Çocuklarda saç dökülmesi neden olur?

Çocuklarda olan saç dökülmesi yetişkinlerde olduğu gibi önemsenmesi gereken bir konudur. Saçlar çocuklarda da dış görünümü etkilediği gibi, psikolojik gelişmeleri açısından da etkilidir. Çocukların saçları sadece gözlemle gelişmeleri, büyümeleri ve beslenmeyle ilgili bilgiler verebildiği gibi, doğumsal olan hastalıkların teşhisi hakkında yardımcı olur. Çocuklarda olan saç hastalıkları ve dökülmeler metabolik bozukluklara veya altta yatan biyo kimyasal etkenlerden kaynaklanabilir. Alopesi olarak tanımlanan saç dökülmeleri, çocuklarda bölgesel veya geniş bir alanda oluşabilir. Bu çeşit saç dökülmeleri skar bırakan ve bırakmayan olarak gruplandırılır. Skar bırakan saç dökülmeleri ender görülür. Piyoderma ya da tinea kapitise olarak gelişme gösterebilirler. Viral, bakteriyel ve paraziter olan hastalıklar saçlarda lokal alopesiye sebep olabilir. Çinko ve protein eksikliğinin olması, çölyak hastalığı gibi metabolik bozukluklar saç dökülmelerine sebep olabilir. Bu saç dökülmeleri saç tellerinde kalıcı hasar meydana gelmeden tedavi uygulanırsa çocuklardaki saç dökülmesi ve büyüme sorunları normale döner.

Çocuklarda saç dökülmesinin türleri nelerdir?

Telogen enfluviyum: Büyüyen saçların aynı zamanda dinlenme dönemine geçmesiyle olan saç dökülmeleridir. Bu çocukların doğumdan 3-4 ay sonra olan saç dökülmelerinin nedenidir. Bunun yanında ateşli bir hastalık geçirdikten 2-4 ay sonrasında da oluşabilir. Bu türde kıl folikülleri sağlam, alopesik alanlar yoktur. Saçlarda seyrelme oluştuğundan, geri dönüşü olan bir dökülme çeşididir. Çocukların saçları yıkama, tarama gibi eylemlerde dökülse de, sağlıklı saçlar yeniden çıkacaktır.

Travmatik alopesi: Saçların şiddetle çekilmesiyle oluşan saç dökülmeleridir. Fön, saç tokası, fırçalar, saç bantları gibi etkenler buna neden olabilir. Travma sonucunda meydana gelen saç hasarlarıyla oluşan dökülmeler, geri dönüşü olan saç dökülmeleridir. Çocukların saç biçimleri değiştirilip bu saç dökülmelerinin önlenebilir. Travmadan dolayı skar ve bölgesel lenfadedopati gelişirse, tehlikeli durumlar olabilir.

Toksik alopesi: Bu tür saç dökülmeleri ilaçların ve radyasyonun etkisiyle oluşur. Büyüme döneminde olan saçlar distrofik hale gelip incelir ve kopar. İlaç tedavisinin başlangıcından itibaren 1-3 hafta sonra oluşur. İlaçların bırakılmasından sonra saçlar yeniden çıkmaya başlar. Heparin, talyum ve kumarinler de bu tür saç dökülmesine sebep olur.

Trikotilomani: Saçların çekilmesi, koparılması ve yolunmasıyla oluşan parçalı saç kayıplarıdır. Saçlı deride düzensiz alopesik bölgeler meydana gelir. Kızlarda %3, erkeklerde %1 oranında görülen bir durumdur. Teşhisi için biyopsi yapılması gerekir. Saç kaybının olduğu yerde farklı uzunlukta saçlar bulunur. Saçların uçları kırılmayla künt görünümdedir. Bu bazı çocuklarda obsesif kompulsif bozuklukların belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Aile ve çocukta uyumsuzluk olması sebebiyle tedavisi zordur. Bu durumun uzun sürmesi saçlarda kalıcı hasar oluşturur. Aile ve çocukla iletişim kurulup, psikolojik açıdan destek almaları anlatılmalıdır.

Alopesi areata (Pelad): Burada oval yuvarlak, hızlı ve küme halinde saç dökülmeleri meydana gelir. Saç derisi normal olup, etrafında olan saçlar kolayca çekilebilir özelliktedir. Köklerde saç bulbusu görülür. Nedeni kesin olmasa da, kalıtımsal nedenler, addison hastalığı, kollajen vasküler rahatsızlıklar, vitiligo sonucunda gelişebilir. Stres ve psikolojik sorunlarda bu tür dökülmeler yapabilir. Down sendromlu çocuklarda bu dökülmeler sıkça rastlanan bir durumdur. Tedavisi için tropikal sterodler, kontakt alerjenler, minoksidil kullanılır. Saçların büyümesinde sistemik korkikosteroid tedavisi etkili olur. Ancak tedavi kesilirse saçlar yeniden alopesik duruma gelmektedir.

Çocuklarda saç dökülmesinin nedenleri nedir?

• Yapısal bozukluklar kaynaklanan saç dökülmeleri: Saç yapısında olan bozukluklar doğumsal kökenli ya da edinilmiş özelliklerde olabilir. Bunları bir kısmı biyo kimyasal değişiklikler sonucunda oluşurken,  bir kısmının nedeni bilinmez. Saçların mikroskobik incelemesi neticesinde bozukluklar anlaşılabilir. Bu tür nedenler arasında aşağıdaki sebepler bulunabilir.
• Metabolik, beslenme ve endokrin nedeniyle oluşan saç dökülmeleri: Beslenmenin yetersiz ve düzensiz olması halinde saçlarda incelme, geç büyüme ve erken dökülme sorunları yaşanabilir. B12 vitamin eksikliğinde, demir eksikliğinde saçlarda kalitenin bozulması meydana gelir. Saçlar dökülür ve ince saçlar ortaya çıkar. A vitamini fazlalığı da, çocukların saçlarında seyrelme ve incelme olmasına sebep olur. Bu sebeple çocukların beslenme düzenine dikkat edilmelidir. Uzun süre diyet uygulamak zorunda kalan çocukların, bu dönemlerde mutlaka doktor kontrolünde olması gerekir.
• Enfeksiyonlar nedeniyle oluşan saç dökülmeleri: Saç dökülmesinin nedenleri arasında mantar ve paraziter enfeksiyonlarda rol oynar. Bu durumlarda yuvarlak biçimlerde, hafif kepekli görünümde  olan saçlar incelip, saç kayıplarına sebep olur. Saçlar saç derisine yakın yerlerden kopar. Tedavisinde tropikal losyon ve spreyler, sistematik antifungal tedavi uygulanır. Çocukların kişisel temizliğine çok dikkat edilmelidir. Bit, sirke gibi parazitler saçların incelmesine ve dökülmesine neden olabilir.