati başkasının kendisinden farklı olduğunu bilmek, başkasının daha farklı düşünebileceğini ya da hissedebileceğini anlayabilmek, öfke, mutluluk, üzüntü gibi duyguların farkına varabilmek, başkasının yaşadıklarını anlayabilmek için, kendini onun yerine koyabilmek, karşıdakini rahatlatabilmek için, onun ihtiyacını anlayıp buna uygun hareket edebilmektir.

Çocuklarda empati nasıl gelişir?

Empati genel olarak yaşamın ilk yıllarında kurulmaya başlar. Çocuğa annesinin gösterdiği şefkat ve ilgi, aynı şekilde çocuğun çevresine şefkatli ve ilgili olmasını sağlayacaktır. Bebeğinin gelişimini düşünen anneler, çocuğunu yaşama sadece ruhen değil, zihnen de hazırlamaya başlar. Beynin sağ tarafı empatiden sorumlu olur. Bebeklerde doğumla birlikte ilk yılı beynin sağ tarafının gelişimi için çok önemlidir. Bebek ilk yılında değerli olduğunu hisseder, annesi tarafından hep sevileceğini, onun tarafından korunacağını hissedebilirse, aynı değerleri çevresindekiler içinde gösterebilir. Bu dönem bebekte acıma, merhamet ve vicdan duygularının temeli atılmaktadır. Çocuklarda 18-24 aylık olduklarında, ben kavramı gelişim gösterir. Bu çok önemlidir. Çünkü ben diyebilen, ben ve sen ayrımını yapabilen bireylerdir. Bu yüzden 2 yaşından önce çocukların kendisinden başkasını düşünmesi ve anlaması oldukça zordur.

Çocuğunuza nasıl yardımcı olabilirsiniz?

• Çocuğunuza öncelikle siz empati göstermelisiniz.
• Çocuğunuza başkalarının hissettiklerini söylemelisiniz.
• Çocuğunuza empatinin nasıl gösterilebileceğini öğreterek, öncülük etmelisiniz.
• Ona duygularıyla ilgili farkındalığı geliştirmesini öğretmelisiniz. Bunları gösterebileceği yüz ifadelerini öğretebilirsiniz.
• Çocuğunuza kendi ilişkilerinizde çevrenizdeki kişilere empati göstererek örnek olmalısınız.
• Çocuğunuzun kendinin farkına varmasını, kendini tanımasını sağlamalısınız.
• Ben kavramını sizde kullanarak, kendini sizden ayırmasını öğrenmesine yardımcı olmalısınız.
• Çocuğunuzun üzüntü, öfke gibi kötü duyguları da yaşamasına izin vermelisiniz. Bu duyguların yaşamın bir parçası olduğunu kabul edip, çocuklarınızın bununla baş etmesini sağlamalısınız. Çocuğunuzu daima mutlu etmeye çalışırsanız, ilerideki yaşamında zor duygularla baş etmeyi bilemez. Kızan bir arkadaşını anlayamaz, üzülen arkadaşlarının duygularını bilemez.
• Günlük yaşamında arkadaşlarıyla arasında geçen paylaşamama gibi sorunları, daha sonradan oyunlarla ona anlatmaya çalışın. Oyun içinde onun yaşadıklarını yeniden canlandırarak, karşısındakinin ne hissettiğini anlamasına yardımcı olun. Bu şekilde çocuğunuzun doğruyu bulmasına yardımcı olmalısınız.
• Çocuğunuzun hatalı davranışından sonra, özür dilemesi için zorlanmaması gerekir. Çünkü burada önemli olan bu şekilde sözlü özür dilemesi değil, yaptığının hatalı olduğunu anlamasıdır.
• Empatinin temelinin kurulmasından sonra, gelişimi zamanla ve daha yavaş olur. Fakat çocuk olmanın bencillikle bağlantısını unutmamalısınız.
•  Çocuklarınız için beklentilerinizi 3 yaşına kadar ertelemeniz gerekir. Bencillik çoğu zaman yetişkinleri de etkisine alabilen bir duygudur. Bu yüzden çocuklarınızı bencillik konusunda biraz maruz görmelisiniz.